Programmamaker Sinan Can, die vaak reportages maakt in verre landen, neemt op bijzondere historische plekken vaak kleine souvenirs mee die daar achteloos zijn achtergelaten.
Zo was Can onlangs in het Midden-Oosten, waar hij de schuilplaats bezocht waar Saddam Hoessein in december 2003 werd gepakt. Wat bleek: er lag nog een vork uit die tijd.
Dat vertelt Can in de podcast Dit komt nooit meer goed van Malou Holshuijsen en Roos Schlikker. “Saddam had alleen een kok bij zich in dat gat, hij ging natuurlijk niet zelf zijn eitje bakken”, vertelt de programmamaker. “Het zag eruit als een soort gaarkeuken.”
Eerder nam hij al een stukje decoratie mee uit de tuin van de voormalige Libische leider Moammar Kadaffi en vond hij een achtergelaten cassettebandje in de boerderij waar Bin Laden zijn plannen voor 9/11 maakte. “Ik heb het nog nooit beluisterd, dus weet niet of er een boodschap van hem op staat of een opname van The Beatles, waar hij fan van was”, lacht Can in de podcast. Hij bewaart zijn parafernalia in een kastje. “Ik ben een soort Boudewijn Büch, die hoopt dat later, als je oud bent en de verhalen begint te vergeten, dit soort dingen je helpen te weten wat je gedaan hebt.”
De reizen naar het Midden-Oosten eisen wel hun tol van Can, erkent hij. “Soms helpt het om verhalen door te vertellen, maar soms doe ik dat niet omdat het te heftig is wat ik heb meegemaakt. Soms verlies je het vertrouwen in de mensheid door wat je allemaal ziet. Ik heb sombere dagen, dat ik geloof dat het niet meer goed komt met de wereld. We leren niet van de geschiedenis, alles herhaalt zich.” Zo vreest Can dat er nu in Syrië een generatie verwaarloosde wezen opgroeit die over twee decennia een nieuwe generatie terroristen gaat vormen.
“Als ik terugkom in Nederland, relativeer ik vaak alles wat ik hoor”, vertelt Can. “Ik weet dat mensen nu in Nederland ook ontberingen en ellende kennen. Maar je trekt al snel de vergelijking met wat je in Syrië hebt gezien en denkt: wat zit je nou te zeuren. Ik wéét dat ik dat niet moet doen. Iedereen heeft zijn eigen leven, en iedereen worstelt met zijn eigen problemen.”
Can denkt niet dat hij dit werkt nog tientallen jaren blijft doen. “Ik denk dat ik over een paar jaar moet stoppen, want dit is niet gezond. Ik droom ook vaak van kinderen die ik heb ontmoet en die ik moest achterlaten. Dan denk ik: hoe zal het met ze zijn, zijn ze goed terechtgekomen, leven ze nog? De val van Afghanistan, waar ik ben geweest, emotioneerde mij ook enorm.”
Documentairemaker Sinan Can: 'Ik slaap maar vier of vijf uur per nacht'
