Jon van Harten (44) is longarts in het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam en heeft dagelijks te maken met ongevaccineerde patiënten. ‘Ze zat maximaal aan het zuurstof en dacht nog steeds dat een vaccinatie haar ziek zou maken.’
Toch wil de longarts niet te veel op de overtuigstoel gaan zitten: “Dat werkt averechts.”
Het is druk in het Ikazia Ziekenhuis Rotterdam. Niet eerste of tweede golf-druk, maar toch. Het blijft aanpoten. In Rotterdam, zeker in Zuid, zijn de besmettingen nog steeds hoog. Het vaccinatiepercentage relatief laag. De bedden zijn er wel, nu de zorgverleners nog om aan dat bed te staan. Het ziekteverzuim ligt rond de 7 procent, collega’s van Van Harten zijn uitgevallen. “Ze kregen zelf corona en kampen met de naweeën daarvan, of raakten burn-out. Anderen vroegen zich af of ze dit werk nog wel wilden doen – en dat snap ik wel.”
Toch spookt de gedachte om te stoppen nooit door zijn hoofd. Van Harten is nog net zo gedreven als hij was. Hij wil mensen helpen, beter maken. Voor iedereen is een pad in het leven, en dit is het zijne. Daar is hij als christen heilig van overtuigd.
Al zit er ook frustratie. “Er zijn zoveel mensen die me de wildste verhalen vertellen. Over 5G, Bill Gates en dat er foetussen gebruikt zouden worden voor het vaccin. ‘Ik heb die filmpjes toch gezien waarin het ziekenhuis leeg was’, zeggen ze dan.
Ik werk binnen die muren, maar als ik probeer uit te leggen hoe het werkelijk zit, word ik weggezet als marionet van de overheid. Dat sommige mensen uit mijn eigen, kerkelijke kring dat ook zo zien, vind ik naast verdrietig ook levensgevaarlijk.”
Rotterdam heeft de laagste vaccinatiegraad van de grote Nederlandse steden. In de achterstandswijken Feijenoord, Delfshaven en Charlois is zelfs minder dan de helft gevaccineerd. Er is weerstand tegen het kabinet en haar ‘zwabberbeleid’, waar de arts tot op zekere hoogte nog wel in kan komen, maar er spelen ook culturele en religieuze redenen.
Van Harten: “We hebben hier te maken met zoveel culturen en talen en dus ook de verschillen daartussen. Oudere niet-westerse patiënten zijn de taal vaak niet machtig en niet goed geïnformeerd. Ze nemen de mening over van hun omgeving zonder zich zelf in te lezen. Kinderen, regelmatig ook niet goed ingelezen, komen mee naar het ziekenhuis en fungeren als tolk. Dan zie ik zo’n vader wel knikken, maar ik weet niet zeker of hij de boodschap ook echt meekrijgt.”
Op dit moment ziet Van Harten vooral jonge zwangere vrouwen in zijn ziekenhuis. Zij belanden meestal niet op de ic, maar zijn wel doodziek. “Ze hebben zich niet laten vaccineren, omdat ze dat toch spannend vonden. Dat snap ik best: je eet geen slecht kaasje en niet te veel kaneel omdat er zomaar iets met je kind zou kunnen gebeuren. Natuurlijk is een inenting dan heel wat. Alleen wat veel vrouwen niet beseffen, is dat de kans dat je echt ziek wordt van teveel kaneel vele malen kleiner is dan dat je goed ziek wordt van corona.”
Daarom is het, volgens Van Harten, zo belangrijk dat zwangeren zich laten vaccineren. Zeker als de moeder in spé astma heeft. “Hoe groter je buik groeit, hoe minder ruimte er voor de longen is. Astma verergert tijdens een zwangerschap in 1 op de 3 gevallen, de kans op een longembolie is ook nog eens groter. Krijg je daar corona bovenop, dat ook longembolieën kan veroorzaken, wordt die kans nog groter. Bij twijfel volgt er dan een diagnostische CT-scan, dat weer ongewenste stralingsbelasting voor het ongeboren kind geeft. En in sommige gevallen verslechtert een moeder zodanig, dat een spoedkeizersnede noodzakelijk is. Of een behandeling met bloedverdunners. Dat zijn toch serieuze risico’s die je liever niet neemt.”
“‘Heb je geen spijt?’ vroeg ik aan de dame achter in de zeventig. Ze was binnengekomen op de spoedeisende hulp en doodziek. Ik snapte het niet – volgens het schema had ze allang gevaccineerd moeten zijn – en ging verhaal halen. De prik had ze niet gewild en ze was nog steeds niet van gedachten veranderd. Zelfs op haar sterfbed had ze geen spijt. ‘Ik weet zeker dat ik daar heel ziek van zou worden’, zei ze terwijl ze de maximale hoeveelheid zuurstof kreeg toegediend. Dat was niet genoeg en door onderliggend lijden konden we haar niet opnemen op de ic. Twee dagen later was ze overleden.”
“Natuurlijk denk ik dan: had toch die prik genomen: het risico op ziekenhuisopname of overlijden is bij gevaccineerden stukken kleiner. Maar, ik ben er niet om de patiënt een schuldgevoel aan te praten. Patiënten vechten voor hun leven, ga ik ze dan nog rotter laten voelen? Daar wordt niemand beter van. Daarnaast behandel ik als longarts dagelijks mensen die ziek zijn geworden door slechte keuzes in het leven. Longkanker door roken, slaapapneu door overgewicht. Dan denk ik ook niet: eigen schuld. Nee, dan ga ik je gewoon zo goed mogelijk helpen.”
Zo ga je als ouders het gesprek aan met je tiener over vaccineren (ook als je het niet eens bent)
“Ik wil niet te veel op de overtuigstoel gaan zitten”, gaat Van Harten verder. “Dat werkt alleen maar averechts. Ik wil iedereen met liefde uitleggen dat vaccineren tegen corona werkt, maar ik zal nooit iemand dwingen een naald in zijn of haar arm te steken. Dat is niet de weg. Liever zet ik alles op alles om de patiënt zo goed mogelijk te helpen overleven. En dat hij het ziekenhuis als ervaringsdeskundige verlaat, met hopelijk een ander beeld, waarmee hij zijn omgeving kan overtuigen.”
