Het is niemand ontgaan: het is winters weer. In de nachten kan de gevoelstemperatuur dalen tot -15. Dak- en thuislozen kunnen terecht bij een daklozenopvang, maar die raken vol. En dat is met deze temperaturen niet zonder risico.
Thijs Eradus, oprichter van stichting Springplank, maakt zich zorgen.
Door het hele jaar heen kunnen daklozen bij opvanglocaties terecht voor een slaapplek, een douche, eten en begeleiding. In de winter worden extra opvangplekken verwezenlijkt. Zo ook bij de organisatie van Eradus. Hij vertelt: “In Eindhoven zijn wij verantwoordelijk voor de hele maatschappelijke opvang: de dak- en thuislozenzorg, opvang en alle begeleiding naar een nieuwe woning.”
Er zijn in Nederland volgens cijfers van het CBS zo’n 26.000 daklozen. In Eindhoven zijn dit er ongeveer 1.200. Bij de locaties van Eradus hebben ze plek voor 55 daklozen, maar ze vangen er meer dan honderd op. “We hebben drie opvangen, die zitten het hele jaar op 160 procent capaciteit. Dat is overvol. Dit gaat voornamelijk om mensen uit Eindhoven die recht hebben op opvang, die hopen we te laten doorstromen naar een woning. Ons doel is eerst wonen, dan opvang. Helaas is de instroom steeds groter.”
Eradus vertelt over de winternoodopvang. “De doelgroep van de winternoodopvang is overwegend mensen die geen recht hebben op opvang. Dit zijn vooral ex-arbeidsmigranten. Voor covid ging het om 15-20 mensen, nu zijn het minimaal 100 ex-arbeidsmigranten die dakloos rondlopen in Eindhoven. Zij hebben alleen recht op opvang als er een winternoodregeling is of een andere crisis. Dan moet iedereen opvang krijgen.”
Ronja vertelt in 'Nadia' hoe het is om jong en dakloos te zijn: 'Met een koffertje liep ik op straat'
Hij weet niet hoelang de opvanglocaties in Eindhoven het nog volhouden. “Ik ben wel heel blij dat we geen tentjes hoeven uit te delen, maar het lijkt erop dat als het zo doorgaat, wij dit ook moeten doen. Kunnen we het nog wel aan? Daar maak ik me zorgen om. Het moet veilig blijven. Tot een bepaald aantal mag je mensen opvangen. Daar zit wel spanning op.”
Springplank is samen met de politie en straatmedewerkers alert op daklozen die buiten slapen. Er zijn ook genoeg daklozen die ervoor kiezen buiten te blijven. “Steeds meer daklozen zijn al twee jaar of langer dakloos in de regio. Zij hebben wel hun eigen warme plekje gerealiseerd in de stad. Ze worden steeds inventiever. Nu het zo koud is, zijn we er alert erop. Als mensen warm liggen is het prima.”
Daklozen die buiten slapen zonder warm te liggen, kunnen onderkoeld raken. “Met een gevoelstemperatuur tussen -11 en -15 kan buiten slapen je leven kosten. We laten met de politie en straatmedewerkers daklozen veilig in de opvang terechtkomen. Willen ze dat niet, dan moeten ze een plekje hebben dat warm genoeg is, zoals een parkeergarage. Dat is een betere plek dan buiten liggen.”
Volgens Eradus moet het niet gaan om extra opvanglocaties, maar extra woonlocaties. “Steeds meer mensen zijn door economische redenen dakloos. We moeten durven deze mensen in de stad te laten wonen.”
Hij vervolgt: “Het gaat ook om de participatiesamenleving waar we in leven. De woningbouwcorporatie-doelgroep is kwetsbaar, daar gaan we schandalig mee om. Zij hebben het minste inkomen. Als ze inkomen hebben, dan is het vaak tijdelijk. Dan moeten ze digitaal hun uitkering aanvragen, en dat is ingewikkeld om te doen. Dan zie je dat het misgaat. Als het fout gaat, krijgen ze veel frustraties, het vertrouwen in de samenleving en in hunzelf knakt. Deze mensen zijn klaar met de maatschappij. Met hun inkomen kunnen ze ook niet sparen, want alles is duurder. Onze focus moet gaan naar extra woningen in plaats van extra opvang.”
Eradus benadrukt dat er veel angst is voor daklozen. “Er moet meer begrip komen voor daklozen. Mensen denken meteen aan een man met een lange baard en een blik bier. Je hoeft niet bang voor ze te zijn. Je moet de organisatie vertrouwen dat we mensen willen huisvesten. We merken heel veel weerstand: ‘Niet in mijn achtertuin’, zeggen ze dan. Maar heel eerlijk: als het zo doorgaat, slapen ze daar wel. We willen de daklozen overal huisvesten, niet alleen in de woningbouwcorporatiewijken.” Hij roept de samenleving op: “Het kan jou morgen gebeuren. Wees niet bang voor daklozen.”
Ook heeft Eradus een boodschap voor de politiek. “Maak alsjeblieft een keuze voor de daklozen zonder recht op opvang. Deze groep wordt steeds groter en ze gaan de stad niet uit. Alleen winternoodopvang is niet de oplossing. We ondervinden in Nederland steeds meer overlast en deze mensen gaan steeds meer achteruit. Ze hebben geen thuis meer. Ik merk dat ik er steeds gefrustreerder om raak. Het zijn kwetsbare mensen, maar het blijven mensen. Het is helemaal uit de hand gelopen, dat is heel kwalijk.”
Daklozen voeren actie tegen sluiten noodopvang: 'Niemand hoort op straat te slapen'
