Waar je vroeger in een handomdraai nieuwe vriendschappen sloot, lijkt dat naarmate je ouder wordt steeds lastiger. Hoe komt het toch dat die drempel steeds hoger wordt? En wat kun je doen om die te verlagen?
Socioloog en onderzoeker op het gebied van vriendschappen Beate Völker legt LINDA. uit hoe het zit en geeft tips om de verbinding op te zoeken.
Volgens Völker is er eigenlijk maar één moment in ons leven waarop het sluiten van vriendschappen juist gemakkelijk is. “Dat is op de middelbare school en de fase daarna, dus wanneer je gaat studeren. Je komt in aanmerking met veel anderen die in dezelfde situatie zitten. Je netwerk wordt als het ware gehusseld, want je begint aan iets nieuws, gaat misschien uit huis en laat oude vrienden achter.”
Dit zorgt ook voor een open houding tegenover nieuwe dingen. “Je komt de hele dag mensen tegen die net zoals jij in die situatie zitten. Dat is bij uitstek een van de beste gelegenheden om vrienden te maken, die nooit meer terugkomt. Overal waar je later komt, tref je misschien iemand in net dezelfde situatie, maar tien anderen juist niet.”
Bijvoorbeeld als je verhuist of aan een nieuwe baan begint in een nieuwe stad. “Een groot deel van de mensen woont daar al jaren, heeft een eigen leven en vol netwerk. Die zitten niet te wachten op nieuwe contacten. Het is geen illusie dat vriendschappen sluiten als je ouder bent lastiger is, dat is een feit.”
Het goede nieuws is dat je daar van alles tegen kunt doen. “Het klinkt misschien een beetje ouderwets, maar sluit je aan bij een club waar je gelijkgestemden tegenkomt”, begint Völker. “Als je altijd al Spaans wilde leren: ga dat doen. Of een bijzondere manier van koken. Daardoor heb je gelijk common ground, want je deelt al een interesse met de mensen die je daar treft.”
Zo onderhoud je vriendschappen als je ouder wordt: 'Vriendschap moet niet als een verplichting voelen'
Volgens Völker komt alles wat je doet op één ding neer: je moet uit je stoel en zelf actief worden. “Ga met een open blik door de buurt of naar de winkel, kijk of je iemand iedere dag bij de bushalte ziet staan en spreek diegene aan. Begin met iets luchtigs, bijvoorbeeld een compliment of iets alledaags. Je hoeft niet op je voorhoofd te zetten dat je vrienden zoekt.”
Völker is ook voorstander van sociale duurzaamheid, en daar heeft ze dé tip voor. “Kijk eens in je adresboek wie je al een tijdje niet meer hebt gesproken. Soms verwatert een vriendschap of neem je allebei een andere afslag, maar zit je na een paar jaar wel weer op dezelfde weg. Zelfs onderzoek ondersteunt dat dit vaak in goede aarde valt.”
“Als laatste heb ik een beetje een ludieke tip. Iedereen heeft wel een paar mensen die ze leuk, sympathiek en aardig vinden. Nodig twee of drie mensen uit en vraag ze om – in plaats van bloemen of wijn – iemand mee te nemen die je niet kent. Dat is gegarandeerd hilarisch en je maakt een goede kans op nieuwe vrienden. Vriendschappen hebben een soort multiplayer effect. Uit onderzoek blijkt dat we vrienden vaak via andere vrienden maken, en zo kun je dat zelf een beetje in de hand nemen.”
Vrienden maken is eigenlijk net als daten. “Afwijzing vinden we allemaal heel erg, zelfs als we worden afgewezen voor iets wat we niet eens per se wilden. Net als bij daten neem je een risico. Je gaat op iets af zonder genoeg informatie te hebben. Dat is spannend, want misschien vindt iemand je niet leuk. Dat gaat twee kanten op, want misschien is dat andersom en dan heb je er een probleem bij. Afgewezen worden is niet fijn, maar iemand afwijzen ook niet.”
'Hoe zou het zijn als je op latere leeftijd nog net zo makkelijk vrienden maakt als vroeger?'
Ook hangt er volgens Völker aan ‘geen vrienden hebben’ het imago dat iemand dan direct een loser is. “We zijn opgegroeid met het idee dat vriendschappen maken vanzelf gaat en je daar niet veel voor hoeft te doen. We willen ook graag ‘gekozen’ worden, en als dat niet gebeurt, is dat wel even slikken. Door toe te geven dat je vrienden zoekt, gaan de meesten terug naar dat idee van een loser zijn, terwijl het juist heel dapper is.”
Weinig of geen vrienden kan een gevoel van eenzaamheid creëren, maar volgens Völker is vriendschap daar niet per se de enige oplossing voor. “Eenzaamheid zit in een klein hoekje. Het gaat vaak helemaal niet om diepzinnige relaties en een uitwisseling van levensvragen. Leuk als je dat hebt, maar veel mensen hebben dat ook met een verre vriend of familielid”, licht ze toe.
Ze vervolgt: “Eenzaamheid is een gevoel van erbij willen horen en deel uit willen maken van een groter geheel. De kleinste vormen van contact kunnen het gevoel van eenzaamheid al verkleinen. Een simpele groet op straat, een praatje maken. De rafelrandjes van contacten kunnen al voldoende zijn om verbinding te maken, zonder dat daar een hele vriendschap uit voort hoeft te komen.”
Dit artikel is onderdeel van het LINDA. en LINDA.meiden dossier Eenzaamheid. Het hele dossier lees je hieronder.
Eerste hulp bij eenzaamheid: 'Meld je aan voor een teamsport (tekenlessen niet zo'n succes)'
