Haar kinderopvangtoeslag wordt plots stilgezet en Genista krijgt te horen dat ze 25 duizend euro moet terugbetalen. Ze vertelt wat voor impact dit op haar gezin en haar dochters (tweeling van 11 en dochter van 19) heeft gehad.

Toeslagenaffaire

Als Genista’s oudste dochter een peuter is, verhuizen de twee naar Suriname, waar haar ouders wonen. Genista werkt daar voor een Nederlands bedrijf, terwijl haar ouders op de peuter passen. Ze kan die baan aanhouden als ze drie jaar later terugkeert naar Nederland. Ze is een alleenstaande moeder en werkt vier dagen in de week, dus Genista moet buitenschoolse opvang regelen voor haar dochter. “Ik snapte toentertijd niet helemaal hoe dat werkte, dus ik deed de aanmelding voor kinderopvangtoeslag samen met de eigenaresse van de BSO. We vulden alle gegevens netjes digitaal in, prima. Geen vuiltje aan de lucht.”

Het leven kabbelt voort en drie jaar later raakt Genista zwanger van een tweeling. Na vier maanden moet ze stoppen met werken omdat de kleintjes wat achterlopen in hun groei. Ze heeft rust nodig. Genista: “Vanaf dat moment zat ik thuis en was de BSO voor mijn dochter niet meer nodig. Ik heb die toeslag stopgezet, gewoon online.”

Ze vervolgt: “Toen ik anderhalf jaar na de bevalling weer aan het werk wilde, schreef ik de tweeling in voor een kinderdagverblijf. Ik vulde netjes het hele riedeltje weer in voor kinderopvangtoeslag, inclusief de data waarop ik eerder al de toeslag kreeg voor de BSO van mijn oudste dochter. Om die informatie vroegen ze, dus ik gaf het maar gewoon. Ik hoefde tenslotte geen dubbel geld te ontvangen.”

Schulden

Na een maand of drie krijgt Genista bericht van het kinderdagverblijf: zij ontvangen maandelijks wel Genista’s eigen bijdrage, maar geen toeslag vanuit de overheid. Hoe kan dat? “Het zou gaan om een achterstand van zevenduizend euro, dus ik belde de Belastingdienst om het te checken. Zij meldden doodleuk dat ik geen recht meer had op de kinderopvangtoeslag. Ze zouden die van 2009 to 2011 óók nog hebben uitgekeerd, ten onrechte. Nou, niet dus. Mijn kind ging tot half 2009 naar de BSO, daarna heb ik de toeslag gewoon stopgezet.”

De Belastingdienst vertelt haar dat het geld wél gewoon is uitgekeerd aan de BSO, dus dat ze nu nergens meer recht op heeft. Als Genista daar achterkomt, is de eigenaresse van die BSO al met de noorderzon vertrokken. Achteraf blijkt zij inderdaad te hebben gerommeld met de toeslag van meerdere ouders, zonder dat zij dit wisten. Genista is het slachtoffer van een fraudeur, maar wordt nu zélf behandeld als fraudeur en zit opgescheept met de schade.

Lees ook
Woede bij gemeenten: Belastingdienst weigert hulp te betalen aan slachtoffers toeslagenaffaire

Schaamte

Kinderbijslag krijgt ze nog, maar het kindgebonden budget en de zorgtoeslag kan ze vergeten. Daarnaast moet Genista het onterecht uitgekeerde BSO-bedrag van 18 duizend euro terugbetalen, bovenop de 7 duizend euro die de kinderopvang niet heeft gekregen. Genista: “Ik stond met mijn rug tegen de muur en had geen idee hoe dit blijkbaar zo makkelijk kon gebeuren. Hoe kon ik als alleenstaande moeder 25 duizend euro ophoesten?”

Genista vertelt dat het pittige jaren zijn. Ze betaalt elke maand zoveel mogelijk af, maar heeft soms nog maar tien euro over om van te leven. Onmogelijk natuurlijk, met drie kinderen.  Ze vertelt: “Vaak kon ik rekeningen van de een simpelweg niet betalen, omdat ik schulden bij een ander probeerde weg te werken. Er kwamen steeds vaker deurwaarders langs en de schulden liepen alleen maar op. Uiteindelijk kon ik mijn huis niet meer betalen, het is bij veiling verkocht. Tegen een heel lage prijs, dus ik kreeg er nog eens 40 duizend euro restschuld bovenop.”

Hulp

Genista zit nu zonder huis en heeft twee opties: aankloppen bij het Leger des Heils, of bij haar familie. Ze kiest voor het laatste. “Ik ben met de tweeling bij mijn zus ingetrokken, Mijn oudste woont bij mijn ouders, die inmiddels weer in Nederland wonen. Ik schaamde me enorm voor de hele situatie. Ik nam het mezelf kwalijk dat ik al die tijd niets door had gehad. Maar achteraf gezien… Hoe had ik het kunnen weten? De BSO kreeg misschien geld, maar ik zag er geen cent van terug. Tóch denk je, ook door reacties die je online ziet en sommige berichtgeving in de media, dat het ook wel ergens ‘aan jezelf gelegen zal hebben’. Maar ik zou niet weten hóe.”

Dankzij aandringen van haar zus durft Genista uiteindelijk aan te kloppen bij de schuldhulpverlening. Dat jarenlange traject is zeker geen pretje, maar een wereld van verschil vergeleken met de periode daarvoor. “Ik werkte zoveel mogelijk, mijn moeder paste op de kinderen. Ik maakte elke maand honderden euro’s over naar mijn bewindvoerder en hield een minimumsalaris over. Geld voor leuke dingen was er dus niet, maar ik zag eindelijk weer wat licht aan het einde van de tunnel. Zonder de hulp van mijn familie en de schuldsanering had ik mijn hoofd niet boven water kunnen houden.”

Helderheid

Sinds maandag 16 november worden verschillende hoge ambtenaren en directeuren verhoord over de toeslagenaffaire. Hoe kán het dat niet alleen de toeslag van Genista werd stopgezet, maar die van duizenden ouders tegelijk? Genista volgt deze verhoren nauw, ze hoopt op duidelijkheid na deze zware tien jaar.

“Ik hoop dat de mensen die daaraan hebben gewerkt, eerlijk gaan toegeven hoe het eraan toeging. Dat zal vast niet gebeuren, maar het is een fijn gevoel dat ze flink ondervraagd worden. Ik hoop dat ze erkennen dat er onterecht gehandeld is tijdens deze toeslagenaffaire. Het klopte allemaal van geen kant, wees daar dan ook eerlijk over.”

“Kijk, uiteindelijk is geld is maar geld. Voor mij is het vooral moeilijk dat ik 35 jaar oud ben en de afgelopen jaren niets op heb kunnen bouwen. Ik heb geen startkapitaal om een woning te kopen, geen spaarpotje voor mijn kinderen. Ik ben trots dat ik eindelijk uit de schulden ben, maar ik moet weer helemaal bij nul beginnen.”

Lees ook
Dankzij deze advocaat kwam de toeslagenaffaire op de politieke agenda