Om de week schrijft Ivo van Woerden over wat hij ‘ergens’ heeft gezien. Deze week The Haunting of Bly Manor op Netflix. ‘Geheel onverwacht keek ik het ademloos uit. Een van de beste horrorseries die ik ooit heb gezien.’
Let op, spoilers.
Toen ik aan The Haunting of Bly Manor begon, verwachtte ik de zoveelste spookhuis-vertelling te zien. Ik wilde het een paar afleveringen geven voordat ik zou besluiten of het de moeite waard zou zijn om het af te kijken, of dat ik deze serie toch op de berg ‘uren van mijn leven die ik niet meer terug ga krijgen’ zou gooien.
Ik vreesde voor die laatste optie. Er zijn immers al zoveel spookhuisfilms en -series gemaakt dat je het ook wel weet. Er is een mooi oud huis waarvan de vloeren lekker kraken en als de muziek stilvalt, terwijl de hoofdpersoon (doorgaans een mooie jonge vrouw of een kind) door het donker de trap op loopt, dan kun je je schrap zetten omdat binnen luttele seconden een of ander zombie-achtig gedrocht vol in beeld komt om je de stuipen op het lijf te jagen. Ik haakte dan ook af bij de zesde serie van American Horror Story, die zich afspeelde in een oud houten huis dat Roanoke heette, omdat er echt geen einde leek te komen aan de gore ranzigheid.
Daarnaast ben ik met de jaren steeds minder bestand geworden tegen dat soort narigheid. Vaker dan me lief is ontsnapt me een gilletje uit de hoogste regionen van mijn strottenhoofd. Zodoende twijfelde ik even bij het op ‘play’ drukken voor The Haunting of Bly Manor. Wat me over de streep trok, was dat het van dezelfde makers als The Haunting of Hill House (2018) bleek te zijn. Dat had ik onthouden omdat ik dat goed vond. Al kon ik me alleen nog wat scènes herinneren van een meisje dat voortdurend aan een touw bungelt (bah). En dat Michiel Huisman erin had meegespeeld (altijd een pluspunt).
Bovendien leven we nu in een realiteit die zo eng is dat een beetje spookhuis makkelijk te relativeren is. Ik bedoel, naast een pandemie, climate change en Donald Trump, is een verweerd veenlijk dat plots ‘boe’ zegt ook weer niet iets om lang van wakker te liggen. (Tip voor mensen die het veenlijk niet willen zien: neem de poes op schoot, doe je handen voor je ogen als het achtergrondgeluid in de serie wegvalt en kijk met iemand samen zodat je direct steun hebt na het gillen).
Terwijl ik over de staat van de wereld nadacht was Bly Manor al begonnen. De Amerikaanse Dani wordt ingehuurd om als au pair voor twee jonge Britse kinderen te gaan zorgen die hun steenrijke ouders hebben verloren. Ze gaat naar het oude landhuis Bly Manor waar ze het team zal versterken. Er is een huishoudster, een kok, en een tuinvrouw. Het voelt al aardig als Cluedo.
Als Dani in spiegels kijkt, dan ziet ze achter zich een schaduw met lichtgevende ogen (zeg maar gerust ‘koplampen’) staan. En op het landhuis gebeuren zaken die niet helemaal te verklaren zijn. Flora, het meisje waar Dani voor moet zorgen, heeft een obsessie voor haar poppenhuis. De poppen die daarin staan, corresponderen met wie zich waar in Bly bevindt. Er is ook een popje zonder ogen dat ze onder haar bed bewaart en dat niet verplaatst mag worden. Dan zijn er natte voetsporen in de gang en zien we hier en daar een schaduw wegschieten op het moment dat de violen aanzwellen.
Tot zover is deze serie eigenlijk niet erg anders dan de eerdere spookhuisvertellingen, maar vanaf aflevering vier verandert dat. Dan komen we meer te weten over de schaduw met de koplampogen en waarom Dani hem voortdurend blijft zien. De koplampmeneer blijkt niet zomaar een of andere geest te zijn die het op haar onschuldige tere zieltje gemunt heeft, maar een herinnering aan haar verloofde.
Vanaf daar neemt de serie elke aflevering een groter risico, krijgen we meer achtergrond bij de personages én bij de verschijningen die ze al dan niet tegenkomen. Telkens vraag je je af: waarom is die geest er en wat is ervoor nodig om die geest te bezweren? Dat maakt ook dat er een lijn valt te trekken naar onszelf. Hebben we niet allemaal spoken met ons meelopen? Herinneringen aan geliefden die er niet meer zijn. Trauma’s die we hebben opgelopen doordat het leven soms gaat zoals het gaat. Of dat stemmetje in je hoofd dat zich als ‘geweten’ voordoet, maar dat regelmatig alles in het werk stelt om je onderuit te halen.
In een van de sleutelmomenten van de serie leren de kinderen dat je een spookverschijning een verhaal moet geven. Dan wordt het minder eng. Door te begrijpen waarom die spoken doen wat ze doen en zijn wie ze zijn, lukt het de serie overtuigend neer te zetten wat het belang van empathie en van verhalen vertellen is. Door je in een ander te verplaatsen, hun geschiedenis te doorgronden, kun je je beter tot hen verhouden. Een medicijn dat in deze gekke verdeelde wereld best op zijn plek is.
Bly Manor biedt meer. Er is van alles aan de hand met herinneringen en welke rol die spelen in ons leven. Ze kunnen een veilige plek bieden om te ontsnappen aan de brute werkelijkheid. Of je juist tormenteren omdat je lichamelijk of geestelijk gewond bent geraakt.
En dan is er sprake van allerhande ontluikende liefdes, waardoor de personages zichzelf en elkaar voortdurend op de proef stellen. Hoe ver wil je gaan om samen te kunnen zijn? Je kunt zelfs concluderen dat onverwerkte trauma’s en herinneringen altijd met liefde te maken hebben en dat Bly Manor een horrorsetting biedt waarbinnen die liefde wordt gevierd.
Zo keek ik alle negen afleveringen van The Haunting of Bly Manor ademloos uit en concludeerde dat dit een van de beste ‘horror’-series is die ik ooit heb gezien.
The Haunting of Bly Manor is te streamen op Netflix. Bekijk de trailer hier:
https://www.youtube.com/watch?v=tykS7QfTWMQ
Ivo van Woerden schrijft iedere twee weken voor LINDA. over series, films, YouTube-video’s of ander bewegend beeld dat hij heeft gezien.
Lees ook
Molloot Ivo over aflevering 7: ‘Jeroen is sowieso de mol’
