Het monkeypox-virus, vaak apenpokken genoemd, verspreidt zich de laatste weken door Europa. Wat voor virus is dit precies? Waar herken je het aan? En is het gevaarlijk of valt dat juist mee?
Hieronder zetten we wat informatie voor je op een rij.
Koorts en blaasjes, maar een mild verloop: dit weten we over het apenpokkenvirus
Apenpokken
Het apenpokkenvirus komt vooral in West- en Centraal-Afrika voor, bij knaagdieren. Het is een zoönose, wat inhoudt dat het van dier op mens kan overgaan. Het goede nieuws hierbij is dat de ziekte bij mensen – die verder in goede gezondheid zijn – meestal mild verloopt. Het virus kan gevaarlijk zijn voor mensen met een sterk verzwakte weerstand, maar in Europa zijn nog geen sterfgevallen bekend.
Wie het apenpokkenvirus oploopt heeft niet meteen huiduitslag met blaasjes, beelden die je nu veel ziet rondgaan. Het RIVM meldt dat je in eerste instantie last krijgt van symptomen als koorts, hoofd- en spierpijn en opgezwollen lymfeklieren. Daarnaast kun je rillingen en moeheid ervaren.
Een tot drie dagen na de eerste symptomen krijg je de huiduitslag: kleine vlekjes die veranderen in blaasjes. Meestal begint dit in het gezicht en verspreidt het zich naar de rest van het lichaam. Als de blaasjes ingedroogd zijn blijven korsten achter, die uiteindelijk twee tot drie weken later loslaten.
Direct contact
Om besmet te raken met apenpokken, is direct contact nodig. Het virus kan bijvoorbeeld binnendringen via je slijmvliezen (neus, mond of ogen) en open wondjes. Overdracht via druppels is ook mogelijk, maar alleen als ze uit blaasjes of iemands mond komen – bijvoorbeeld door hoesten. Dus niet via ‘zwevende’ druppeltjes in de lucht.
In het merendeel van de Europese gevallen die nu bekend zijn, begon de huiduitslag niet op het gezicht, maar rond de schaamstreek en anus. Hoogstwaarschijnlijk omdat deze infecties zijn overgedragen via seksueel contact.
Quarantaine
Wie de apenpokken te pakken heeft moet in isolatie blijven: je mag geen contact met andere mensen hebben tot je klachten verdwenen zijn. Concreet betekent dit: tot alle korsten van je huid zijn afgevallen.
Ben jij in nauw contact geweest met iemand die besmet is, bijvoorbeeld door seksueel contact of omdat diegene een huis- of gezinsgenoot is? Dan adviseert de GGD, als voorzorgsmaatregel, een quarantaine van drie weken.
Hoe nu verder?
Moeten we bang zijn voor nieuwe corona-achtige toestanden? Nee, zegt viroloog Marc van Ranst voor de camera van RTL Nieuws. “Corona is een RNA-virus, apenpokken is een DNA-virus. Die muteren trager, dus veranderingen zullen langzamer optreden. Dat betekent dat we niet door varianten geplaagd worden, zoals bij corona. Het betekent ook dat vaccins veel langer gaan werken, in plaats van een paar maanden.”
Een vaccin tegen pokken bestaat al tientallen jaren en was tot 1974 onderdeel van het rijksvaccinatieprogramma. Het RIVM meldt dat het apenpokkenvirus sterk op het pokkenvirus lijkt, en dat het vaccin hierbij inzetbaar is. In de eerste dagen na besmetting kan het vaccin gebruikt worden, maar ook als bescherming voor mensen met een hoger besmettingsrisico.
Minister Kuipers meldde eerder dat contacten van besmette personen (die hoog risico zijn) een eenmalige pokkenvaccinatie aangeboden krijgen. Nederland heeft hiervan zo’n 100.000 doses beschikbaar.
GGD komt met voorzorgsmaatregel: drie weken quarantaine na contact met apenpokken-patiënt
