Vandaag, 4 maart is het HPV Awareness Day. De dag waarop we aandacht besteden aan het humaan papillomavirus (HPV) en alle mensen die er ziek van zijn of werden.
Voor wie wil weten hoe het ook alweer zit, hieronder vijf veelgestelde vragen én antwoorden vanuit het RIVM.
HPV is de afkorting van humaan papillomavirus, een virus dat verschillende vormen van kanker kan veroorzaken. Jaarlijks gebeurt dit bij zo’n 1100 vrouwen en 400 mannen. Baarmoederhalskanker komt het meest voor, maar kanker aan de mond- en keelholte, vagina, schaamlippen, anus en penis kan hier ook door ontstaan.
Het lastige aan dit virus is dat het veel voorkomt en enorm besmettelijk is. Je kunt het overdragen via handen, huid of mond als je naar bed gaat met iemand die besmet is. En je weet het lang niet altijd als je dit virus bij je draagt: je kunt dus heel makkelijk iemand besmetten, zonder dat je het zelf doorhebt.
Als je besluit een vaccinatie te halen, of je kind te laten inenten, ben je niet 100 procent beschermd, maar wordt de kans op kankerontwikkeling aanzienlijk kleiner. Het vaccin beschermt namelijk tegen HPV-infecties van het type 16 en 18, de types die het vaakst kanker veroorzaken. Onderzoek in Nederland wijst uit dat het vaccin voor 95 procent effectief is: een langdurige infectie met type 16 en 18 komt bij gevaccineerde mensen veel minder vaak voor.
Een vaccinatie voor HPV valt binnen het Rijksvaccinatieprogramma en is gratis als je een uitnodiging krijgt. Ben je daar te oud voor? Dan kun je ook op eigen houtje en kosten een prik halen bij bijvoorbeeld de huisarts.
De vaccinatie bestaat voor mensen onder de vijftien uit twee prikken, als je ouder bent heb je drie prikken nodig. Heb je je volledige dosis binnen? Dan duurt het een à twee weken tot je goed beschermd bent. Het vaccin beschermt minimaal tien jaar.
Jongens vanaf 10 jaar voor het eerst uitgenodigd voor prikken tegen HPV
Voorheen werden deze vaccinaties gegeven aan meisjes van 13 jaar en ouder, die leeftijd gaat nu omlaag naar 10 jaar. Het vaccin tegen HPV werkt namelijk het best als je nog niet met het virus in aanraking bent gekomen. Men past daarom per 2022 de leeftijdsgrens aan naar beneden: de kans is dan nóg groter dat een kind nog niet besmet is. Daarnaast wijst onderzoek dus uit dat de prik zeker tien jaar werkzaam is, waardoor ze het vaccin ook eerder kunnen aanbieden.
Een andere wijziging is dat nu ook jongens worden uitgenodigd om het HPV-vaccin te halen. Zij krijgen hetzelfde vaccin als de meisjes, Cervarix. Allereerst beschermt het hen tegen de drie soorten kanker die HPV bij mannen kan veroorzaken: mond- en keelholte, anus en penis. Daarnaast draagt het vaccineren van jongens bij aan het (onbewust) verder verspreiden van het virus via hun bedpartners.
Dat kan. Het RIVM adviseert wel om minimaal veertien dagen tussen de HPV- en coronaprik te houden, zodat je eventuele bijwerkingen van de vaccins goed uit elkaar kunt houden. Kinderen die net corona hebben gehad, kunnen gewoon de HPV-prik halen.
Om erachter te komen of je met HPV besmet bent, kan je een uitstrijkje laten maken bij de huisarts. Voor sommige vrouwen kan zoiets erg ingrijpend zijn, bijvoorbeeld wanneer ze te maken hebben gehad met seksueel geweld. Om de drempel voor een HPV-test te verlagen, is het sinds vorig jaar daarom ook mogelijk om thuis te testen. Deze testen zijn betrouwbaar voor het testen op een HPV-besmetting, maar zijn niet te verwarren met een uitstrijkje. Een uitstrijkje geeft namelijk ook informatie over eventuele slechte cellen.
Dit artikel is voor het eerst gepubliceerd op 01 februari 2022.
Alles over uitstrijkjes én zelftesten voor bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
