Marie-Claire van der Bruggen staat als stervensbegeleider mensen bij aan hun sterfbed. Vanuit die ervaring schreef zij een kinderboek: ‘Er was eens een zieltje’.
Het doel van dat boek is de dood voor kinderen wat begrijpelijker te maken. Aan LINDA.nl geeft zij tips voor ouders – want hoe praat je met je kinderen over dit onderwerp?
1. Betrek je kinderen erbij.
Marie-Claire: “Het is heel natuurlijk dat we kinderen willen behoeden voor pijn en verdriet. Maar kinderen kunnen nu eenmaal niet beschermd worden als een dierbare gaat overlijden of overleden is. Het is vooral belangrijk om kinderen er zoveel mogelijk bij te betrekken. Laat je kind vragen stellen, het stelt de vraag immers niet voor niets. Hij of zij wil graag antwoorden krijgen.”
2. Hou rekening met de leeftijd van het kind.
“Je antwoorden moeten duidelijk zijn, maar ook passen bij de leeftijd van het kind. Bedenk dat jouw antwoorden kunnen bijdragen aan de verwerking van het verdriet. Kinderen doorlopen het verwerkingsproces op hun eigen wijze. Dat kan enorm verschillen. Het ene moment kan een kind intens verdrietig zijn en even later loopt het huppelend door de tuin. Je kunt ze echt niet met elkaar vergelijken.”
3. Een kind heeft niet altijd behoefte aan praten.
“Het kan ook helpen om ze een tekening te laten maken of een brief te laten schrijven. Ook samen herinneringen vastleggen kan heel troostend werken: maak bijvoorbeeld een fotoboek of herinneringsfilm. Of je kunt met elkaar dingen verzamelen uit het leven van de overledene en die in een mooie doos stoppen.”
4. En soms willen ze even niet met jóu praten.
“Wat je bij kleine kinderen om die reden kunt doen, is hen een troostbeer geven. Met deze beer kunnen ze al hun zorgen en verhalen delen, ook als ze even geen zin hebben om met iemand anders te praten. Laat ze het beertje ook meenemen naar de uitvaart, dat geeft een beetje houvast.”
5. Laat een kind bij de overledene.
“Om goed te kunnen beseffen dat iemand echt dood is, is het belangrijk voor kinderen om de overledene gezien te hebben. Als je dit goed voorbereidt en begeleidt, kan het een waardevolle ervaring zijn – ook voor heel jonge kinderen. Vertel van tevoren wat ze zullen gaan zien: de kist, dat de overledene er heel bleek uit zal zien, dat er allemaal bloemen en kaarsen staan. Als een kind de overledene wil aanraken, laat dit dan ook toe, maar vertel wel dat het erg koud zal aanvoelen. Kinderen kunnen veel meer aan dan wij denken en vaak is de fantasie erger dan de werkelijkheid.”
6. Zeg niet dat een overledene slaapt en nooit meer wakker wordt.
“Dit kan bij kinderen angst oproepen om zelf nog te gaan slapen.”
Lees ook
Patty staat families bij van terminaal zieken: ‘Ik ben er 24/7 voor mensen’
7. Betrek kinderen indien mogelijk bij de uitvaart.
“Als het gaat om een naaste dierbare is het voor kinderen fijn om op een bepaalde manier te worden betrokken bij de uitvaart. Geef ze een kleine taak, zoals een tekening maken en op de kist leggen, de kist versieren, een kaarsje aansteken, bloemen neerleggen. Wat oudere kinderen kunnen zelf een gedicht of verhaaltje voorlezen. Zorg wel dat iemand anders het kan overnemen als dat het kind te veel wordt.”
Er was eens een zieltje is nu te koop via deze link.