De spanningen zijn hoog opgelopen in Oekraïne, waar Poetins troepen op 24 februari zijn binnengevallen. Wat door Poetin aanvankelijk een ‘vredesmissie’ werd genoemd, is duidelijk een oorlog.
Dit is het liveblog van vrijdag 11 maart en zaterdag 12 maart. Een korte samenvatting van wat er de afgelopen dagen gebeurde: Rusland kondigde zondag aan zijn militaire activiteiten in Oekraïne uit te breiden met aanvallen op de Oekraïense wapenindustrie.
De gevechten rond Kyiv zijn woensdag geïntensiveerd, en Oekraïne meldde die dag ook geen goed zicht meer te hebben op kerncentrales Tsjernobyl en Zaporyzja. Waar Oekraïne halverwege de week openstond voor een gesprek over Oekraïense neutraliteit, gaf Rusland aan niet bereid te zijn tot een compromis.
De luchtaanval van Rusland op een kinderziekenhuis in Marioepol heeft extreme verwoestingen aangericht en is volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky “het ultieme bewijs van genocide”.
Het Russische leger rukt op richting Kyiv en in de buitenwijken van de Oekraïense hoofdstad wordt gevochten. Op satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar is te zien dat Russische militairen vrijdag dichterbij de stad zijn gekomen.
Inmiddels zijn ruim 2,5 miljoen Oekraïners op de vlucht. De VN bevestigde ook 516 burgerdoden. Zelensky liet in een toespraak weten “te zullen vechten tot het einde.”
Lees hier het liveblog van woensdag 9 maart en donderdag 10 maart.
18.12 | Zelensky wil in Jeruzalem praten met Poetin over oorlogseinde
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil in Jeruzalem praten met zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin om een eind te maken aan het oorlogsgeweld. “Het is momenteel niet constructief elkaar in Rusland, Oekraïne of Belarus te treffen. Dat zijn niet de plaatsen waar we overeenstemming kunnen bereiken over beëindiging van de oorlog”, zei Zelensky zaterdag tegen journalisten.
Israël vindt hij wel een geschikt land, en met name Jeruzalem als plaats van handeling. Zelensky prees zich bovendien gelukkig met een nieuwe “fundamenteel andere” benadering van Moskou door niet langer “alleen maar ultimatums te stellen”. Dat Poetin vrijdag had aangedrongen op “progressie” in het Russisch-Oekraïense overleg noemde hij een “verheugend signaal”.
Zowel Zelensky als Poetin heeft de afgelopen tijd een aantal keer telefonisch gesproken met de Israëlische premier Naftali Bennett, die vorige week bovendien in Moskou bij de Russische leider op bezoek ging. Tot dusver hebben delegaties van Oekraïne en Rusland driemaal vergeefs met elkaar gesproken in Belarus en afgelopen donderdag nogmaals in de Turkse badplaats Antalya.
Het Kremlin sluit in principe een treffen tussen Poetin en Zelensky niet uit. “Maar eerst moeten zowel delegaties als ministers daarvoor hun aandeel leveren zodat de presidenten elkaar niet om het proces en niet om het gesprek willen ontmoeten maar om de resultaten”, zei woordvoerder Dmitri Peskov vrijdag nog.
In Israëlische en Amerikaanse media werd gespeculeerd dat Bennett Zelensky zou hebben aangeraden te capituleren. Kyiv wees die voorstelling van zaken van de hand.
17.10 | Geestelijken Russisch-orthodoxe kerk Amsterdam weg om ‘druk Rusland’
Geestelijken van de Russisch-orthodoxe parochie in Amsterdam verlaten de kerk. Ze voelen zich onder druk gezet door hun aartsbisschop en de Russische staat, meldt de kerk in een persbericht.
Het gaat om vier priesters en de diaken van de parochie, de ‘heilige Nikolaas van Myra’. De geestelijken nemen de “zeer moeilijke stap met pijn in het hart”.
Het was de laatste tijd onrustig rondom de kerk nadat die had aangegeven de patriarch van de Russisch-orthodoxe kerk, Kirill, niet meer te noemen in erediensten. Ze besloot dat vanwege uitspraken van de patriarch over de Russische invasie in Oekraïne.
15.50 | Zelensky: 1300 Oekraïense soldaten gesneuveld
De oorlog in Oekraïne heeft ongeveer 1300 Oekraïense soldaten het leven gekost, heeft president Volodymyr Zelensky zaterdag gemeld. Vrijdag hebben vijf- tot zeshonderd Russen zich overgegeven, zei hij tijdens een persconferentie.
Over onderhandelingen met de Russen zei de president dat er meer over concrete onderwerpen wordt gepraat dan over ultimatums die over en weer gesteld worden. Hij zei dat het Westen meer bij de onderhandelingen betrokken zou kunnen zijn.
Het aantal doden onder burgers is gestegen naar 579, melden de Verenigde Naties. Volgens de VN zijn nu 2,6 miljoen mensen op de vlucht, bijna 100.000 meer dan vrijdag.
15.45 | Poetin: Oekraïense leger schendt internationaal recht
De Russische president Vladimir Poetin heeft de Oekraïense strijdkrachten ervan beschuldigd het internationaal humanitair recht grof te schenden, bijvoorbeeld met “buitenrechtelijke executies van andersdenkenden”. De leider van de Russische invasie in Oekraïne uitte zijn kritiek in een telefoongesprek met de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.
