Je bent jong en staat aan het begin van een studie, werk of liefde. En dan: kanker. Floor van Liemt (24) maakte het zelf mee, en portretteerde met fotograaf Loet Koreman elf jonge mensen met verschillende diagnoses en prognoses.
Met het koffietafelboek dat daaruit voortkwam – De gemene deler – wil ze meer bewustzijn creëren voor het mentale welzijn van jongvolwassenen met kanker, vertelt ze aan LINDA.nl.
Floor van Liemt was twintig en woonde in een studentenhuis toen ze in 2017 de diagnose longkanker kreeg. “In de spreekkamer gaat het dan eigenlijk alleen over wat we moeten doen om die tumor kleiner te krijgen. Maar vervolgens liep ik dan de deur uit, en dacht ik: hoe moet het nu met mijn studie? Later werd dat: kan ik nog wel kinderen krijgen?”
Per jaar krijgen 2700 jonge mensen tussen de 18 en 35 jaar te horen dat ze kanker hebben. Maar op die leeftijd heb je nog niet alles voor elkaar, zegt Floor. Velen studeren nog of zijn net aan het solliciteren; anderen zoeken nog naar een partner of willen een huis kopen.
“Het is de fase waarin je in ontwikkeling bent, en je veel in je eentje moet doen. En dan gooit kanker ineens roet in het eten.” Dat zorgt voor echte problemen. “Misschien zit je ineens weer bij je ouders op de bank, ben je te ziek om voor je kind te kunnen zorgen, zijn er problemen met seksualiteit of kun je als freelancer geen arbeidsongeschiktheidsverzekering krijgen.”
Floor van Liemt door Ayla Maagdenberg.
Zo steun je een naaste met kanker: 'Behandeling klaar? Wees er dan óók'
Jonge mensen vinden het vaak moeilijk om hierover te praten, zegt Floor. Je bent meestal de enige in je vriendengroep die met deze problemen worstelt, en in de spreekkamer komt het er vaak niet van om het erover te hebben. “Ik heb zelf ervaren dat dit eenzaam kan voelen.”
Om aandacht te vragen voor de leeftijdsspecifieke problemen van jongvolwassenen met kanker, richtte Floor in 2019 de F|Fort Foundation op. Ook schreef ze in 2018 al over haar leven met de ziekte voor NRC, en publiceerde ze in datzelfde jaar het non-fictieboek Witte Raaf.
En nu is er dus ook een fotografieboek, dat in beeld en korte tekst laat zien waar jongvolwassenen met kanker tegenaan lopen. “Ik wilde juist ook laten zien wie ze zijn, los van de ziekte. Als individuen. Waar dromen ze van?”
Fotografie door Loet Koreman. De tekst gaat onder de foto’s verder.
Ze plaatste een oproep, waar veel reacties op kwamen. Vrouw, man, jonger of ouder, Nederlands of met een migratieachtergrond: samen met de fotograaf selecteerde ze een zo divers mogelijke groep. “Iedereen moet zich erin kunnen herkennen.” En het mocht zeker niet ‘ziekenhuis-achtig’ zijn, zegt ze. “Het moest jong, hip en mooi zijn, écht voor deze doelgroep. Dat had ik zelf gemist.”
Het boek is geen verwijt richting de zorg. “Artsen hebben vaak maar een kwartier de tijd. Het is logisch dat het behandeltraject dan de meeste tijd in beslag neemt.” Waar ze dan wel voor pleit? Aandacht voor mentale zorg voor jongvolwassenen naast het ‘reguliere’ traject. Ze hoopt dan ook dat het boek voor meer bewustzijn in de medische wereld zorgt.
Verder hoopt Floor vooral dat jongeren die ziek zijn het boek oppakken, en zien dat ze niet alleen zijn. Het ultieme doel is dat iedereen in deze leeftijdsgroep na de diagnose direct het boek krijgt, zegt ze. “En dat de foto’s dan meteen een stukje troost bieden.”
Want dat is precies wat het maakproces Floor zelf ook bracht. Eerder wilde ze juist geen lotgenoten ontmoeten. “Ik dacht altijd: wat heb ik daaraan? Wat deel je met elkaar behalve de ziekte? Maar toen ik met hen in gesprek ging, merkte ik dat je met elkaar maar heel weinig woorden nodig hebt. Ik voel me nu minder alleen en daar ben ik hen heel dankbaar voor.”
Fotografie door Loet Koreman. De tekst gaat onder de foto’s verder.
Floors prognose is onzeker. Ze besloot dit jaar om geen nieuwe behandelingen meer te starten. Door die onzekerheid leeft ze impulsiever én voelt ze “een urgentie” om dit soort projecten snel op te pakken. “Dat is mijn kracht, ik krijg dingen voor elkaar. Tegelijkertijd is dat soms heel uitputtend voor mezelf, en mijn omgeving. Als ik niet ziek was geweest, had ik misschien meer tijd genomen om te lanterfanten.”
Maar werken is zeker niet het enige wat ze doet. “Ik reis, ik dans, lach veel en zorg voor luchtigheid in mijn leven. Ik leef intens.”
“Op jonge leeftijd geconfronteerd worden met sterfelijkheid en eindigheid, is eenzaam. Je hebt maar kort volledig onbezonnen in het leven gestaan. Tegelijkertijd levert zo’n diagnose ook mooie dingen op. Dat is iets wat wij, de deelnemers van het boek, met elkaar delen. En zo delen we dit weer met de buitenwereld.”
‘De gemene deler’ is vanaf 25 augustus verkrijgbaar. De opbrengst van het boek komt volledig ten goede aan de F |Fort Foundation van Floor.
Van diagnose tot bestralingen: bekijk hier alle 'Linda's Kankerverhaal' vlogs
