Op woensdag zijn de eerste Oekraïense vluchtelingen in Amsterdam opgevangen. Voor het eerst heeft Rusland een dodenaantal gemeld: 498.
De Tsjechische regering heeft de noodtoestand uitgeroepen vanwege de toestroom van vluchtelingen uit Oekraïne.

Donderdag op vrijdagnacht werd de kerncentrale van Zaporizja beschoten door Russische grondtroepen, wat een brand veroorzaakte. Volgens Zelensky wil Poetin hiermee Tsjernobyl herhalen, omdat een ontploffing van deze kerncentrale mogelijk grote gevolgen zou kunnen hebben dan de kernramp in 1986.

Lees hier het liveblog van 3 tot en met 4 maart.

Liveblog Oekraïne

17.11 | Minister: Oekraïens vreemdelingenlegioen nu 20.000 vrijwilligers

Bijna 20.000 mensen uit 52 landen hebben zich aangemeld als vrijwilligers voor het Oekraïense vreemdelingenlegioen. “De hele wereld staat vandaag aan onze kant, niet alleen met woorden, maar ook met daden”, citeert de Kyiv Independent minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba, die zondag het aantal bekendmaakte.

Volgens Koeleba gaat het om zowel veteranen als om mensen zonder militaire ervaring. Hij wilde niet zeggen uit welke landen de vrijwilligers komen en ook niet hoeveel van hen er al in Oekraïne zijn.

Eerder op de dag meldde de Oekraïense grenswacht op Facebook dat sinds het begin van de Russische inval op 24 februari ook meer dan 143.000 Oekraïners uit het buitenland naar hun land zijn teruggekeerd, van wie 80 procent mannen.

16.20 | Blinken: ‘Zeer geloofwaardig dat Rusland oorlogsrecht schendt’

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken heeft tegen CNN gezegd dat de Verenigde Staten “zeer geloofwaardige” informatie hebben over Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne. Volgens Blinken gaat het onder meer om gerichte aanvallen op burgers.

Blinken refereerde ook aan het gebruik van “bepaalde wapens” door het Russische leger. Hij specificeerde echter niet om wat voor wapens het ging. De minister zei dat de VS alle informatie zal delen met organisaties die onderzoek doen naar mogelijke oorlogsmisdrijven in Oekraïne.

Donderdag kondigde het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag aan een officieel onderzoek te beginnen.

14.29 | Poetin belt opnieuw met Macron

De Russische president Vladimir Poetin en zijn Franse ambtsgenoot Emmanuel Macron hebben zondag opnieuw met elkaar gebeld, meldt de Russische staatstelevisie. Frankrijk heeft het telefonisch overleg, dat 1 uur en 45 minuten duurde, bevestigd.

Aanleiding voor het gesprek was volgens het Élysée de waarschuwing van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dat Poetin de haven van Odessa wil bombarderen. Odessa is de grootste havenstad van Oekraïne. Op welke informatie de waarschuwing van Zelensky is gebaseerd, is niet bekend.

Het is de vierde keer sinds de invasie op 24 februari dat Macron en Poetin elkaar bellen. De vorige keer was donderdag. Dat telefoongesprek duurde anderhalf uur. Na afloop zei de Franse president dat Poetin heel Oekraïne wil veroveren en dat het ergste nog moet komen.

Eerder op zondag sprak Poetin al met de Turkse president Erdogan. In dat gesprek riep Erdogan de Russische president op tot een wapenstilstand in Oekraïne. Poetin zei dit alleen te willen als Oekraïne “stopt met vechten”.

13.19 | Pro-Russische rebellen melden evacuatie 300 mensen uit Marioepol

De pro-Russische rebellen in het oosten van Oekraïne hebben naar eigen zeggen driehonderd burgers uit Marioepol kunnen evacueren ondanks “provocaties van Oekraïense nationalisten”. Die belagen de humanitaire corridors volgens de pro-Russische rebellen die hun hoofdkwartier in Donetsk hebben.

De geëvacueerde burgers konden Marioepol en buitenwijken van die stad volgens Russische media verlaten in oostelijke richting naar het district Novoazovski. Zaterdag mislukten de evacuaties. Volgens de Oekraïense autoriteiten doordat Russische militairen en milities geen wapenstilstand in acht namen. Volgens de Russische zijde kwam dat doordat radicale “Oekraïense nationalisten” de evacuaties dwarsboomden.

Een militieleider uit Donetsk, Edoeard Basoerin, riep de Oekraïense militaire bevelhebbers op hun ondergeschikten op te dragen de routes voor de uittocht met rust te laten en niet te blokkeren.

12.33 | Ruim duizend arrestaties bij protesten in Rusland tegen oorlog 

Bij protesten in Rusland tegen de oorlog in Oekraïne zijn zondag zeker duizend mensen aangehouden, meldt burgerrechtenorganisatie OVD-Info. Verspreid over 29 Russische steden zouden tot nu toe 1015 arrestaties zijn verricht.

De gedetineerde Russische oppositieleider Aleksej Navalni had Russen opgeroepen om op 6 maart te protesteren tegen de oorlog. Ook riep hij mensen in andere landen op de straat op te gaan.

