Donald Trump en Kamala Harris staan tegenover elkaar in de Amerikaanse verkiezingen. Als we de peilingen moeten geloven, is het een nek-aan-nekrace. Het gaat erom spannen: wie van de twee presidentskandidaten gaat er met de winst vandoor?
Amerikadeskundige Kirsten Verdel vertelt wat je moet weten over (de strijd tussen) Trump en Harris.
“Harris heeft twee hoofdpunten”, begint Verdel. “Het versterken van de Amerikaanse middenklasse en het verdedigen van de democratie. Volgens de democraten komt de democratie in gevaar als Trump wint. Ze wil verder onder meer dat kinderopvang betaalbaarder en toegankelijker wordt, want vrouwenrechten staan ook hoog op haar to do-lijstje, zoals ze dat zelf noemt.”
“Ze heeft zich daarom ook uitgesproken tegen de beperking op het recht op abortus. Sinds kort wordt die regelgeving weer aan de staten overgelaten, wat heeft geleid tot draconische wetten op dat niveau: abortus is in Alabama zelfs in gevallen van incest en verkrachting verboden, en artsen die willen aborteren omdat de moeder anders kan overlijden, riskeren levenslange celstraffen. Harris pleit daarom voor hernieuwde landelijke wetgeving.”
Ze stelt ook dat het sluiten van abortusklinieken veel onderbelichte gevolgen heeft en een gezondheidscrisis oplevert. “Abortusklinieken doen namelijk ook vaak hiv-screenings, uitstrijkjes en borstkankeronderzoek – dat stopt dan ook. De toegang tot gezondheidszorg voor vrouwen valt in veel staten dus veel breder weg dan alleen abortus.”
Trump heeft als een van zijn hoofdpunten immigratie. “Trump is vooral bezig met zo veel mogelijk illegale immigranten weren. Ook zijn de republikeinen bezig toch weer de Affordable Care Act af te schaffen; de gezondheidszorgverzekering die voor veel Amerikanen de enige betaalbare toegang tot zorg betekent. Verder wil hij uit het Klimaatakkoord van Parijs stappen.”
Een ander groot speerpunt is het verbeteren van de economie. “Trump denkt door importheffingen te introduceren de economie te kunnen verbeteren. Inkomstenbelasting kun je dan volgens hem volledig afschaffen.”
Dít is Kamala Harris: de vrouw die het straks mogelijk tegen Trump opneemt
De laatste dagen stonden in het teken van Get Out The Vote-acties. “De aanhangers van de partijen gaan langs de deuren om mensen naar de stembus te krijgen. Dit doen ze met name in de swing states; de staten die geen overwegende meerheid hebben voor een van de twee kandidaten. Dat zijn er dit jaar zeven. Het is de bedoeling om tijdens die bezoeken zo veel mogelijk zwevende kiezers én de eigen achterban te overtuigen daadwerkelijk te gaan stemmen.”
Verdel licht een aantal spraakmakende momenten uit van de afgelopen tijd. “De closing speech van Harris was groot nieuws. Ze sprak op dezelfde plek als waar Trump op 6 januari 2021 een toespraak hield om het Capitool te bestormen. Haar speech was met 75.000 bezoekers de grootste rally van de campagne.”
“Ook was er naar aanleiding van een opmerking van komiek Hinchcliffe op een van Trumps bijeenkomsten commotie ontstaan. Hij noemde Puerto Rico ‘een drijvende berg afval’. Biden leek op een later moment Trumps hele achterban ‘afval’ te noemen. Hij verduidelijkte dat hij op Hinchcliffe doelde, maar dat negeerden de Republikeinen. Trump trok een vuilnisman-tenue aan en reed in een vuilniswagen rond. Hij wilde Bidens vermeende opmerking duidelijk in het nieuws houden.”
De laatste week van de Amerikaanse verkiezingen noemt Verdel ‘grimmig’. “Het is een gekkenhuis. Trump heeft al ruime tijd geleden ingezet op twijfel zaaien over de verkiezingen. Dat wordt met de dag erger. Hij roept mensen op naar de stembureaus te gaan als waarnemer, want volgens hem wordt er fraude gepleegd. Als hij verliest is het door fraude, en als hij wint waren de verkiezingen eerlijk – daar komt het ongeveer op neer. Het ironische is dat de bewezen fraudegevallen die bekend zijn dit jaar, allemaal door Republikeinen zijn.”
Dit jaar spelen seksisme en racisme een grote rol tijdens de Amerikaanse verkiezingen. Er zijn veel vrouwen die op Harris willen stemmen; niet alleen omdat ze op de Democratische kandidaat willen stemmen, maar óók omdat ze een vrouw is. “Maar er is ook een tegenbeweging. X, het voormalige Twitter, staat de laatste tijd vol met posts dat ‘mannen moeten bepalen wie het wordt, omdat zij de kostwinnaars in huis zijn’. Of dat vrouwen ‘maar 50 procent stemrecht zouden moeten hebben, omdat zij alleen maar voor het huishouden zorgen’.”
