Niksen: in Nederland krijgen we er steeds meer mee te maken door de coronacrisis. En dat blijkt behoorlijk lastig. Maar hoe niks je eigenlijk?

Maartje Willems schreef er een boek over: Niksen, lang leven het lanterfanten, met – rustgevende –illustraties van Lona Aalders.

Wat is niksen?
“Niksen is doelloos bezig zijn. Niksen is niks nuttigs doen, dus niks doen waar je wat aan hebt. Toen Lona en ik begonnen met het boek, zeiden mensen: ‘O, ik niks heel lekker. Ik kijk Netflix. Maar dat is eigenlijk niet echt niksen. Een film of serie op Netflix kijken, draagt bij aan je gevoel. Je wordt er vrolijk van, maar het kan ook een vervelend gevoel zijn dat je even weg probeert te krijgen. Even uitchecken van je leven eigenlijk.”

Waarom is niksen belangrijk?
“In de tijd van het coronavirus zijn veel mensen op zoek naar rust en manieren om bezinning te vinden. In die zoektocht zijn er veel dingen die weer op de to-dolijst worden gezet, die je juist niet meer die rust geven. Toen ik begon met schrijven van dit boek betrapte ik mezelf er iedere keer op dat ik toch telkens doelen aan het opschrijven was.”

Wat bereik je met niksen?
“Je bereikt er niet per se iets mee. Dat is het mooie. In deze tijd lijkt dat alles wat je doet, ergens aan moet bijdragen. Trapsgewijs ga je omhoog als je bijvoorbeeld kijkt naar je carrière. Met niksen sta je daar dus even los van.”

Waarom is niksen lastig?
“Je merkt, nu helemaal in deze coronacrisis, dat mensen die thuiszitten allemaal iets gaan doen. We ruimen ons huis op, we leren naaien of andere dingen. Dat nuttig bezig zijn kunnen we bijna niet loslaten. We willen 24 uur per dag nuttig zijn en we leven in een 24 uurseconomie waar dat nog sterker aanwezig lijkt te zijn.”

“Denk aan kreten als ‘je moet je beste leven leven’. Dat geeft je het gevoel dat je in die hopelijk tachtig jaar dat je leeft, er alles uit moet halen wat erin zit. Dat levert een enorme druk op, waardoor je misschien niet meer let op wat er allemaal om je heen gebeurt.”

Rust er een taboe op niksen?
“Een taboe weet ik niet, maar als je stilstaat in een park en gewoon om je heen kijkt, dan heb je al gauw het gevoel dat je een soort viezerik bent. Mensen denken niet: ah, die is lekker aan het niksen. Het is nog niet sociaal geaccepteerd.”

Hoe goed ben je zelf in niksen? Doe je het zelf nu meer?
“Ja zeker, ik moest het zelf ook proberen. Het grappige is, dat Lona zei dat ze goed kon niksen. Ik dacht dat ik het voor geen meter kon. Nu zit Lona thuis en zegt ze dat ze haar gedachten eigenlijk niet kan verzetten, terwijl het bij mij steeds beter gaat. Ik vind het ook steeds fijner.”

Lees ook
Het is Internationale Relaxdag: deze dingen moet je daarom vandaag (niet) doen

Heb je tips voor mensen die willen niksen?
“We leven in een tijd waarin je de hele wereld binnen handbereik hebt. In je telefoon kun je alles lezen wat maar in je opkomt. Dus er is superveel afleiding. Laat die onrust varen die je hebt om bijvoorbeeld weer een nieuwe serie te kijken. Doe dan gewoon even echt niks. Niet lang, maar een paar minuten. Je bent maar één stap verwijderd van niksen en het enige dat je hoeft te doen, is te laten wat je aan het doen bent.”