“Laat de wereld zien dat Russen geen oorlog willen. Kom naar de pleinen in Berlijn, New York, Amsterdam of Melbourne, waar dan ook. We zijn verantwoordelijk voor de toekomst van Rusland”, berichtte de oppositieleider vrijdag via sociale media. “Door Poetin staat Rusland nu voor veel mensen gelijk aan oorlog. Dat is niet juist: het was Poetin die Oekraïne aanviel, niet Rusland.”

Protest tegen de oorlog is in Rusland vrijwel verboden en de autoriteiten in Moskou hebben opgeroepen zich achter president Vladimir Poetin te scharen. Het Russische ministerie van Binnenlandse Zaken waarschuwde zaterdag in een reactie op de oproep van Navalni dat illegale protesten zouden worden tegengehouden en dat de organisatoren ter verantwoording worden geroepen.

11.56 | Erdogan heeft met Poetin gesproken en bemiddeling aangeboden

De Turkse president Erdogan heeft zondag met zijn Russische ambtgenoot Poetin gesproken over de oorlog in Oekraïne. Turkije biedt aan te bemiddelen tussen Oekraïne en Rusland. Het land heeft goede betrekkingen met beide landen en wil dat zo houden.

Erdogan heeft volgens meldingen voorafgaand aan het telefoongesprek gevraagd onmiddellijk een einde aan de strijd te maken en onderhandelingen “op hoog niveau” te beginnen. Die moeten onder meer gaan over een blijvende wapenstilstand en over evacuaties van burgers.

De onderhandelingen zouden in Turkije kunnen worden gehouden. De Turkse buitenlandminister Cavusoglu hoopt dat op een eerder geplande conferentie in Antalya, van 11 tot 13 maart, stappen in die richting kunnen worden gezet. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov heeft al gezegd dat hij komt.

Maandag staat een derde overlegronde gepland tussen Rusland en Oekraïne. De gesprekken zullen waarschijnlijk opnieuw in Belarus zijn.

9.40 | Tijdelijke wapenstilstand in Marioepol wordt hervat 

De wapenstilstand in de Oekraïense havenstad Marioepol moet zondagmorgen zijn ingegaan (09.00 uur onze tijd) en de evacuatie van burgers moet 11.00 uur Nederlandse tijd beginnen. Dat meldden de autoriteiten inclusief de gemeenteraad van de belegerde stad. De bewoners van Marioepol krijgen tot zondagavond de tijd om te vertrekken.

Zaterdag werd het offensief in de stad ook tijdelijk gestaakt, zodat zogeheten ‘humananitaire corridors’ ingesteld konden worden voor de burgerbevolking. De wapenstilstand werd echter al snel stilgelegd omdat de beschietingen aanhielden.

Volgens de burgemeester van de Zuid-Oekraïense havenstad wordt zijn stad geconfronteerd met een “humanitaire blokkade”. Russische troepen omsingelen de stad en hebben alle elektriciteitsleidingen afgesloten. De plaats met circa 450.000 inwoners zit al vijf dagen zonder stroom, zei Vadim Bojtsjenko tegen de Oekraïense tv.

De wapenstilstand moet tot 20.00 uur van kracht blijven.

9.00 | WHO bevestigt fatale aanvallen op zorgfaciliteiten in Oekraïne 

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft bevestigd dat er aanvallen zijn geweest op meerdere zorgfaciliteiten in Oekraïne. Daarbij zijn zeker zes doden en elf gewonden gevallen. De WHO onderzoekt momenteel nog meer meldingen.

De WHO liet woensdag weten berichten over aanvallen op ziekenhuizen en andere zorgfaciliteiten in Oekraïne te onderzoeken. Het enige bevestigde geval was toen een aanval waarbij een ziekenhuis in Zjytomyr, 140 kilometer ten westen van Kyiv, onder vuur kwam te liggen en vier mensen werden gedood.

De WHO veroordeelt de aanvallen. “Zorgfaciliteiten, medewerkers en patiënten zijn geen doelwit”, stelt de organisatie. WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus benadrukt in een tweet dat aanvallen op gezondheidsfaciliteiten “de medische neutraliteit en het internationaal humanitair recht” schenden.

8.58 | Oekraïne claimt dat 11.000 Russen zijn gesneuveld

Sinds de Russische inval in Oekraïne op 24 februari begon, zijn meer dan 11.000 Russische soldaten gesneuveld. Dat meldt de Oekraïense generale staf. Ze gaven geen informatie over eigen verliezen. In Moskou werd afgelopen week gesproken over circa vijfhonderd omgekomen Russische militairen.

Rusland stelt dat het Oekraïne militair wil uitschakelen en inmiddels 2200 militaire doelwitten heeft vernietigd. President Vladimir Poetin zei zaterdag dat vrijwel de gehele Oekraïense militaire infrastructuur is verwoest.

7.58 | Rusland beschuldigt Oekraïne van het maken van een nucleaire bom 

Volgens Rusland is Oekraïne bezig met de ontwikkeling van een nucleaire bom. De Russische staatspersbureau’s TASS, RIA en Interfax citeerden een “vertegenwoordiger van een bevoegde instantie” in Rusland. Op welke informatie de beschuldiging is gebaseerd vermeldden de media niet.

De nucleaire wapens zouden worden ontwikkeld bij de Tsjernobyl-centrale, waar in 1986 de grootste kernramp ooit plaatsvond. De voormalige centrale en het gebied eromheen vielen afgelopen week in handen van het Russische leger.

