Wanneer het over fertiliteitsuitdagingen gaat, is meestal de vrouw aan het woord. Terwijl ook mannen lijden onder een onvervulde kinderwens.
LINDA. gaat in gesprek met twee mannen die weten hoe dit voelt.
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.dossier Kinderwens. Meer weten?
“Ik ging er altijd vanuit dat ik ooit kinderen zou hebben. Toen mijn vrouw en ik elkaar halverwege de dertig ontmoetten, beseften we al snel dat we elkaar leuk genoeg vonden om een gezin te beginnen. Op die leeftijd kun je daar geen jaren meer over nadenken en moet je al snel tot actie overgaan.
We stonden er vrij naïef in: we hadden ons nooit gerealiseerd dat het moeilijk kon worden. Toen we een jaar bezig waren, zei mijn vrouw: ‘Dit gaat blijkbaar niet vanzelf.’ We werden beiden onderzocht en mijn zaadkwaliteit bleek redelijk beroerd. Bij mijn vrouw twijfelden ze of ze wellicht al in de overgang was. Al snel werd het duidelijk dat ivf en ICSI voor ons de enige opties waren om nog kinderen te krijgen. Van kerngezonde dertigplussers veranderden we in wensouders met vruchtbaarheidsproblemen.
We begonnen aan ivf, wat een behoorlijk intensief proces was. Eigenlijk hadden we geen tijd om al te veel na te denken over wat er gebeurde. Zeker ik stond meteen in de actiestand – misschien is dat hoe mannen en vrouwen van elkaar verschillen. Ik benaderde het vrij technisch en misschien deed ik dat ook wel om me voor alle emoties af te sluiten. Voor mijn vrouw was het fysiek zwaarder, maar ik ben altijd overal bij geweest. Als man voelde dat soms machteloos. Ik kon vrij weinig doen, behalve een kop theezetten.
Stephanie (34) twijfelt of ze kinderen wil, haar vriend heeft wel een kinderwens: 'Ik vind de wereld een enge plek'
We stapten erin met het idee: ‘Dit gaan we fixen.’ Wel hadden we van tevoren besloten: na drie pogingen stoppen we. Het einde kwam uiteindelijk heel abrupt. Op een zondagochtend werden we door een laborant gebeld dat we niet naar het ziekenhuis hoefden te komen voor een terugplaatsing. Ook de derde poging was mislukt, en dat was het keiharde einde van onze kinderwens.
Ineens was de hoop waardoor je steeds maar door kan gaan verdwenen en belandden we in een groot zwart gat. Als die waas een beetje optrekt, denk je algauw weer door te kunnen gaan met je leven. Maar zo werkt het niet. Het heeft ons jaren gekost om ons tot onze kinderloosheid te verhouden. Zeker toen we nog jonger waren, kwam het onderwerp steeds terug. Mensen blijven toch vragen: ‘Heb je kinderen? Denk je aan kinderen?’ Ondertussen zit je met je rauwe verdriet tussen het verse kindergeluk van al je vrienden.
Wij mannen vinden het toch moeilijker om dit onderwerp aan te snijden, zeker wanneer het over seksualiteit gaat. Toen ik verminderd vruchtbaar bleek te zijn, dacht ik: ‘Ben ik nog steeds een echte man?’ Met mijn vrienden had ik het daar niet over. Ook wilde ik destijds altijd meteen duidelijk maken dat ik niet impotent ben, alsof ik mezelf moest verdedigen. Natuurlijk is het onzin om daar je identiteit aan op te hangen, maar dat was niet rationeel.
Na afloop van het mislukte ivf-traject ben ik mijn eigen bedrijf gestart en veel gaan sporten. Achteraf denk ik dat dit misschien compensatiegedrag was: ik kan misschien geen kinderen maken, maar ik kan wel iets anders.
Kinderen krijgen is een heftige levensgebeurtenis, maar kinderloos blijven ook. In mijn geval is het niet zo dat ik erdoor getraumatiseerd ben of altijd verdrietig blijf. Ik denk dat mijn vrouw en ik geluk met elkaar hebben gehad. Sommige mensen gaan halverwege dertig vooral op zoek naar een partner om een gezin mee te stichten. Dat was bij ons niet het geval.
Ik zeg weleens: ‘Ik heb de liefde van mijn leven gevonden en niet de moeder van mijn kinderen.’ Ja, ik zou er alles voor geven om toch kinderen te hebben. Tegelijkertijd ben ik nu 54, en zou het nu ook niet meer in ons leven passen.”
Joost Kadijk tekende zijn ervaringen op in ‘Een praktische gids voor kinderloze vaders’. Ook is hij actief als vrijwilliger bij Freya, waar hij mannelijke lotgenotengroepen begeleidt.
