Kwetsbaar én met humor schrijft actrice en columnist Joy Delima (28) in ‘de Volkskrant’ over haar seksleven. ‘Je leest altijd alleen over de leuke dingen. Niemand die zegt: ‘Seks doet altijd pijn en ik geniet er nooit van.”
In haar nieuwe boek Goed komen heeft ze haar columns gebundeld en uitgebreid.
Dit artikel is onderdeel van LINDA.dossier Orgasme. Meer weten?
Seks is echt niet altijd leuk of geil, laat Joy in haar columns zien. Maar als je nooit klaarkomt met je partner of een onenightstand zonder jouw toestemming het condoom verwijdert, zwijgen we daar liever over. Voor Joy was dat een van de redenen om wél met volledige openheid over haar ervaringen te schrijven. “Toen ik door de Volkskrant gevraagd werd, had ik niet verwacht dat mijn eigen verhalen zo universeel zouden zijn”, vertelt ze in een interview met LINDA. “Iedere week begon het steeds meer te voelen als educatie, en dat ik en de lezers samen iets konden leren.”
In je eerste column schrijf je: ‘Ik heb nooit geleerd om over seks te praten. Daarom ga ik erover schrijven.’ Van wie had je dat moeten leren?
‘Ik denk vooral op school. Seksuele voorlichting ging over soa’s en zwangerschappen, maar nooit over consent én dat je negen van de tien keer seks hebt voor je plezier, niet om je voort te planten. Seks wordt zo vooral voor vrouwen iets engs, omdat het jouw lichaam is dat zwanger wordt. Ik had veel meer willen leren over wat er allemaal mogelijk is.”
Ik denk dat veel vrouwen zich dankzij jou minder alleen voelen.
“Dat was ook de hoop die ik had. Toen ik begin twintig was, trok ik op het toneel voor het eerst mijn mond open over dingen die mij in bed waren overkomen. Daarvoor sprak ik er nooit over, alleen heel oppervlakkig. Het verdriet en de eenzaamheid deelde ik met niemand. Het was destijds een hele geruststelling dat anderen zeiden: ‘Ik heb dat ook.’ Het lag dus niet aan mij, ik was niet kapot of raar. Je leest altijd alleen over de leuke dingen. Niemand die zegt: ‘Seks doet altijd pijn en ik geniet er eigenlijk nooit van.'”
“Omdat ik alles nu zo gedetailleerd beschrijf, is het moeilijk te bevatten dat ik er ooit niet over durfde te praten. Schaamte en angst hebben mij jarenlang klein gehouden in de zoektocht naar een beter seksleven.”
Lieke is seksualiteitscoach en heeft vaginisme: 'Sex draait niet alleen maar om penetratie'
In je columns komt steeds naar voren hoe moeilijk communiceren is, en dat mannen zich vaak als horken gedragen. Wat zie jij als jouw thema’s?
“Het gevoel dat ik geen recht had om ‘nee’ te zeggen of boos te worden, en schaamte. Als je je niet goed voelt over je schaamhaar of afscheiding heeft dat ook invloed op je seksleven. De rode draad is dat ik op zoek ben naar hoe het wel kan, en ondertussen had ik helaas veel vervelende ervaringen.”
Je krijgt soms de vraag waarom je met ’tuig’ naar bed gaat. Waarom geloven mensen niet dat ook ‘ideale schoonzonen’ over grenzen gaan?
“Ik denk dat het een heel angstig idee is dat je niemand kan vertrouwen. Veel mannen zouden hun gedrag zelf niet bestempelen als grensoverschrijdend, omdat ze nooit geleerd hebben wat dat is. Het is zo normaal om over grenzen heen te gaan, dat we denken dat het erbij hoort.”
Mensen die mijn columns lezen, zeggen vaak: ‘wat verwacht je dan?’ omdat ze denken dat ik zomaar random mannen van straat pluk. Terwijl ik schrijf over mensen die ik goed ken. Klasgenoten, andere acteurs: mensen van wie ik dacht dat ik ze kon vertrouwen.”