Het zou gaan om een radioactieve bom op basis van plutonium. De Oekraïense regering heeft gezegd geen plannen te hebben om nucleaire wapens te houden. Het land deed in 1994, volgend op de val van de Sovjet-Unie, afstand van alle kernwapens.

Voorafgaand aan de invasie in Oekraïne beweerde de Russische president Vladimir Poetin al dat Oekraïne nucleaire wapens wilde maken, ter voorbereiding voor een aanval op Rusland. Bewijs gaf Poetin daar niet voor.

6.30 | Oekraïense regio Soemy ligt opnieuw onder vuur

Russische troepen hebben zaterdag in de regio Soemy, in het noordoosten van Oekraïne, de steden Soemy en Lebedyn opnieuw onder vuur genomen. Dat meldde Dmitri Zjivitski, het hoofd van de regionale regering, in de nacht van zaterdag op zondag op Telegram.

De Russische luchtmacht vernietigde zaterdag in de kleine stad Okhtyrka een opslagplaats voor levensmiddelen en bouwmaterialen en een parkeerplaats, aldus de bestuurder.

Vrijdag was al een warmtekrachtcentrale verwoest. Daarbij kwamen vijf medewerkers om het leven. De verwarming in de stad is uitgevallen en er zijn ook water- en stroomonderbrekingen.

5.15 | Zelenski belt met Biden, over veiligheid en financiële steun

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Amerikaanse president Joe Biden hebben in de nacht van zaterdag op zondag telefonisch overleg gehad. Volgens Zelensky is gesproken over veiligheid, financiële steun aan Oekraïne en voortzetting van sancties tegen Rusland.

“Als onderdeel van de constante dialoog had ik nog een gesprek met de president”, schreef Zelensky op Twitter. Het Witte Huis bevestigde het gesprek dat ongeveer dertig minuten zou hebben geduurd. In een verklaring staat dat Biden tijdens de dialoog de maatregelen heeft onderstreept die zijn genomen door de VS, hun bondgenoten en de particuliere sector tegen Rusland.

De Amerikaanse president verwelkomde het besluit van creditcardmaatschappijen Visa en Mastercard om alle activiteiten in Rusland op te schorten. Biden wees er ook op dat zijn regering werkt aan het beschikbaar stellen van meer middelen aan Oekraïne.

01.30 | Visa en Mastercard doen Rusland in de ban

Creditcardmaatschappijen Visa en Mastercard schorten alle activiteiten in Rusland op en alle creditcards die in het land zijn uitgegeven werken niet langer in het buitenland. Passen die zijn uitgegeven door financiële instellingen buiten Rusland werken ook niet meer in het land.

“We zijn genoodzaakt te handelen na de niet-uitgelokte Russische invasie van Oekraïne en de onaanvaardbare gebeurtenissen waarvan we getuige zijn geweest”, zegt topman Al Kelly van Visa.

“We betreuren de impact die dit zal hebben op onze gewaardeerde collega’s en op de klanten, partners, verkopers en kaarthouders die we in Rusland bedienen. Deze oorlog en de voortdurende bedreiging van vrede en stabiliteit vragen om een reactie in overeenstemming met onze waarden.”

Volgens Visa kunnen Russische kaarthouders nog wel in hun eigen land goederen en diensten met de creditcard aanschaffen, maar verwerkt het bedrijf de transacties niet meer. Dat zal door een Russisch bedrijf gebeuren. Visa- en Mastercard-producten die door Russische banken zijn uitgegeven, blijven werken totdat ze verlopen, zei de Russische centrale bank in een verklaring.

De sancties zouden de creditcardmaatschappijen ook verplichten om de toegang tot het netwerk op te schorten voor Russen en Russische instellingen die op een zwarte lijst staan.

De Verenigde Staten en onder meer de Europese Unie hebben verschillende Russische financiële bedrijven aan de lijst toegevoegd, waaronder de centrale bank van het land en de op één na grootste kredietverstrekker VTB.

Zaterdag 5 maart

18.23 | Israëlische premier ontmoet Poetin en biedt aan te bemiddelen

De Israëlische premier Naftali Bennett heeft zaterdag in Moskou een ontmoeting gehad met de Russische president Vladimir Poetin om de Oekraïne-crisis te bespreken. Volgens zijn woordvoerder bood Bennet tijdens de ontmoeting aan te bemiddelen in het conflict tussen Rusland en Oekraïne. Het is onduidelijk hoe Poetin daarop heeft gereageerd.

Donderdag bood ook de Saoedische kroonprins Mohammed Bin Salman aan om als bemiddelaar op te treden. Bin Salman deed die suggestie in een telefoongesprek met de Oekraïense president Volodimir Zelenski.

Vrijdag gaf Oekraïne aan internationale bemiddeling te zoeken voor de gesprekken met Rusland over het beëindigen van de vijandelijkheden. “We vertrouwen de Russische Federatie helemaal niet”, verklaarde een adviseur van Zelenski volgens Oekraïense media.

Dit weekend staat een derde overlegronde gepland tussen Rusland en Oekraïne. De gesprekken zullen waarschijnlijk opnieuw in Belarus zijn omdat Rusland andere landen afwijst.

