Sjoerd Jansma (73) kreeg in 2015 de diagnose peniskanker. Hij ging een traject in van operaties en bestralingen. Mogelijk kwam zijn ziekte door HPV. Morgen is het HPV Awareness Day, dus deelt hij zijn verhaal.
Waarom? “Anders blijft het allemaal onder de pet”, vertelt hij aan LINDA.
Op HPV Awareness Day staan we stil bij het humaan papillomavirus (HPV) en iedereen die er ziek van is of werd. HPV is heel besmettelijk: acht op de tien mensen raken in hun leven besmet. Sinds 2009 krijgen meisjes een uitnodiging voor de HPV-vaccinatie. Sinds vorig jaar worden ook jongens hiervoor uitgenodigd.
Besmetting met HPV kan verschillende kankersoorten veroorzaken, zoals baarmoederhals-, anus-, penis-, schaamlip-, mond- en keelholte- en vaginakanker.
Het is HPV Awareness Day: vijf vragen over de HPV-vaccinatie
De HPV-vaccinatie beschermt tegen de zes vormen van kanker. Daarom start het RIVM op het advies van de Gezondheidsraad een eenmalige inhaalcampagne voor jongeren tussen de 18 tot 27 jaar. Wat houdt dat in? Zij kunnen zich in 2023 gratis laten vaccineren. Het gaat om twee prikken waar minimaal vijf maanden tussen moet zitten. Na dit jaar kosten de prikken zo’n 350 tot 400 euro.
Ruim 160.000 jongeren hebben nu een afspraak gemaakt. Voor de overige 1,15 miljoen jongeren is de mogelijkheid om op HPV Awareness Day spontaan op 45 GGD-priklocaties het vaccin te halen. Jansma ‘juicht de campagne alleen maar toe’: “Het had van mij veel eerder gemogen.”
In 2015 voelt Jansma een bobbeltje onder de voorhuid van zijn penis. Hij gaat ermee naar de dermatoloog. Al gauw is het bobbeltje een bobbel te noemen: “Het kreeg de grootte van een framboos. Toen ben ik geopereerd in het ETZ in Tilburg”, vertelt hij. Mogelijk heeft Jansma de ziekte gekregen door HPV. “Dit was toen nog niet zo bekend.”
Enige tijd later voelt Jansma wéér een bobbel. Dit keer in zijn rechterlies. “Mijn uroloog heeft mij gelijk doorverwezen naar het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis. In 2016 ben ik daar geopereerd. De tumor die daar zat hebben ze weggehaald en ze hebben zeventien lymfeklieren verwijderd. Daarna zou ik ook nog 25 bestralingen krijgen.”
Gynaecoloog over belang HPV-vaccinatie: óók voor jongens en vrouwen die 'm gemist hebben
Maar daar kan Jansma nog niet aan beginnen. Nog geen drie weken na de operatie krijgt hij een ontsteking. “De bacterie hebben ze vlot kunnen elimineren. De 25 bestralingen kon ik pas na het herstellen van de ontsteking ingaan.” Hoewel de bestralingen zwaar waren, hebben ze gewerkt. Jansma is in maart 2021 genezen verklaard en maakt het goed. “Ik ben een geluksvogel geweest. Het gros van de patiënten overlijdt binnen vijf jaar.”
Jansma denkt dat zijn goede conditie zijn redding is geweest. “Tot mijn operatie in 2016 heb ik nog tenniscompetitie kunnen spelen. Na de bestralingen in september heb ik me tot december weinig mens gevoeld, maar daarna ging ik gewoon weer de baan op.”
Ook gelooft Jansma dat zijn optimisme hem op de been hield. “Als je positief bent ingesteld denk ik dat je al heel wat gewonnen hebt.” Zo vertelt Jansma een anekdote waar hij zelf lachend aan terugdenkt. “Ik ben onder anderen behandeld door dokter Kil, dokter Slagter en dokter Doodeman. Ik maakte er altijd een geintje over. Met optimisme heb je de helft.”
HPV wordt nu veel onder de aandacht gebracht. Zo ook door Jansma, die zich heeft aangesloten bij het Patiënten Platform Zeldzame Kankers van het NFK om zijn verhaal te delen. Hij noemt zichzelf een ‘vurig pleitbezorger’: “Dat is het enige wat ik nog terug kan doen voor de medische wereld. Als ik niet mijn verhaal zou delen, blijft het allemaal onder de pet. Het is niet gezellig als je het hebt, maar steek niet je kop in het zand. Overwin de strijd en ga tijdig naar een arts of specialist toe”, benadrukt Jansma.
De aandacht voor HPV vindt hij heel belangrijk. “Ik denk dat het altijd een beetje in de taboesfeer heeft gezeten, vooral bij mannen. De vrijheid onder de jeugd op seksueel gebied heeft in de loop der jaren een flinke boost gehad. Vandaar dat je eerder de zaak kunt verbeteren en genezen dan afwachten.”
Voor degenen die twijfelen de HPV-vaccinatie te halen, heeft Jansma een boodschap. “Als je nooit in het ziekenhuis komt, zie je niet hoe heftig het is. In de jaren dat ik in het ziekenhuis liep bij controles op de urologieafdeling heb ik mensen gezien die met 100 kilo aardappels op hun rug liepen. Ik raad het aan dat te voorkomen. Ik vind het eigenlijk niet meer dan normaal dat iedereen het zou moeten doen.”
Tim Senders over HPV-vaccinatie: 'Als je zes soorten kanker kunt voorkomen, lijkt me de keuze snel gemaakt'
