Bijna zeven jaar na het neerstorten van vlucht MH17, begint maandag de inhoudelijke behandeling van de strafzaak tegen vier mannen. Zij worden verantwoordelijk gehouden voor de ramp waarbij alle 298 inzittenden om het leven kwamen.
Een jaar na de ramp spraken we met Hans, die zijn dochter Elsemiek (17) verloor. Twee jaar geleden vroegen we Hans hoe het op dat moment met hem ging.
Lees ook
Hans: ‘Soms denk ik, wat heeft het nog voor zin, als zij er niet meer is?’
Elsemiek was met Hans’ ex-vrouw, haar nieuwe man en haar halfbroer van tien op weg naar Maleisië. Toen wij Hans in 2015 belden om terug te blikken op die noodlottige gebeurtenis een jaar eerder, vertelde hij ons elke ochtend wakker te worden met een knoop in zijn maag. “Dat is nu niet meer zo”, vertelt Hans ons. “Maar natuurlijk ben ik er dagelijks nog mee bezig. Ik wil het ook niet wegstoppen; dit is onderdeel van mijn leven.”
“Soms als ik over straat loop, zie ik meiden met paardenstaarten zoals Elsemiek had. Van achter lijken ze soms veel op haar, maar van de voorkant nooit. Ik heb gelukkig nooit gedacht dat ze het écht was. Maar toen MH17 net gebeurd was, heb ik wel tegen mezelf gezegd: als ik die meisjes met paardenstaarten niet wíl zien, moet ik met een deken over me heen op de bank gaan liggen. Maar dan leef ik niet verder, en ik wil wel verder leven.”
Hij vervolgt: “Er zijn toen momenten geweest waarop ik van mezelf schrok. Dan dacht ik: stop er maar mee nu, wat heeft het nog voor zin? Maar mijn leven heeft wél nog nut. Ik ben een heel positief iemand van huis uit.” Hans besloot een knop om te zetten. “Ik ging weer naar buiten, met mensen praten. Nu doe ik weer hartstikke veel leuke dingen.”
Maar die dingen, hoe enerverend ze ook zijn, doet hij nooit zonder aan Elsemiek te denken. “Laatst liep ik met elf anderen een halve marathon op Spitsbergen, een poolloop bij nul graden. Het is daar zo mooi. Iedereen denkt: dit zou mijn kind ook moeten zien. Maar de anderen kúnnen het hun kind laten zien, mijn kind ziet dit nooit. Die gedachte bekruipt me dan wel.”
“Na zo’n evenement moet ik dan ook even de tijd nemen om bij te komen. Dan mag ik thuis even ellendig zijn. Dat mag ook best, soms een inzinking.” Hardop nadenkend: “Ik snap niet hoe het mogelijk is dat ik haar al vijf jaar niet heb gezien. Ik zou eigenlijk haast zeggen dat het niet kan. Maar het kan.”
De eerste maanden na Elsemieks overlijden was Hans druk met dingen regelen. “Toen pas drong tot me door: verrek, ik ben ook mijn ex-vrouw kwijt. We hadden na enkele lastige eerste jaren een goede verstandhouding. Natuurlijk hadden we ook veel contact over Elsemiek.” Hans sprak na Elsemieks dood op de herdenking, en sindsdien helpt hij die mee organiseren. “Ik organiseer het voorlezen van de namen van de slachtoffers, wat ik zelf bij de eerste herdenking heb gedaan. Dat geeft me energie en is ook een stukje verwerking.”
Net als vijf jaar geleden volgt Hans het nieuws rondom MH17 op de voet. “Ik wil alles weten. Als er straks iemand veroordeeld wordt, wat ik stellig hoop, al zal dat nog even duren, leeft dit onderwerp nog altijd. Ik vind het prachtig hoe er onderzoek plaatsvindt ondanks de verdrietige tegenwerking van Rusland. Het is belangrijk dat de rest van de wereld het signaal afgeeft dat je niet zomaar zo’n massamoord kunt plegen en dan kunt weglopen.”
Twee jaar geleden is Hans gestopt bij de bank waar hij werkte. “De tweeënhalf jaar ervoor was ik al achter de schermen gaan werken, nadat ik daarvoor een baan had in de frontlinie. Dat kon ik niet meer goed. Vlak na de ramp dacht ik aan mijn laatste afspraak daarvóór, waarbij een klant woest werd vanwege een verhoogd rentetarief. Hoe kon ik ooit nog een serieus gesprek voeren met iemand die zo boos wordt om iets wat voor mij zo futiel lijkt? Mijn baas begreep dat volkomen.”
“Niks lijkt nog belangrijk, maar dat is niet eerlijk naar andere mensen toe”, relativeert hij. “Zo belde een vriend mij laatst op: hij had zijn kat laten inslapen. Mijn eerste gedachte is dan: lekker belangrijk. Maar voor hem, en zeker na zeventien jaar, ís dat belangrijk. Ik mag hem niet verwijten dat hij daarvan van slag is. Verdrietig zijn is geen wedstrijd.”
Lees ook
Sigrid verloor beste vriendin Tamara bij MH17: ‘En met haar nog meer vrienden’
Toch lijkt het soms zo voor anderen: “Een andere nabestaande van MH17 vertelde mij ooit dat zij het zwaarst getroffen was, omdat zij zoveel familieleden kwijt was geraakt. Dan is het net alsof je zegt: ‘Bij jou valt het wel mee, jij bent maar één geliefde kwijt.’ Vaak hebben mensen die zoiets zeggen geen kwaaie wil, maar het komt zo verkeerd over. Ach, je leert er ook mee omgaan. Dit zal altijd een onderdeel van mijn leven blijven. Ook al is Elsemiek er niet meer, ze is er altijd.”