Israel's Naftali Bennett in Russia for Ukraine talks with Vladimir Putin https://t.co/hGv4sXS8md

— Steve Linde (@stevelinde) March 5, 2022

16.45 | Al meer dan 350 burgerdoden in Oekraïne volgens VN

Er zijn al minstens 351 burgers gedood in Oekraïne sinds de Russische troepen binnenvielen, zegt een VN-controlemissie. Op zaterdag vielen er 24 doden en nog eens 707 gewonden, hoewel de werkelijke aantallen waarschijnlijk “aanzienlijk hoger” zijn, aldus de VN. Zo sprak de Oekraïense regering woensdag al van 2000 omgekomen burgers.

De meeste burgerslachtoffers zijn veroorzaakt door zware artillerie, raketten en luchtaanvallen, zegt de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Michelle Bachelet. Dat de werkelijke aantallen zo goed als zeker hoger zijn, komt doordat “de ontvangst van informatie van sommige locaties waar intensieve vijandelijkheden gaande waren, vertraging heeft opgelopen en veel rapporten nog steeds op bevestiging wachten”, aldus Bachelet.

Zo moeten volgens de VN nog honderden burgerslachtoffers in de stad Volnovacha worden bevestigd. In die door Russische troepen omsingelde stad in Oost-Oekraïne worden nog pogingen ondernomen een ​​veilige evacuatiecorridor te openen.

16.39 | Honderden mensen bijeen in Den Haag en Rotterdam tegen oorlog Oekraïne

In Den Haag kwamen zaterdag honderden mensen bijeen om te demonstreren tegen de Russische president Vladimir Poetin en de oorlog in Oekraïne. Op het Malieveld en de Koekamp was de actie ‘Stop de oorlog!’, onder meer georganiseerd door de SP en de Partij voor de Dieren. Bij de Russische ambassade protesteerden in Nederland woonachtige Russen.

De Russen hadden borden bij zich met teksten als ‘stop the war’. Er werden toespraken gehouden in het Russisch. Ruim tweehonderd mensen kwamen hier opdagen.

Volgens de organisatoren van de actie op het Malieveld en de Koekamp kiest de Russische president Vladimir Poetin “eenzijdig voor een militaire aanval, een grove schending van het internationaal recht”. Ze vinden dat hij door “effectieve sancties” moet worden aangepakt.

Bij deze demonstratie waren volgens de politie honderden mensen aanwezig. Op het Malieveld is, na toespraken van onder anderen SP-leidster Lilian Marijnissen en PvdD-leidster Esther Ouwehand, een groot vredesteken gevormd door de demonstranten.

Op het Rotterdamse Plein 1940 sprak burgemeester Ahmed Aboutaleb en hebben geestelijk leiders van verschillende religies een vredeswens uitgesproken. Zeker tweehonderd mensen waren hierbij aanwezig.

Stop de Oorlog! #Malieveld #Strijdmee pic.twitter.com/VyiHI1cdEm

— Jasper van Dijk (@JaspervanDijkSP) March 5, 2022

16.02 | Amerikaanse minister van BuZa Blinken belt met Chinese collega

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken heeft zaterdag met zijn Chinese collega Wang Yi telefonisch gesproken over de “vooropgezette, niet uitgelokte en ongerechtvaardigde oorlog” van Moskou tegen Oekraïne.

Volgens zijn woordvoerder Ned Price heeft Blinken gezegd dat de wereld goed in de gaten houdt “welke landen opstaan voor de basisprincipes van vrijheid, zelfbeschikkingsrecht en soevereiniteit”. Hij benadrukte dat de wereld eensgezind optreedt om de Russische agressie af te wijzen en te beantwoorden. Hij verzekerde Wang dat “Moskou een hoge prijs gaat betalen”. Over de reactie van de Chinese buitenlandminister deed Price geen mededelingen.

.@SecBlinken spoke today with People's Republic of China State Councilor and Foreign Minister Wang Yi about Moscow’s premeditated, unprovoked, and unjustified war against Ukraine. https://t.co/EzDBhq7I2J

— Ned Price (@StateDeptSpox) March 5, 2022

14.51 | Inwoners Cherson demonstreren tegen de Russische bezetting

Inwoners van de Oekraïense stad Cherson zijn de straat opgegaan om te demonstreren tegen de Russische bezetting. Op beelden die veel worden gedeeld op sociale media is een flinke menigte te zien. Veel betogers hebben de geel-blauwe Oekraïense vlag meegenomen of om zich heen gewikkeld.

Het Oekraïense persbureau Interfax, niet te verwarren met het gelijknamige Russische persbureau, hebben Russische militairen zich vanwege de protesten teruggetrokken uit het centrum. Of die claim klopt, kan niet onafhankelijk worden nagegaan.

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba prijst op Twitter de inwoners van ‘moedig Cherson’. ‘Duizenden vreedzame Oekraïners protesteren tegen de Russische bezetting, tegenover gewapende Russische soldaten’, schrijft hij. De minister roept op tot ‘wereldwijde steun voor de onverschrokken Oekraïners in Cherson’.

