1. Wat vooraf ging

Gezin

Barbera: “Na het plotselinge overlijden van mijn vader in 2004, bleven mijn moeder (88), broer (64) en ik achter. We hebben altijd ver uit elkaar – ook in het buitenland – gewoond, maar hielden al die jaren goed contact.

Hoewel mijn moeder nogal aan mijn vader hing, was ze tot onze verbazing ontzettend kranig na zijn overlijden. Ze is een vrouw van uitersten. We houden veel van haar, maar dat zegt nog niet dat ze sympathiek is. De laatste jaren werd haar lastige kant uitvergroot en begin 2019 werd het dramatisch. Ik had dagelijks telefonisch contact met haar, maar de gesprekken werden alsmaar vervelender. Ze klaagde enorm en ik kreeg bakken kritiek over me heen.”

Lees ook
Jetske (40) draagt het alzheimer-gen: ‘Ik weet wat me te wachten staat’

2. Wat er gebeurde

Thuiszorg

“Op een gegeven moment nam mijn moeder steeds vaker de telefoon niet op. Mijn vader is ook onverwacht overleden, dus het maakte me telkens vreselijk ongerust. Zij woonde echter in Drenthe en ik op Texel. Daarbij ben ik zelf chronisch ziek waardoor ik niet kan rijden, dus ik kon niet zomaar naar haar toe.

De thuiszorg schoot telkens weer te hulp en gaf regelmatig aan dat het niet goed ging. Mijn moeder vergat boodschappen te doen, te eten, wist niet meer hoe ze moest bellen, enzovoorts. Het gekke was dat ik soms ’s ochtends een dramatisch telefoongesprek met haar had en ’s middags de vrolijkste vrouw op aarde aan de lijn kreeg.”

Dementie en alzheimer

“Na verschillende onderzoeken in februari 2020 kreeg mijn moeder de diagnose vasculaire dementie en alzheimer. Zij was het daar totaal niet mee eens – nog steeds niet trouwens. Uit een test bleek echter dat het voor mijn moeder onverantwoordelijk was om nog alleen te wonen.

We schreven haar in bij verpleeghuizen bij mijn broer in de buurt. Door overlijdensgevallen door het coronavirus, kon mijn moeder cru genoeg snel ergens terecht. We bereidden haar vervolgens twee weken voor op de verhuizing. ‘O ja, fijn’, zei ze dan, en tien minuten later was ze het weer vergeten.”

Lees ook
Odettes man (47) heeft dementie: ‘Hoewel hij er nog is, nemen we afscheid van wie hij was’

De verhuizing

“In mei was het zover. Toen mijn man, broer, schoonzus en ik binnenkwamen raakte mijn moeder volledig in paniek. Ze had geen idee wat er ging gebeuren en waarom. ‘Ik wil dit niet. Jullie moeten stoppen. Jullie zijn gemeen’, bleef ze roepen. Ze trok dingen uit mijn handen en ik zag de angst in haar ogen. Verschrikkelijk om haar zo te zien, maar we moesten doorzetten. Het was een onhoudbare situatie.

Hoewel ze een tweekamer-appartement kreeg, kon lang niet alles mee. ‘We zijn klaar, kom mam.’ Toen kwam het moment dat echt in mijn ziel sneed. Ik zag haar staan, met haar huissleutels, in die halflege woonkamer. Ze was net een zielig vogeltje. Ze snapte er niks van en ik vocht tegen mijn tranen. Het liefst was ik samen met haar gaan zitten om alles eruit te huilen, maar ik wilde sterk zijn. Dit moest gebeuren.”

Coronavirus

“Door het coronavirus mochten we mijn moeder niet helpen met inrichten en settelen. Mijn broer en schoonzus moesten haar bij de deur afgeven; alsof ze een pakket was in plaats van onze moeder. We begrepen het wel, maar het was zó onmenselijk. Op de weg terug naar Texel heb ik de ogen uit mijn hoofd gejankt.

Die avond belde ik haar. ‘Ze zijn hier erg aardig en ik had een hartstikke lekker toetje’, zei ze enthousiast. Twee dagen later kreeg ze echter door dat ze moest blijven. Toen begon het grote protest. Ze werd onaardig tegen verpleging en zei continu dat ze weg wilde. Bij alles gooide ze de kont tegen de krib.”

Lees ook
Maaikes moeder heeft dementie: ‘Sinds de verhuizing gaat ze vreemd’

3. Wat de toekomst brengt

Nu

“We zien op filmpjes, die de zorg maakt, dat mijn moeder weleens gezellig meezingt met liedjes, met knutselwerkjes in de weer is en geniet van het eten. Als ik haar vraag hoe haar dag was, is het echter altijd ‘verschrikkelijk’.

Ze is in de periode dat ze daar zit mentaal erg achteruit gegaan. Haar kinderen zitten niet meer in haar belevingswereld. Mijn broer gaat elke week op visite, maar ze zegt tegen mij dat hij niet geweest is. Als ik haar niet bel, besta ik ook niet. Daar had ik het ontzettend moeilijk mee, maar inmiddels kan ik het beter accepteren. Het is voor mij nu emotioneel veel rustiger, omdat ik weet: als er wat is, is ze in goede handen.”

Emoties uitschakelen

“Niemand van ons, zelfs onze demente moeder niet, kan de verhuizing vergeten. De aanblik van haar, in die kamer, zal altijd bij me blijven. Zij neemt ons de gang van zaken nog steeds kwalijk. Toch weet ik dat het het beste was voor haar.

Anderen zou ik aanraden om tijdens zo’n verhuizing alle emoties uit te schakelen. Dat klinkt misschien gek, maar de verhuizing moet nou eenmaal gebeuren, dus je kunt maar beter doorzetten. Zodra je ouder op de juiste plek zit, kun je weer alle kanten op met je emoties. Bijvoorbeeld bij een Alzheimer Café of de Alzheimer Telefoon.”

Lees ook
Wijnie weigerde moeder tijdens eerste golf naar verpleeghuis te sturen: ‘Geen moment spijt’

Toekomst

“Mijn moeder zegt al jaren: ‘Voor mij hoeft het niet meer.’ De nare verwachting is dat ze snel achteruit gaat en uiteindelijk naar een soort ‘kasplantjes-afdeling’ moet. Het zou misschien het beste zijn als ze daarvoor – zoals mijn vader, zonder lijdensweg – plotseling overlijdt. Maar als ik dan die vrolijke filmpjes zie, denk ik soms: zo slecht heeft ze het nog niet.”

Oproep

Heb jij binnen jouw familie iets aangrijpends meegemaakt dat je graag (eventueel anoniem) zou willen delen? Mail dan jouw verhaal in het kort naar verena.verhoeven@linda.nl o.v.v. ‘Familieverdriet’.