We slikken, druppelen en smeren wat af. LINDA.nl onderzocht welke voedingssupplementen lezers gebruiken, hoe vaak én waarom.
Dat supplementen minder onschuldig zijn dan ze lijken, stelden we al vast. Eind vorig jaar lag Giel Beelen nog onder vuur omdat hij het kruidenmiddel Shambala aanprees. Er zit onder meer een remmer in die wordt gebruikt in antidepressiva. Hoe gaan bezoekers van LINDA.nl met supplementen om?
1485 deelnemers vulden onze anonieme vragenlijst in. 1183 van hen (80%) nemen elke dag minstens één preparaat, 184 mensen (12%) elke dag een paar keer. Opvallend is dat 529 mensen naast dagelijkse supplementen ook medicijnen op doktersrecept slikken, maar het merendeel overlegt deze combinatie niet met haar huisarts.
De zin en onzin van voedingssupplementen: hoe slik je verstandig?
Hier volgt de top-3:
1. VITAMINE D
Met stip op één staat vitamine D. 928 deelnemers nemen dit, 63 procent van alle deelnemers. Door vitamine D heb je minder kans op botbreuken, houd je je tanden sterk en spieren soepel. Sommige mensen moeten elke dag vitamine D gebruiken: kinderen tot 4 jaar, zwangeren, mensen met een donkere huidskleur, mensen die te weinig in de zon komen, vrouwen ouder dan 50 jaar en mannen ouder dan 70 jaar.
Vitamine D werd in oktober 2020 razend populair na het nieuws dat het zou beschermen tegen corona. Gevolg: lege schappen. De Gezondheidsraad ontkrachtte het nieuws een paar maanden later: het staat niet vast dat vitamine D corona voorkomt. Wel blijft de raad dit supplement adviseren voor bovengenoemde groepen.
2. MAGNESIUM
841 deelnemers (57%) slikken magnesium, van wie 820 dagelijks of vaker. Magnesium werkt voor onder meer botvorming, prikkels overdragen in spieren en zenuwbanen, en spierfunctioneren. Een magnesiumtekort komt volgens het Voedingscentrum nauwelijks voor. Het zit al in veel volkoren producten, groenten, noten, melkproducten en vlees. Ook via water krijg je magnesium binnen. Een tekort kan ontstaan als bijvoorbeeld je nieren of darmen slecht functioneren. En soms is de behoefte hoger, zoals bij zwangerschap of borstvoeding, een chronische darmaandoening, of na sporten.
Uit dit recente onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat de dosering in magnesiumsupplementen vaak ‘ongezond hoog’ is. Als je náást je gewone voeding meer dan 250 mg per dag inneemt, kun je volgens het Voedingscentrum onder andere darmklachten zoals diarree krijgen. Vrouwen hebben 300 mg magnesium per dag nodig en mannen 350 mg. Voor magnesium uit voeding is geen bovengrens.
3. MULTIVITAMINES
602 deelnemers nemen multivitamines, 109 (ook) multimineralen. Deze moeten je immuunsysteem boosten. Maar vitaminegebrek komt in Nederland zelden voor, op vitamine D na (zie boven). Een tekort kan wel voorkomen bij ernstige ziekte of bij alcoholisme, als iemand bijna niets of heel ongezond eet, valt te lezen op apotheek.nl. Als je gevarieerd en voldoende eet, krijg je vanzelf voldoende voedingsstoffen binnen.
Ook bij multivitamines is de dosering vaak (veel) te hoog. Voor peuters zijn doseringen van multivitamines vaak niet afgestemd op de behoeftes van jonge kinderen, concludeerde de Consumentenbond in 2019.
Gestopt met vlees eten? Deze voedingsstoffen 'mis' je, en zo krijg je ze alsnog binnen
1023 deelnemers (69%) nemen supplementen voor een betere weerstand. Verder zijn klachten rond ouderdom en overgang belangrijke redenen om ‘bij te slikken’.
Het merendeel van de 1485 deelnemers (67%) heeft het gevoel dat de supplementen helpen (933 mensen). 251 mensen denken dat ze ‘een beetje’ helpen. Verrassend genoeg antwoorden 186 mensen (13 procent) dat ze ‘geen idee’ hebben of de supplementen helpen. 12 mensen (1 procent) zeggen dat de supplementen niet helpen. Toch nemen tien van hen ze dagelijks of vaker.
435 deelnemers (29%) denken dat supplementen géén kwaad kunnen (‘baat het niet, dan schaadt het niet’, schrijven veel mensen). 76 mensen (5%) ‘weten het niet’. 933 mensen denken dat supplementen (soms) kwaad kunnen (63%).
We schreven eerder over de schadelijke effecten van ‘onschuldige’ supplementen:
Voedingssupplementen veroorzaken steeds vaker leverschade: 'Niet altijd baat het niet, dan schaadt het niet'
523 van de 1367 frequente gebruikers (dagelijks/meerdere keren per dag) slikken óók medicijnen op doktersvoorschrift. Meer dan de helft van hen (67%) overlegde de combinatie niet met haar arts (350 van die 523 mensen).
Toch kan het combineren van kruidenpillen en medicijnen wel degelijk negatieve gevolgen hebben. In sommige gevallen zelfs ernstige gevolgen, zegt de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA). Sommige kruidenpillen kunnen de werking van medicijnen versterken of verzwakken. De effecten van deze kruiden op de gezondheid zijn meestal niet goed onderzocht. De gevolgen hangen af van het soort wisselwerking, het type geneesmiddel en het kruidenpreparaat.
Toch veroorzaken kruidenpillen bij de meeste deelnemers geen problemen. 1311 vrouwen (88%) hebben nooit klachten gehad. 88 deelnemers (6%) hebben wél klachten gehad die ze aan supplementen linken, nog eens 47 (3%) misschien.
Wil je jouw persoonlijke ervaringen met voedingssupplementen of kruidenpreparaten delen? Mail dan naar marissa.klaver@linda.nl.
Giel Beelen prijst kruidenmiddel Shambala aan, 'Radar' is geen fan: 'Redelijk schandelijk'
Het RIVM stelde een top-10 samen van kruidenpreparaten die mogelijk de werking van medicijnen beïnvloeden (alfabetische volgorde):
– Amerikaanse ginseng
– Danshen of rode salie
– Kurkuma (geelwortel)
– Ginkgo of Japanse notenboom
– Groene thee
– Knoflook
– Mariadistel
– Sint-janskruid
– Valeriaan
– Zonnehoed
Van bovenstaande is vooral kurkuma (geelwortel) populair onder onze deelnemers: 155 mensen (10%) nemen dit. Kurkuma verslechtert de werking van een veelgebruikt kankermedicijn.
Ook multivitamines kunnen botsen met bepaalde medicijnen. Enkele preparaten bevatten vitamine K en veroorzaken een wisselwerking met de antistollingsmedicijnen acenocoumarol en fenprocoumon. Vitamine K maakt deze medicijnen onwerkzaam. (Bron: apotheek.nl)