Also in Berdyansk peaceful Ukrainians demonstrate that their city does not belong to Russian invaders. I admire the fearless spirit of my compatriots and call on everyone around the globe to support them! Russians must go home. #CourageousBerdyansk pic.twitter.com/rwZuLrHwK8

— Dmytro Kuleba (@DmytroKuleba) March 5, 2022

14.51 | Poetin zegt dat alles volgens plan verloopt in Oekraïne

De inval in Oekraïne verloopt volgens plan volgens de Russische president Vladimir Poetin. Vrijwel de hele Oekraïense militaire infrastructuur is verwoest en dat was de bedoeling. Rusland viel het buurland 24 februari binnen naar eigen zeggen om militaire doelen uit te schakelen en niet om land te bezetten of veroveren. Rusland wil dat Oekraïne een neutrale status krijgt, en wordt gedemilitariseerd en “gedenazificeerd”. In Poetins ogen dreigen extreemrechtse groepen en milities de overhand te krijgen die etnische Russen vervolgen in vooral het oosten van Oekraïne.

Poetin zei dat de vele westerse sancties die in een reactie zijn afgekondigd tegen Rusland, op een oorlogsverklaring lijken. Hij waarschuwde dat partijen die no-flyzones boven Oekraïne willen afdwingen, automatisch deelnemers aan de oorlog zijn. De NAVO heeft dat idee al als te riskant afgewezen tot ergernis van de Oekraïense president Volodimir Zelensky.

14.49 | VN: nu al bijna 1,37 miljoen Oekraïense vluchtelingen

Tot dusver zijn al bijna 1,37 miljoen mensen Oekraïne ontvlucht wegens de Russische invasie. Volgens de laatste gegevens van de Verenigde Naties hadden zaterdag rond het middaguur 1.368.864 mensen een veilig heenkomen gezocht sinds de inval. Dat zijn er bijna 160.000 meer dan op hetzelfde peilmoment een dag eerder. De verwachting is dat de vluchtelingenstroom toeneemt tot 4 miljoen als het Russische leger verder oprukt en Kyiv zou aanvallen.

Polen heeft tot dusver de meeste ontheemden uit Oekraïne opgevangen, ruim 756.000. Mensen die inmiddels zijn doorgereisd naar bestemmingen elders in Europa zijn daarbij niet inbegrepen, om dubbeltellingen zoveel mogelijk te voorkomen. Hongarije heeft 157.000 Oekraïners verwelkomd, Moldavië en Slowakije meer dan 100.000.

Een beperkter aantal is de andere kant op gevlucht uit angst voor het oorlogsgeweld. De VN-statistieken laten zien dat er 96.000 personen vanuit de Donbas-regio de grens met Rusland zijn overgestoken.

14.23 | Defensie: niet nóg meer Nederlandse militairen naar Litouwen

Bovenop de tachtig extra militairen van wie Nederland al had aangekondigd dat ze naar Litouwen zouden gaan, komen niet nog meer militairen. Dat geeft het ministerie van Defensie aan naar aanleiding van uitspraken van de Litouwse minister van Defensie Arvydas Anusauskas. Anusauskas zei eerder op zaterdag dat er extra Nederlandse militairen naar het Baltische land komen.

12.51 | Nachtclubs houden inzamelingsactie voor Oekraïne

Zo’n twintig Amsterdamse nachtclubs en discotheken organiseren op 19 maart een inzamelingsactie voor Oekraïne. Onder de noemer ‘De Nacht staat op voor Oekraïne’ zamelen de clubs geld in voor de slachtoffers van de oorlog, zo staat in een persbericht.

“Kort na de invasie van het land drong het besef door dat er acuut iets gedaan moest worden om steun te bieden aan de getroffenen”, aldus de initiatiefnemers, waaronder het boekingskantoor Meanwhile. Dat kantoor vertegenwoordigt onder anderen vier Oekraïense dj’s, van wie twee moesten vluchten.

In aanloop naar de benefietavond kan via crowdfundingplatform GoFundMe al gedoneerd worden. Alle donaties gaan naar het Ukraine Humanitarian Fund. “Dit fonds helpt humanitaire ngo’s en VN-agentschappen om de meest kwetsbare gemeenschappen en mensen te helpen, en hen dringend nodig voedsel, water, onderhoud en nadere basisondersteuning te bieden.”

12.46 | Na 5 dagen al 16,2 miljoen euro op Giro555 voor Oekraïne

Op Giro555 hebben mensen in vijf dagen tijd al 16,2 miljoen euro gedoneerd voor hulp aan Oekraïne. Dat laat de organisatie zaterdag weten. Met de opbrengst van de actie ‘Samen in actie voor Oekraïne’ bieden de hulporganisaties achter Giro555 noodhulp zoals onderdak, medische zorg en schoon drinkwater aan getroffen Oekraïners.

“De situatie van de Oekraïners leeft enorm onder alle Nederlanders”, zegt actievoorzitter Kees Zevenbergen van Giro555. “Sinds de opening van Giro555 zijn in het hele land volop hartverwarmende initiatieven gestart.”

Maandag is de landelijke inzameldag van Giro555, waarbij de landelijke publieke en commerciële zenders gezamenlijk in actie komen. Dat gebeurt op tv, radio en online.

12.05 | Evacuatie Marioepol opgeschort vanwege aanhoudende beschietingen

De evacuatie van burgers uit de Oekraïense havenstad Marioepol is opgeschort. Volgens het stadsbestuur is het te onveilig om de stad nu te verlaten, omdat Russische troepen zich niet houden aan een overeengekomen tijdelijke wapenstilstand. Ze zouden de stad nog steeds beschieten. Burgers wordt aangeraden te schuilen.

