Hoewel je je zo fanatiek uit de naad werkte, komt vaak al snel de klad erin als het om lichaamsbeweging gaat. Niet gek, als je niet de sport uitoefent die bij je past, weet sportpsycholoog Elleke Tijman op Smeijers (37).
Ze doet voor ons uit de doeken hoe dat precies zit en hoe je de sport vindt die jou op het lijf geschreven is.
“Het niet kunnen volhouden van het sporten kan verschillende redenen hebben. Als je niet de sport doet die je zelf leuk vindt, is de kans groot dat je op den duur afhaakt. Je ziet het vaak bij kinderen die zijn gaan doen wat hun ouders wilden. Ze stoppen na een tijdje en gaan iets anders doen.”
Naast autonomie speelt competentie een belangrijke rol in de motivatie om te (blijven) sporten. “De dingen waar je goed in bent, vind je vaak ook leuk. Heb je geen balgevoel, dan zul je niet veel plezier halen uit voetbal. Je moet er een beetje handig in zijn.”
De derde component volgens Tijman op Smeijers is relatie. “Mensen willen graag ergens bij horen en vinden het fijn om iets samen met teamgenoten of vriendinnen te doen. Stoppen zij, dan kan dat voor jou ook een dealbreaker zijn.”
Lees ook
Waarom wandelen niet beter is dan intensief sporten: ‘Dit vereist een nuance’
Ook het niet krijgen van een directe beloning – je valt niet meteen af, hebt niet meteen een topconditie, om over de vaardigheden nog maar te zwijgen – kan zorgen voor afstel.
“Belangrijk zijn je beweegredenen om te sporten. Is iemand intrinsiek gemotiveerd om bijvoorbeeld te hardlopen, dan maakt het niet uit of er iemand meegaat of het waait of regent. Hij of zij gaat omdat het een goed gevoel geeft. Anderen zijn extrinsiek gemotiveerd. Voor hen moet een beloning aan de prestatie gekoppeld zijn: de waardering op social media of op een sportapp, iets leuks of lekkers mogen na afloop.”
Volgens de sportpsycholoog is het raadzaam om lichaamsbeweging in te plannen. “Het moet een routine worden. Als je hardloopronde elke maandagavond om 19.00 uur in je agenda staat, plan je waarschijnlijk niks anders rond dat tijdstip in. Ga je sporadisch rennen, dan laat je ook gemakkelijk iets anders voorgaan. Het kan best even duren voordat het in je systeem zit. Vaak wordt een week of tien aangehouden om gewend te raken aan een nieuwe gewoonte.”
Ook kan het helpen om het bewegen te koppelen aan een doel. “Schrijf je in voor een wedstrijd, iets waar je naartoe werkt. Sporten is motiverender mét dan zonder doel. Dan weet je waar je het voor doet.”
Lees ook
Afvallen? Er zijn wel meer redenen waarom sporten zo lekker is
Maar het allerbelangrijkste is volgens Tijman plezier. En plezier haal je alleen uit een sport die echt bij je past. “Wil je binnen of buiten sporten, houd je van bal- of van duursport, samen sporten of ga je liever alleen en ben je prestatief ingesteld of recreatief? En wat is het doel? Als je wil ontspannen kun je gaan wandelen of yoga’en, wil je fanatiek aan je conditie werken en flink moe worden, hoort daar iets anders bij.”
“Kijk wat er aangeboden wordt en wat mogelijk is dicht bij huis. Tijdens de coronacrisis ging iedereen massaal hardlopen, fietsen, skeeleren en wandelen. Het kan zijn dat het helpt dat het gemakkelijk is, niet ver weg. Dan is de drempel om te gaan minder groot. Probeer proeflesjes uit. Alleen dan kun je ervaren hoe iets is en geef je jezelf de gelegenheid om het idee dat je het niet kunt uit te schakelen.”
Een makkelijke rekensom wat bij wie past, is er volgens Tijman op Smeijers niet. Sportwijzers zoals die van Sport.nl kunnen helpen. “Je kunt het proberen, maar ik denk niet dat zo’n test met een idee komt dat je zelf niet had kunnen bedenken.”
Elleke Tijman op Smeijers
Lees ook
Alles wat je moet weten over hardloopschoenen (want wanneer moet je nou écht nieuwe?)
