Van jarenlang rondlopen met onverklaarde klachten tot niet meer kunnen werken: het gebrek aan kennis over vrouwenlichamen kost de samenleving miljarden en vrouwen nog veel meer. Daarom komt LINDA. met Dossier Vrouwengezondheid. Waar zitten de problemen en hoe kan het beter?
Van achtergronden over het vrouwenhart en endometriose tot vrouwen die vertellen hoe zij soms tientallen jaren moesten wachten op een diagnose. In dit dossier neemt LINDA. de gezondheidszorg voor vrouwen onder de loep.
Hieronder vertellen we je waarom dat hard nodig is.
In de gezondheidszorg zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen enorm. Lang werd het witte, mannelijke lichaam gezien als de medische standaard, terwijl inmiddels allang bekend is dat vrouwen anders kunnen reageren op medicatie en symptomen van ziekten zich bij hen anders kunnen uiten. Hart- en vaatziekten maar ook ADHD zijn daar schrijnende voorbeelden van. Ook andere aandoeningen, zoals auto-immuunziekten, depressies en angststoornissen, zijn bij vrouwen vaak hormoongerelateerd.
Uit recent onderzoek van Women Inc blijkt dat het gebrek aan kennis over het vrouwenlichaam de samenleving jaarlijks 7,6 miljard kost. Toch doen vrouwen nog steeds minder vaak mee aan medische onderzoeken, wat ernstige gevolgen heeft. Zo is tussen de 70 en 90 procent van de zorggebruikers met onverklaarde klachten vrouw, concludeerde de Alliantie Gender en Gezondheid van ZonMw al in 2015.
Uit een enquete van journalist, ervaringsdeskundige en oprichter van de stichting Voices for Women Mirjam Kaijer (2022) onder 1800 vrouwen met onverklaarde klachten gaf bijna 65 procent aan zich niet gehoord te voelen door de medische wereld. Ook liep meer dan de helft van hen al meer dan vijf jaar zonder diagnose rond.
Alle vrouwen die Kaijer spreekt, hebben één ding gemeen, vertelde ze eerder aan LINDA.: ze hebben lang moeten “leuren” om door zorgverleners serieus genomen te worden. Zo kreeg Suzan pas na 38 jaar een diagnose: ze bleek een zeldzame, adrenaline producerende tumor te hebben. “Het is traumatisch als je niet alleen anderen, maar ook jezelf ervan moet overtuigen dat er écht iets niet klopt. En heel eenzaam. Ik had wel dood kunnen zijn.”
Vrouwengezondheid blijft onderbelicht: 'Nog steeds overlijden onnodig veel vrouwen door verkeerde diagnose'
Afgelopen mei onderstreepte een onderzoek in het vooraanstaande Britse wetenschappelijke tijdschrift The Lancet Public Health opnieuw het belang van vrouwspecifieke zorg. Zo veroorzaken zeven van de belangrijkste gezondheidsproblemen een groter verlies aan gezonde levensjaren bij vrouwen dan bij mannen. Hier gaat het onder meer om lage rugpijn, depressieve stoornissen, hoofdpijnstoornissen, angststoornissen, bot- en spieraandoeningen en verschillende vormen van dementie.
Doordat de vraag naar vrouwspecifieke zorg stijgt, ontstaan in Nederland steeds meer vrouwenklinieken. Je kunt daar bijvoorbeeld terecht voor vragen over of problemen met menstruatie, anticonceptie, de overgang, urineverlies, bekkenbodemproblematiek en bredere seksuele gezondheid.
Psychiater Sandra Kooij, cardioloog Janneke Wittekoek en gynaecoloog Dorenda van Dijken maken zich met hun H3-netwerk (hoofd, hart, hormonen) hard voor meer geïntegreerde vrouwenzorg. “Vrouwen die gecombineerde problematiek hebben worden toch redelijk snel afgeserveerd of gelabeld als ingewikkeld”, vertelt Wittekoek. “Dat maakt het soms schrijnend, omdat het vrouwen zijn die al heel lang in de medische wereld rondlopen en alle orgaanspecialisten hebben gezien. Eerst keek niemand eens over de heg. Dat gebeurt nu steeds meer, maar we zijn er nog niet.”
Zo zijn er talloze vragen te stellen bij de huidige gezondheidszorg voor vrouwen. Waarom wordt bij het zetten van een spiraaltje bijvoorbeeld niet standaard de optie tot verdoven aangeboden? En is er echt geen minder pijnlijk alternatief voor de mammografie te bedenken? Ook staat een veelvoorkomende menstruatieziekte als endometriose pas recentelijk prominent op de gezondheidsagenda en wordt in Nederland momenteel alleen de goedkoopste pil (met de meeste bijwerkingen) vergoed.
Genoeg materiaal om een dossier aan te wijden dus. Van anticonceptie tot speciale vrouwenklinieken, van de mammografie tot het vrouwenhart: LINDA. duikt de komende weken diep in de gezondheidszorg voor vrouwen.
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.dossier over vrouwengezondheid. Meer weten?
Dossier: Vrouwengezondheid
Gebrek aan aandacht voor vrouwspecifieke aandoeningen kost maatschappij miljarden