12.01 | Turkse president Erdogan belt Poetin en wil bemiddelen

De Turkse president Erdogan spreekt zondag met zijn Russische ambtgenoot Poetin over de oorlog in Oekraïne. Turkije wil volgens een woordvoerder van Erdogan nog steeds bemiddelen tussen Oekraïne en Rusland. Het land heeft goede betrekkingen met beide elanden en wil dat zou houden.

De buitenlandchef van de Europese Unie, Josep Borrell, hoopt op zijn beurt dat China zich inspant om te bemiddelen. Hij zei dat “vanzelfsprekend” Europa en de VS niet kunnen bemiddelen in het conflict. Borrell vertrouwt erop dat China dat wel kan. De EU heeft echter volgens Borrrell Beijing er niet om gevraagd en het land heeft ook geen bemiddelingspogingen ondernomen.

China kijkt de kat uit de boom en heeft grote economische belangen in het Westen. Het kan anderzijds profiteren van de breuk tussen Europa en Rusland.

11.55 | Rusland beschuldigt het Westen van ‘economisch banditisme’

Westerse landen die sancties hebben opgelegd aan Rusland, maken zich volgens de Russische regering schuldig aan ‘economisch banditisme’. Die term gebruikte Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zaterdag. Hij voegde eraan toe dat Moskou zal reageren, zonder daar verder over uit te wijden.

Volgens Peskov is Rusland niet geïsoleerd door de sancties, die onder meer zijn ingesteld tegen Russische banken, bestuurders en de centrale bank van het land. De VS en de EU reageerden met de economische strafmaatregelen op de Russisch invasie van Oekraïne.

“De wereld is te groot voor Europa en Amerika om een groot land als Rusland te isoleren”, meent Peskov. “Er zijn veel meer landen in de wereld.”

11.40 | Locoburgemeester Marioepol claimt dat Russen de stad nog bestoken

De locoburgemeester van Marioepol zegt dat Russische troepen de Oekraïense stad nog steeds beschieten. Van het overeengekomen staakt-het-vuren is volgens stadsbestuurder Sergij Orlov in de praktijk niets te merken. “Onze burgers zijn klaar om te vluchten, maar ze kunnen niet vluchten door artilleriebeschietingen”, zei hij tegen de BBC.

In een eerder bericht meldde het bestuur van de havenstad in het zuidoosten van Oekraïne al dat de wapenstilstand langs een deel van de beoogde evacuatieroute nog niet werd gerespecteerd door het Russische leger.

“De Russen blijven ons bombarderen en met artillerie beschieten. Het is gestoord”, zei Orlov.

11.29 | Britse defensie ziet minder Russische luchtaanvallen

Volgens waarnemers van het Britse ministerie van Defensie neemt het aantal Russische artilleriebeschietingen en luchtaanvallen in Oekraïne af. Er zijn in de afgelopen 24 uur minder aanvallen dan in de etmalen ervoor, aldus de zegslieden.

De Russen omsingelen Charkov, Tsjernihiv en Marioepol. In de noordoostelijke stad Soemi zouden gevechten plaatsvinden. Verder rukken de Russen in het zuiden op van Cherson richting de plaats Mikolajiv, Het zou de waarnemers niet verbazen als de Russen Mikolajiv links laten liggen en de opmars rechtstreeks voortzetten naar het 100 kilometer westelijker gelegen Odessa. Odessa is de grootste havenstad van Oekraïne en is met meer dan een miljoen inwoners de derde stad van het land, na Kyiv en Charkov.

In het front ten noorden van de hoofdstad Kyiv lijkt op de negende dag van de oorlog weinig beweging te zitten. Een enorme colonne Russische legervoertuigen is er al dagen gestrand of wacht op bevoorrading of instructies.

11.22 | Litouwen kondigt komst meer Nederlandse militairen aan

Nederland gaat extra militairen naar Litouwen sturen, zo heeft de Litouwse minister van Defensie zaterdag gezegd. Precieze aantallen noemde minister Arvydas Anusauskas niet. In totaal wordt de aanwezigheid van buitenlandse NAVO-militairen in het land verhoogd van zo’n 3000 nu tot circa 4000 eind maart. Ze zijn daar om het EU-land te verdedigen, maar voor een deel ook vanwege militaire oefeningen.

Het Nederlandse ministerie van Defensie was niet direct bereikbaar voor meer informatie.

Behalve de Nederlandse troepen gaat ook Duitsland meehelpen met de luchtverdediging van Litouwen. De Verenigde Staten sturen ter versterking een extra legerbataljon, inclusief tanks, aldus de minister. Litouwen had om extra NAVO-troepen verzocht in reactie op de Russische invasie in Oekraïne.

11.06 | Vijfduizend gastgezinnen melden zich voor Onderdak Oekraïne

Er hebben zich inmiddels 5000 gastgezinnen gemeld bij het burgerinitiatief Onderdak Oekraïne. Deze mensen willen, als dat nodig blijkt, hun huis beschikbaar stellen om Oekraïners onderdak te geven. Volgens initiatiefnemer Huib van Mierlo kunnen er op deze manier ruim 15.000 vluchtelingen worden opgevangen.

Wil jij Oekraïense vluchtelingen opvangen? Zo doe je dat.

