In 2023 leefden 540.000 mensen in Nederland onder de armoedegrens, waarvan ruim 115.000 kinderen. Dit is een aanzienlijke daling ten opzichte van 2018, toen het aantal mensen in armoede meer dan twee keer zo hoog was.
Het aantal kinderen dat opgroeit in armoede is sinds 2018 gedaald van 8,6 procent naar 3,6 procent van alle minderjarigen.
Deze cijfers zijn gebaseerd op een nieuwe methode voor het meten van armoede, ontwikkeld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Tot nu toe werd armoede op vijf verschillende manieren gemeten, de nieuwe methode zorgt voor eenduidigheid. Bij deze methode wordt niet alleen naar inkomen gekeken, maar ook naar direct beschikbaar vermogen, zoals spaargeld. “Eén gezamenlijke maatstaf was hard nodig”, aldus Karen van Oudenhoven, directeur van het SCP: “Goed dat we die nu hebben. Eén armoedegrens, die duidelijk maakt wat een huishouden minimaal nodig heeft om te kunnen rondkomen en die aansluit bij de sociaal-maatschappelijke situatie in ons land.”
Door de nieuwe meting, vallen veel minder mensen onder de armoedegrens. “Dat is positief”, reageert staatssecretaris Jurgen Nobel van Sociale Zaken. “Maar we weten ook dat armoede zich niet altijd laat vangen in cijfers.” Hij wil met CBS, SCP en Nibud in gesprek gaan over “welke inzichten deze nieuwe methode biedt”. Dat kan worden gebruikt om armoede en schulden “zo gericht mogelijk aan te pakken”.
Hoewel het aantal armen in 2023 lager was dan in de voorgaande jaren, nam de ernst van de armoede toe. Bijna 175.000 mensen waren in 2023 al minstens drie jaar op rij arm. In Amsterdam (6,6 procent) is de armoede het grootst, gevolgd door het Limburgse Vaals (6,4 procent) en Rotterdam (6,2 procent). Het laagste armoedepercentage is in Rozendaal, met 0,1 procent.
Grote groep kinderen kan door armoede niet zorgeloos genieten van zomervakantie
Dat de armoede in Nederland na invoering van een nieuwe rekenmethode aanzienlijk lager is dan eerder gedacht, is volgens het Armoedefonds een papieren werkelijkheid. “Met de nieuwe definitie heeft niemand een extra boterham, shampoo of benodigde schoolspullen”, aldus de directeur van het Armoedefonds, Henk de Graaf.
Het Armoedefonds waarschuwt voor blindstaren op de nieuwe cijfers. “Uit de praktijk blijkt steevast dat een meerderheid van de armoedehulporganisaties aangeeft dat het aantal mensen dat bij hen om hulp vraagt, toeneemt”, aldus de stichting.
Voedselbanken Nederland denkt dat de nieuwe rekenmethode niet veel invloed zal hebben op het klantenbestand. Wel maakt de vereniging zich “grote zorgen” over een groep werkende mensen die sinds eind vorig jaar bij de voedselbank aanklopt voor hulp. “Het gaat veelal om alleenstaanden met een kind en zzp’ers die in de problemen komen door stijgende kosten”, legt directeur Henk Staghouwer uit. Door de nog altijd stijgende kosten gaat deze groep volgens hem de komende periode alleen maar groter worden.
Armoede belemmert kinderen in ontwikkeling: 'Ze komen terecht in een vicieuze cirkel van ongelijkheid'