Als een vrouw voor sterilisatie kiest, zegt de arts nog vaak 'nee': 'Hij noemde het 'volslagen krankzinnig''
Beeld: LindaFotografie
“Altijd als ik over de toekomst nadacht, zag ik een vrouw en een kind voor me. Ook toen ik jonger was. Ik heb niet de allerbeste jeugd gehad. Daardoor verlangde ik niet naar allemaal wilde dingen, maar juist naar het stabiele van huisje, boompje, beestje. Toen mijn vrouw en ik elkaar leerden kennen, had zij nog geen grote kinderwens. Al vrij snel werd dat: ‘Maar met jou wel.’
Vanaf 2018 probeerden we zwanger te worden. Omdat mijn vrouw een zeer onregelmatige cyclus heeft, zijn we na een jaar richting de fertiliteitsarts gegaan. Medisch gezien was er niets met ons aan de hand maar mijn vrouw kreeg wel hormonen om haar cyclus te reguleren. Verder moesten we het vooral blijven proberen. Vrienden maakten daar dan grappen over, van ‘nou, jullie nemen het er wel van.’ Maar seks wordt zo soms wel een moetje.
Mijn vrouw kreeg uiteindelijk twee buitenbaarmoederlijke zwangerschappen, waarbij ze haar beide eileiders is verloren. De tweede keer ging het mis tijdens de kerst. Voordat we naar het ziekenhuis gingen, lag ik de hele nacht wakker omdat ik dacht: ‘Straks ademt ze niet meer.’ Er bleek een bloedstolsel van vier centimeter in haar eileider te zitten. Als die geklapt was, had ze dood kunnen bloeden. Achteraf heeft dat veel impact op me gehad. Je staat als man toch aan de zijlijn: je kunt weinig doen.
Na de operatie beseften we dat we niet langer ‘op de natuurlijke manier’ kinderen konden krijgen. We hebben die week alleen maar verdriet gehad – zodra we elkaar aankeken, moesten we al huilen. Natuurlijk wisten we dat we nog andere opties hadden, maar het ideaalbeeld was komen te vervallen. We hebben een paar maanden nodig gehad om daarvan te herstellen.
Nadat we begonnen waren met ivf zaten we veel in het ziekenhuis. In dat proces voel je je als man soms toch een beetje nutteloos. Tegen mij zeggen ze bij wijze van spreken alleen: ‘Joh, vul jij dat potje? Dan doen wij de rest.’
In het ziekenhuis wordt ook altijd aan mijn vrouw gevraagd ‘hoe is het met je?’ maar niet aan mij. En de afspraken staan op haar naam. Dat begrijp ik wel, maar daardoor voel je je wel minder serieus genomen. Ik ben als man onderdeel van het traject van mijn vrouw, in plaats van dat het ons traject is.
Wanneer je kinderwens een conflict wordt: ‘Ik was inderdaad niet blij, maar stikjaloers'
Ik ga wel altijd mee naar het ziekenhuis – het gaat tenslotte om ons. Als het niet medisch noodzakelijk was, moest ik daar bij mijn vorige werkgever vrije dagen voor opnemen. Ergens voelt dat niet helemaal eerlijk. Het is dan toch alsof je in het realiseren van die kinderwens niet op hetzelfde niveau staat. Ook bij familie en vrienden merk je dat ze vooral aan haar vragen hoe het gaat als het weer niet is gelukt. Ik ben heus niet zielig, maar hoewel ik het niet lichamelijk meemaak, verwerken we natuurlijk wel hetzelfde verlies.
Inmiddels zijn we aangekomen bij ivf-poging drie. Dat is de laatste die vergoed wordt. Hoewel ik altijd de optimistisch ben geweest, wordt dat moeilijker. Iedere negatieve zwangerschapstest is een teleurstelling. Dat wordt steeds zwaarder omdat je toch toewerkt naar de laatste keer. Eind 2022 kwam ik thuis te zitten. Dat had te maken met onverwerkte zaken uit mijn jeugd, maar ook met het traject. Ik heb geleerd dat ik moet leren toegeven als iets zwaar is, en daarin beter naar mezelf moet luisteren.
De kinderwens is nog steeds heel sterk aanwezig. Tegelijkertijd zijn we gelukkig samen en zie ik ook een toekomst zonder kinderen. Hoe gek dat ook al zal zijn, en hoe lang we ook van dat verdriet zullen moeten herstellen. Voor nu willen we er beiden nog alles aan doen om het wel te laten slagen.”
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.dossier Kinderwens. Meer weten?
Anneke (38) wil kinderen, maar vond niet op tijd de juiste partner: 'Is een rouwproces geweest'