11.03 | Oprichter Sauer wil redactie Moscow Times naar Nederland hebben

De oprichter en eigenaar van The Moscow Times, Derk Sauer, wil de redactie van die onafhankelijke krant evacueren vanuit Moskou naar Nederland. In zijn column in Het Parool schrijft Sauer: ‘Het is het gewoon te link. Daarom ben ik bij The Moscow Times al twee dagen in crisisberaad. Daarom proberen we de redactie naar Nederland te evacueren.’

Hij wijst erop dat de vrije pers in Rusland zo goed als verdwenen is. ‘Alleen nog Novaja Gazeta – de krant van Nobelprijs voor de Vrede-winnaar Dmitri Moeratov – en The Moscow Times zijn nog in de lucht. Maar die kunnen geen vuist maken tegen de almachtige staatspropaganda. En het is aftellen voor zij aan de beurt zijn’, aldus een bezorgde Sauer.

Maar een hele redactie overbrengen naar Nederland lijkt niet eenvoudig. Sauer beschrijft de dilemma’s die zich aandienen voor de journalisten die er werken. Ze hebben in Moskou een gezin of een stervend familielid dat ze liever niet willen achterlaten. Tegelijk voelen ze een verantwoordelijkheid om door te gaan. ‘Ik heb volwassen mannen snikkend aan mijn bureau. Maar toch willen ze door met hun werk. Het breekt mijn hart.’

De gewone Rus kan bijna geen kennis meer nemen van de oorlog die president Poetin is begonnen in Oekraïne. De woorden ‘invasie’ en ‘oorlog’ mogen niet meer worden gebezigd in de berichtgeving over de inval en er staan zware straffen en hoge boetes op het verspreiden van zogenaamd nepnieuws. Veel media, waaronder de NOS, RTL en de BBC, hebben correspondenten teruggehaald. ‘Van een autoritair land is Rusland in een week veranderd in een harde dictatuur’, schrijft Sauer.

10.48 | Marioepol: wapenstilstand nog niet langs hele evacuatieroute

Russische troepen houden zich volgens het stadsbestuur van Marioepol nog niet overal aan het afgesproken staakt-het-vuren rond de Oekraïense stad. Officieel is sinds 08.00 uur Nederlandse tijd een wapenstilstand van kracht. Inwoners zouden vanaf 10.00 uur vijf uur de tijd krijgen om de belegerde stad te verlaten.

Langs een deel van de beoogde evacuatieroute zouden de Russen zich echter nog niet aan de wapenstilstand houden. “We zijn in onderhandeling met de Russische zijde om de wapenstilstand langs de volledige evacuatieroute te bevestigen”, aldus het stadsbestuur in een verklaring.

09.15 | Personeel kerncentrale waarschuwde Russische militairen: ‘Jullie brengen wereld in gevaar’

Medewerkers van de kerncentrale in Zaporizja waarschuwden Russische militairen tijdens de gevechten rond de centrale via een luidspreker dat ze “de veiligheid van de hele wereld in gevaar brachten”. De indringende waarschuwingen zijn te horen op een video die de Oekraïense autoriteiten hebben vrijgegeven. Nieuwszender CNN zond de beelden zaterdag uit.

“Stop met schieten op een gevaarlijke nucleaire installatie”, roept een medewerker vanuit de controlekamer. “De vitale delen van de centrale kunnen verstoord raken. Het zal onmogelijk voor ons zijn om dat te herstellen. Stop onmiddellijk met schieten.”

Westerse landen hebben de gewelddadige Russische overname van de kerncentrale fel veroordeeld. In een trainingscentrum van de centrale brak tijdens de aanval brand uit. De kernreactoren bleven wel intact. Een van de zes reactoren levert nog stroom, vier andere worden gekoeld, meldde de nucleaire autoriteit van Oekraïne.

De kerncentrale is de grootste van Europa. Zo’n 20 procent van alle Oekraïense elektriciteit wordt er geproduceerd, wat de centrale een strategisch doelwit maakt.

08.55 | Addy van den Krommenacker doneert jurk in Oekraïense kleuren

Addy van den Krommenacker doneert de opbrengst van een jurk aan Giro555, voor hulp aan slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. De couturier ontwierp de japon in het geel en blauw, de kleuren van de Oekraïense vlag, speciaal voor de landelijke inzamelingsactie.

Van den Krommenacker wil graag ‘een steentje bijdragen’, schrijft hij zaterdag op Twitter. In een filmpje is te zien hoe de modeontwerper de jurk op een paspop heeft gemodelleerd.

Mensen kunnen vanaf nu een bod uitbrengen door een e-mail te sturen naar Van den Krommenacker. Voor de hoogste bieder wordt de jurk op maat gemaakt. ‘Ik zou zeggen: de lijnen gaan open.’

Giro 555 organiseert een aktie voor slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Ik wil mijn steentje daaraan bijdragen. U kunt bieden op deze jurk. Ik maak de jurk op uw maat en dat bedrag gaat naar Giro 555.
U kunt uw bod doen op de mail office@addyvandenkrommenacker.nl pic.twitter.com/PkDCe5mm4q

— Addy van den Krommenacker (@krommenacker) March 5, 2022

08.18 | Oekraïense organisatie dankbaar voor modestatement Letizia: ‘Elke steunbetuiging is belangrijk’

De in Madrid gevestigde organisatie Asociación Con Ucrania, die zich inzet voor Oekraïners in Spanje, is dankbaar voor het modestatement dat koningin Letizia heeft gemaakt. De Spaanse vorstin droeg donderdag tijdens een evenement een traditionele Oekraïense blouse, uit solidariteit met de bevolking van Oekraïne na de inval van Rusland.

