De voormalige koninklijke familie van Italië, Savoia, wil haar kroonjuwelen terug. Die collectie diademen, colliers en oorbellen à 500 miljoen euro, ligt sinds 1946 in een kluis van de Italiaanse nationale bank.
Maar de kans is klein dat de ‘bijzondere’ familieleden, met trackrecords van fraude, mishandeling en wapenhandel, het krijgen. Wie zijn deze mensen?
Om te beginnen: de Italiaanse overheid peinst er niet over die juwelen terug te geven. Ze zijn Italiaans staatsbezit en dat blijven ze ook, vinden ze in Rome. Toen in 1946 de monarchie werd afgeschaft, heeft de nieuwe republiek alle bezittingen van de koninklijke familie in beslag genomen en de familie het land uitgezet. Volgens de grondwet van 1947 mochten de Savoia’s geen stap binnen de grenzen van hun vaderland zetten. Die beperking werd in 2002 opgeheven.
Ze zweerden dan wel trouw aan de grondwet van de Republiek Italië, maar de voormalige koninklijke familie voert toch al jaren het hoogste woord. In 2007 klaagt de familie Savoia de Italiaanse staat aan: ze willen 260 miljoen euro schadevergoeding omdat ze in 1946 het land werden uitgeknikkerd. Ze hebben zowel economische als morele schade geleden door de ballingschap, vinden ze, en de Italiaanse staat moet boeten. Tevergeefs.
Dat ze zelf niet van onbesproken gedrag zijn, laten ze buiten beschouwing. Het was Vittorio Emmanuele III, grootvader van de huidige troonopvolger die ook Vittorio Emanuele heet, die dictator Benito Mussolini in 1922 de mogelijkheid gaf een regering te vormen en die in in 1938 de rassenwetten van dezelfde Mussolini ondertekende. Die handtekening sloot de Italiaanse joden uit van de samenleving.
En ook de huidige troonopvolger zelf is niet echt een modelburger. In de jaren zeventig van de vorige eeuw heeft de rechtbank van Venetië Vittorio Emanuele di Savoia op de korrel vanwege duistere wapentransacties en in 2006 wordt hij gearresteerd vanwege fraude met gokmachines. Voor het laatste wordt hij vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs.
Voor zijn grootste misdaad is Vittorio Emanuele echter nooit bestraft. In augustus 1978 schiet hij, dronken, vanaf zijn jacht bij het ‘Isola di Cavallo’ in Corsica met een jachtgeweer. De kroonprins in ballingschap was boos omdat zijn reddingsboot was gestolen. De kogels doorboren de zijwand van een nabij liggend schip en verwonden de slapende Dirk Hamer in zijn been, een Duitse student op vakantie. Hamer overlijdt na een lange lijdensweg in het ziekenhuis. Vittorio Emanuele wordt, ondanks de bewijzen en de getuigen, nooit veroordeeld.
En dan is er nog het akkefietje met zijn neef Amedeo, de vijfde graaf van Aosta. Die claimt de eigenlijke troonopvolger te zijn, volgens Graaf Amedeo heeft Vittorio Emanuele zijn vader, Umberto II de laatste koning van Italië, geen toestemming gevraagd voor zijn huwelijk in 1971. Daardoor heeft hij zijn rechten op de troon verspeeld, vindt de graaf.
Uiteraard is dat onzin volgens de kroonprins. De koude oorlog tussen de twee blijft meestal beperkt tot modder gooien op afstand, maar soms komen ze elkaar tegen. Een simpel ‘Ciao, neef’ op de bruiloft van het, toen nog, Spaanse prinselijke paar Felipe en Letizia was in 2004 voor Vittorio Emanuele genoeg om zijn neef te lijf te gaan. Graaf Amedeo sloeg tegen de grond en werd gered door een Egyptische prins. Classy. De zoon van de kroonprins, Emanuele Filiberto, is een stuk minder controversieel en probeert de Italianen warm te maken voor het koninklijk huis maar veel verder dan klunzige deelnames aan verschillende televisieshows komt hij niet. Zelfs zijn deelname aan het Festival van San Remo in 2010 mocht niet baten.
Italianen hebben een fijne neus voor hun leiders, zullen we maar zeggen. Dat de eerste koning van Italië Vittorio Emanuele II heet, zegt voldoende. De over-overgrootvader van de huidige kroonprins weigerde als ‘de Eerste’ door het leven te gaan omdat hij nou eenmaal de tweede Vittorio Emanuele in het huis van Savoia was. Het gaf de Italianen, en dan met name die in het zuiden, het idee dat het Koninkrijk Italië vooral een voortzetting was van het Koninkrijk Piemonte in plaats van een nieuwe start. De Engelse minister van Buitenlandse Zaken uit die tijd concludeerde dan ook al dat de koning ‘een imbeciel’ was. Zijn nazaten zijn niet veel beter.
Adellijke familie Savoia eist kroonjuwelen terug van Italiaanse staat