Krijg je ook reacties van mannen die dankzij jouw columns inzien dat ze weleens iets gedaan hebben wat niet oké was?
“Zeker, bijvoorbeeld oudere mannen die terugkijken op hun jeugd. Ze hebben nooit de interne monoloog van een bedpartner gehoord, en vragen zich nu af: misschien reageerde ze toen wel hetzelfde als jij. Sommigen geven nu toe dat ze over een grens zijn gegaan, wat ik mooi vind.
Ik denk dat veel vrouwen nare situaties meemaken, maar er geen punt van maken. Ook ik werd niet boos op bedpartners, maar registreerde alleen dat het weer gebeurde. Ik dacht dat ik niet het recht had om kwaad te worden, en ik wilde ook de ander niet boos maken. Want wat als hij agressief wordt?”
Crymaxing: met huilen na een orgasme is niks mis
Ben je nu nog boos?
“Ik kan er nog wel pissig over zijn, ja. Zeker als de ander ‘nee’ zegt, kun je mij niet vertellen dat je helemaal niet door hebt dat ze het niet fijn vindt. Als het over seks en erecties gaat, noemen we het al snel een grijs gebied waarin je niet goed nadenkt en daar verschuilen we ons dan achter. Maar ergens weet je natuurlijk best wanneer het geen gelijke situatie is waarin twee mensen genot ervaren. Dus ik kan zeker nog met woede aan nare ervaringen terugdenken. Ook omdat ik sommige mensen nu nog steeds moet zien.”
Je moet niet alleen grenzen aangeven, schrijf je. Je moet er ook actief naar vragen.
“Alleen dan weet je zeker dat jullie op één lijn zitten. Als je met iemand naar bed gaat die je niet kent, weet je niet hoe ze reageren als ze bang zijn of in paniek raken. Mensen bevriezen of klappen dicht: niet iedereen zegt nee.
Ik had laatst nog een gesprek over hoe dingen uit porno normaal zijn geworden in ons seksleven. Kelen, spanken, in iemands gezicht klaarkomen: het wordt gedaan zonder te checken of de ander het oké vindt. Maar als je iemand keelt zonder het te vragen, maak je de situatie direct onveilig.”
Wat heb je geleerd door over je eigen seksleven te schrijven?
“Ik zie nu in dat ik bij mijn eerste seksuele ervaring een onverwerkt trauma heb opgelopen. Ik ben toen gewoon doorgegaan, en elke keer als iemand weer over mijn grens heenging, schoot ik in de angststand. Tijdens het herschrijven voor dit boek, realiseerde ik dat ik niet kan seksen zonder dat ik de regie over mijn eigen lijf heb. Ik moet iemand echt vertrouwen. Dat betekent dat ik nu even rustig aan doe, al is dat hopelijk niet voor altijd.”
Seksuoloog Eveline Stallaart over menstruatie masturbatie: 'Het neemt de pijn weg'
Was dat zonder je columns ook gelukt?
“Niet zo snel. Door het op te schrijven, zag ik in dat ik seks had op een manier die niet voor mij werkte. Ik las het terug, en dacht: oh shit, ik communiceer niet, ik ga ongemakkelijk lachen in plaats van dat ik boos wordt. Doordat ik de patronen herkende, kon ik ze ook gaan doorbreken. In het jaar dat ik geen seks had met anderen, heb ik veel gemasturbeerd en ontdekt dat ik wél genot kan ervaren. Dat dit met anderen niet lukte, kwam dus door de manier waarop ik seks had. Ik ben inmiddels in therapie gegaan, en door het op te schrijven en te proberen, kom ik stapje voor stapje steeds dichterbij genot.”
‘Goed komen’ van Joy Delima is nu verkrijgbaar.
Dit artikel is onderdeel van LINDA.dossier Orgasme. Meer weten?
Joy Delima over eerste scène 'Dirty Lines': 'Ik was zo nerveus dat ik bijna moest huilen'
