Trodessa Barton (42) verloor haar moeder op jonge leeftijd aan Alzheimer. Daarna kreeg ze zelf borstkanker en raakte ze op vakantie in coma door een hersenvliesontsteking. “Ik heb de drie facetten van de dood omarmd.”
Daarover schreef ze het boek De zin van de dood.
“Mijn moeder kreeg op jonge leeftijd Alzheimer”, vertelt Trodessa. “Ze was midden veertig. Na mijn studie moest ik kiezen: ga ik werken of voor mijn moeder zorgen? Ik koos voor het laatste. Ik wilde niet dat ze naar een verpleeghuis zou gaan en tussen de bejaarden kwam te zitten. Twee jaar lang zorgde ik fulltime voor haar. Ik verschoonde haar luiers, gaf haar eten en legde haar in bed. Het was pijnlijk, maar tegelijkertijd een van de mooiste dingen die ik ooit heb mogen doen.”
Na twee jaar – Trodessa is dan 24 jaar oud – overlijdt haar moeder. “Ze was tien jaar ziek geweest en is uiteindelijk gestikt. Het gemis was enorm, maar tegelijkertijd was het een opluchting: ze hoefde niet meer te lijden en ik kreeg mijn vrijheid terug.”
Trodessa stort zich op haar werk. “Ik werd een corporate carrièrevrouw, werkte veel en hard.” Ook krijgt ze een partner en kinderen. Maar als ze 36 is, wordt haar leven op pauze gezet.
“Ik kreeg de diagnose borstkanker. De tumor was agressief. Anderhalf jaar lang kreeg ik behandelingen: chemo, bestraling, anti-hormoontherapie, immunotherapie. Mijn leven stond stil. Ik was mijn moeder op jonge leeftijd verloren, en nu realiseerde ik me: als ik dood ga, kunnen mijn kinderen zich mij later niet eens herinneren. Ook ging ik nadenken over andere levensvragen: wie ben ik en wat wil ik? Heel cliché, maar ik leefde vooral vanuit mijn hoofd en niet vanuit mijn hart. Ik heb de kanker ervaren als een soort time-out van de ratrace waarin ik leefde.”
De artsen hebben goed nieuws na de laatste behandeling: de kankercellen zijn verdwenen. “Ik ben de dingen gaan doen waar ik echt gelukkig van werd. Zo begon ik onder meer met een opleiding. Ik dacht: ik probeer het gewoon, ik heb niks te verliezen.”
Maar acht maanden later slaat het noodlot opnieuw toe als Trodessa samen met haar familie op Kaapverdië is. “Ik had intense hoofdpijn. Ik slikte pijnstillers en sliep, maar niks hielp. De volgende dag brachten mijn man en broer me naar een kliniek. Daar bleek ik een hersenvliesontsteking te hebben. Binnen de kortste keren raakte ik in een coma. Zeven dagen lag ik in het ziekenhuis. Toen zei een van de artsen tegen mijn broer: als je je zus hier laat, zal ze sterven. We zaten in the middle of nowhere. Uiteindelijk ben ik met een ambulancevlucht naar Gran Canaria gevlogen. Daar besloten ze me dezelfde avond nog te opereren. Mijn familieleden moesten afscheid komen nemen. Het was maar de vraag of en hoe ik eruit zou komen.”
Na de operatie ligt Trodessa nog vijf dagen in coma voordat ze haar ogen weer opent. “Ik werd redelijk goed wakker, al was ik er veel slechter aan toe dan toen ik kanker had. Ik kon niet meer lopen, mijn coördinatie was slecht en ik woog niks meer. Vier weken lag ik op de ic. Mijn kinderen mochten mij van de artsen al die weken niet zien omdat dat traumatisch voor hen zou kunnen zijn.”
Ze vervolgt: “Mijn broer vroeg of ik een bijna-doodervaring had gehad. ‘Nee’, zei ik, ‘maar ik heb wel een rare coma-droom gehad’. Ik zag mezelf naakt in een ziekenhuiskamer liggen. In die kamer stonden allemaal mensen om me heen die aan me zaten. Heel bizar, maar maanden later kreeg ik heimwee naar mijn coma. Ik verlangde als het ware naar de dood en besefte dat alles wat ik gezien had, ook daadwerkelijk gebeurd was. Ik had dus wél een bijna-doodervaring gehad.”
Door het overlijden van haar moeder leerde Trodessa hoe het is om afscheid te moeten nemen van iemand van wie je veel houdt. Door de borstkanker ervaarde ze de angst voor de dood. En door de coma ondervond ze hoe het is als je er (even) niet meer bij bent. “Ik heb de drie facetten van de dood omarmd en ben me bewust geworden van mijn eigen sterfelijkheid. Als ik doodga is dat erg voor de mensen om me heen, niet voor mijzelf. Dat besef brengt een stukje rust en vrijheid met zich mee.”
Met haar inzichten besloot ze een boek te schrijven. Daarvoor interviewde ze 54 mensen die stervende zijn. “In die gesprekken kwamen alle clichés voorbij: werk niet te hard, leef in het nu, denk positief. De boodschap is: volg je hart. Ik gun mensen met een gezond lichaam te voelen dat ze sterfelijk zijn. Zodra je niet meer gezond bent, kun je daar niet meer onbezonnen over nadenken. Durf na te denken over de dood.”
Dit artikel verscheen op 18 juni 2022 voor het eerst op LINDA.nl.
Lees ookClaudia Crobatia is deathfluencer: ‘Leg je wensen voor je uitvaart vast’