Een woordvoerder van Asociación Con Ucrania laat weten dat de organisatie verrast was door de keuze van Letizia. “We dachten eerst dat het gefotoshopt was, maar toen we hoorden dat het echt zo was waren we erg blij. Elke steunbetuiging is belangrijk om zichtbaar te maken wat er gaande is in ons land”, zegt een woordvoerder tegen het Spaanse blad Vanitatis.

De koningin droeg een zogenoemde ‘vyshyvanka’, een blouse met borduurwerk. Deze worden met de hand gemaakt in Oekraïne. “Het is een traditie die eeuwen teruggaat. Het is kleding die wordt gedragen bij speciale gelegenheden, zoals bruiloften”, legt de woordvoerder uit. “Sinds het conflict zo’n acht jaar geleden begon zijn deze kledingstukken weer erg populair geworden, vooral bij jonge mensen. Het is een kledingstuk waarmee wij ons als Oekraïners identificeren.”

07.41 | Rusland kondigt wapenstilstand aan bij belegerd Marioepol

Inwoners van de belegerde Oekraïense havenstad Marioepol krijgen enkele uren de kans om de stad te verlaten. Russische troepen hebben er zaterdagochtend het vuren gestaakt, zodat ‘humanitaire corridors’ ingericht kunnen worden voor de burgerbevolking, maakte het Russische ministerie van Defensie bekend. Bij de plaats Volnovacha, ten noorden van Marioepol, zou hetzelfde gebeuren.

De tijdelijke wapenstilstand ging om 8.00 uur (Nederlandse tijd) in. Volgens het kantoor van de burgemeester van Marioepol, Vadim Bojtsjenko, begint de evacuatie van burgers om 10.00 uur. Het Russische persbureau RIA voegt eraan toe dat de corridors tot 15.00 uur geopend zullen zijn. In de rest van Oekraïne gaat het Russische offensief intussen door.

Marioepol telt zo’n 450.000 inwoners. De havenstad aan de Zee van Azov, in het zuidoosten van Oekraïne, wordt al dagen hevig onder vuur genomen door Russische troepen.

05.39 | Ook persbureau Bloomberg staakt werkzaamheden in Rusland

In navolging van de Britse omroep BBC schort persbureau Bloomberg zijn werkzaamheden in Rusland op. Ook heeft de Amerikaanse nieuwszender CNN bekendgemaakt zijn uitzendingen in Rusland stop te zetten. The Washington Post neemt eveneens maatregelen, maar de journalisten worden nog niet teruggehaald.

De stappen volgen op de beslissing van het Russische parlement om de straffen voor het verspreiden van zogenoemde valse informatie drastisch te verzwaren. Zo is een gevangenisstraf tot vijftien jaar mogelijk bij het opzettelijk verspreiden van valse informatie over de strijdkrachten, indien dat ernstige gevolgen heeft. Er zijn ook hoge boetes voor zogenoemd nepnieuws en het oproepen tot sancties tegen Rusland.

Ook CNN maakte bekend dat hun uitzendingen in Rusland worden stopgezet. De Nederlandse NOS-correspondent, Iris de Graaf, heeft tevens Rusland verlaten.

05.09 | Krant: VS stuurden al eerder extra militaire hulp naar Oekraïne

De Verenigde Staten verstuurden al eind vorig jaar extra zendingen met dodelijke militaire hulpmiddelen en beschermende uitrusting naar Oekraïne, meldt The Washington Post op basis van een vrijgegeven lijst die de krant heeft ingezien, met daarop onder meer overschrijvingen.

Het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, zou Oekraïense strijders al in december hebben uitgerust met wapens en middelen om mee te vechten in stedelijke gebieden, waaronder geweren en speciale kleding. Tot de extra leveringen zou zijn besloten vanwege de toen al oplopende spanningen tussen Rusland en Oekraïne. Sinds de Russische invasie in Oekraïne vorige week zijn de leveringen nog verder opgevoerd.

John Kirby, de woordvoerder van het Pentagon, wilde niet reageren op de ontdekking van de krant.

04.19 | Burgemeester: havenstad Marioepol geblokkeerd door de Russen

De Zuidoost-Oekraïense havenstad Marioepol wordt “geblokkeerd” door Russische troepen, meldt de burgemeester van de stad in de nacht van vrijdag op zaterdag. De havenstad met zo’n 450.000 inwoners wordt al dagenlang door de Russen belegerd. Burgemeester Vadim Bojtsjenko van Marioepol spreekt van “meedogenloze” aanvallen.

Hij kwam vrijdag al met een noodkreet waarin hij dringend om militaire hulp vroeg. De Russen hebben de stad omsingeld en er is een dreigend tekort aan voedsel. Ook zou er geen water, verwarming en stroom meer zijn.

De burgemeester heeft ook onder meer om een vluchtroute voor zijn burgers gevraagd.

Liveblog | Rusland zet Facebook op zwartLees ook