Een flink aantal Republikeinen stemt niet alleen vóór Trump, maar ook tégen Harris. “Niet alleen omdat ze Democraat is, maar ook omdat ze vrouw en zwart is. Een deel van de Trump-aanhangers geeft aan bewust per post te stemmen dit jaar, zodat ze kunnen controleren wat hun vrouw stemt; alsof je 50 jaar terug in de tijd gaat. De campagne van Harris heeft niet voor niets als een van de slogans ‘We’re not going back’.
Taylor Swift spreekt steun uit voor Kamala Harris: 'Stabiele, getalenteerde leider'
Vandaag is het verkiezingsdag. Naar verwachting stemmen er dit jaar zo’n 160 miljoen Amerikanen. “Met early voting kunnen mensen al per post of in persoon stemmen. Ongeveer de helft tot drie kwart van de kiezers stemt al vóór verkiezingsdag. In het verleden was het zo dat met name Republikeinen wachtten tot de verkiezingsdag met stemmen, omdat ze een stem per post niet zouden vertrouwen. Dit jaar roepen de Republikeinen juist op om vroeg te stemmen. Mede daardoor is het lastig te duiden wie er nu echt voor staat: stemmen er nu méér Republikeinen dan de vorige keer, of stemmen ze gewoon eerder?”
Verdel is benieuwd wie de stem ontvangt van zwevende kiezers. Doorgaans houden zwevende kiezers niet van extremen. “Vinden ze de ene partij extreem, kunnen ze als signaal voor de ander kiezen. In theorie zou je denken dat de uitspraken van Trump extremer gevonden worden, en dat kan gunstig zijn voor Harris. Maar we hebben al eerder gezien dat theorieën in de Amerikaanse verkiezingen heel vaak de deur uit kunnen”, lacht Verdel.
Baas in eigen buik: Kamala Harris maakt recht op abortus prioriteit in campagne
Ze noemt social media, en met name X, een stoorzender bij het maken van een weloverwogen keuze. “Het goed modereren op het voormalige Twitter is gestopt, waardoor het een bizarre wereld is geworden vol desinformatie. Elon Musk plaatst continu tweets waar hij Trump naar voren pusht en zijn vraagtekens zet bij eerlijke verkiezingen. Mensen zijn daar gevoelig voor en gaan het overnemen.”
“Dat creëert ook een nieuwe categorie zwevende kiezers die op basis van desinformatie gaan stemmen. Hoe groot die groep is, kunnen we moeilijk meten. Musk peilt bijvoorbeeld 76 procent voor Trump en 28 procent voor Harris als hij een Twitterpoll plaatst, maar dat is gewoonweg niet representatief voor de Amerikaanse bevolking. Mensen krijgen zo echt een vertekend beeld van de race.”
De uitslag van de Amerikaanse verkiezingen betekent ook veel voor Nederland. “Vorige week is becijferd dat het de Nederlandse economie 0,9 procent Bruto Nationaal Product zou kosten als de importtarieven worden ingevoerd die Trump wil. Dat zou voor de Nederlandse, Europese en wereldwijde economie niet goed zijn. Ook niet voor de Amerikaanse overigens, want Trump gaat ervan uit dat als buitenlandse goederen duurder worden, Amerikaanse bedrijven dan goedkoper hun producten kunnen verkopen. Alsof Amerika dan niet importtarieven terug zou krijgen van de landen waar hij ze aan oplegt”, zegt Verdel.
“Verder zouden de NAVO en het klimaatakkoord van Parijs verder onder druk komen te staan als Trump wint. Migratieregels zouden verstrengd worden. Nederlanders die bezig zijn met werk- en verblijfsvergunningen in de VS worden daar potentieel ook door getroffen. Als Harris president wordt zal veel van het Democratische beleid dat onder Biden is gestart door worden gezet. Verwacht vooral dus extra inzet op vrouwenrechten en het verbeteren van de positie van gezinnen.”
Het is echt afwachten wie de meeste stemmen krijgt. “Ik durf het niet te zeggen wie gaat winnen. De peilingen gaan alle kanten op, maar omdat de grondoperatie in de swing states van Harris steviger is, geef ik haar wel iéts meer kans. Maar Trump heeft dus zeker ook kans om te winnen, mede doordat het in veel staten kiezers onmogelijk is gemaakt om te stemmen. Wel weet ik vrijwel zeker dat we vandaag nog geen uitslag hebben. Poststembiljetten kunnen bijvoorbeeld in sommige staten nog binnenkomen tot en met donderdag, en moeten dan nog geteld worden. Het is spannend.”
Kamala Harris siert voor de tweede keer de cover van Amerikaanse Vogue