Poetin riep de twee op de Oekraïense regering in Kyiv onder druk te zetten deze “criminele acties” te beëindigen. Hij verweet de Oekraïners ook het gijzelen van burgers. Deze zouden ook worden gebruikt als menselijk schild. Daarnaast zou het Oekraïense leger zware wapens inzetten in de buurt van ziekenhuizen, scholen en kleuterscholen, aldus een verklaring van het Kremlin. Poetin zei verder dat Oekraïense “nationalistische bataljons” systematisch reddingsoperaties verstoren en burgers intimideren die probeerden te vertrekken uit gevechtsgebieden.
De aantijgingen van Poetin zijn deels dezelfde verwijten die Kyiv maakt over het Russische leger.
14.00 | Steden en dorpen solidair met Oekraïne
In veel steden en dorpen in Nederland is zaterdag de Oekraïense vlag gehesen en zijn er bijeenkomsten en manifestaties ter ondersteuning van Oekraïne. Steden als Rotterdam, Tilburg, Wageningen, Den Bosch, Maastricht, Groningen, Amsterdam en Arnhem, maar ook dorpen zoals Beesel, Wijchen, Veghel en het eiland Vlieland doen mee aan een oproep van een groot aantal Europese steden om bijeenkomsten te organiseren of blauw-gele vlaggen uit te hangen.
13.47 | Belarus stuurt gevechtseenheden naar Oekraïense grens
Belarus stuurt vijf gevechtseenheden naar de zuidgrens om te voorkomen dat “nationalistische gewapende formaties” uit Oekraïne het land binnentrekken. “De troepenbewegingen hebben op geen enkele manier te maken met voorbereidingen, laat staan met deelname van Belarussische soldaten aan de speciale operatie op het grondgebied van Oekraïne”, aldus de Belarussische onderminister van Defensie.
Oekraïne beschuldigt zijn buurland van plannen om Rusland te helpen bij wat de Russen een speciale militaire operatie noemen. De Belarussische president Alexandr Loekasjenko ontkent dat ten stelligste.
Russische troepen hebben Belarus gebruikt als uitvalsbasis om doelen in Oekraïne aan te vallen met straaljagers en raketten.
13.14 | President Oekraïne: zwaarste verliezen Russisch leger in jaren
In de strijd tegen Oekraïne lijdt het Russische leger zijn zwaarste verliezen in tientallen jaren, meent de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Sinds de Russische invasie in Oekraïne ruim twee weken geleden zouden inmiddels 31 Russische zogenoemde Bataljon Tactische Groepen niet meer in staat zijn te vechten. Deze eenheden tellen zo’n 600 tot 800 manschappen.
Door de grote verliezen stuurt Rusland nieuwe troepen naar Oekraïne, aldus Zelensky op televisie.
10.55 | Oekraïne: Russische troepen beschieten moskee in Marioepol
Russische troepen hebben een moskee beschoten in de belegerde Zuid-Oekraïense stad Marioepol waar meer dan tachtig volwassenen en kinderen hun toevlucht hadden gezocht, meldt het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken zaterdag.
Daarentegen zegt de stichting achter de moskee dat het gebedshuis niet is geraakt. De Russen bombardeerden wel de omgeving. Zo viel op 700 meter afstand een bom. In de moskee zouden zich ongeveer dertig Turkse burgers bevinden, onder wie kinderen.
Het Turkse consulaat in de Oekraïense stad Odessa had op 7 maart op Twitter de in Marioepol aanwezige Turkse staatsburgers opgeroepen om te schuilen in de moskee, met het oog op een evacuatie naar Turkije. Familieleden in Turkije zijn inmiddels uiterst ongerust. De Turkse regering weigert vooralsnog te reageren op berichten over de aanval op de moskee. Ankara probeert te bemiddelen in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne na de Russische inval.
Oekraïne heeft Rusland al meerdere keren beschuldigd van het schenden van afspraken over vluchtroutes, de zogenoemde humanitaire corridors, bij de Zuid-Oekraïense havenstad. Daar zitten honderdduizenden inwoners vast omdat de stad is omsingeld door Russische troepen. Rusland geeft Oekraïne echter de schuld van het mislukken van de evacuaties.
09.46 | Russisch leger: aanvallen in Oekraïne gaan door op breed front
Het Russische leger zet zijn aanvallen in Oekraïne op een ‘breed front’ voort, meldt het ministerie van Defensie in Moskou. Een luchtmachtbasis in Vasylkiv nabij de hoofdstad Kyiv en het inlichtingencentrum van de Oekraïense strijdkrachten in Brovari zijn buiten werking gesteld, zei een defensiewoordvoerder zaterdag in Moskou.
Volgens Russische informatie hebben hun eigen troepen en die van de separatisten uit Loehansk en Donetsk opnieuw talrijke steden in Oost-Oekraïne ingenomen. Eenheden van de ‘Volksmilitie’ van Donetsk rukten 9 kilometer op, de Russische strijdkrachten in totaal 21 kilometer en de groepen van de door Rusland zo genoemde Volksrepubliek Loehansk 6 kilometer. De Russische militaire informatie kon niet worden geverifieerd.
Toen de oorlog op 24 februari begon, hadden de separatisten ongeveer 30 procent van de Donbas-regio in handen. Volgens Oekraïense gegevens is nu al 70 procent in de regio Loehansk in Russische en seperatistische handen. Het Russische leger heeft onlangs gemeld dat nagenoeg de hele regio Loehansk zou zijn ingenomen.
Volgens het Russische ministerie werden opnieuw vijf gevechtsdrones neergeschoten. Volgens de Russen zijn tot dusver ongeveer 3500 onderdelen van de militaire infrastructuur in het land vernietigd, waaronder meer dan duizend tanks en andere gepantserde militaire voertuigen. Rusland rechtvaardigde de aanval op Oekraïne onder meer door te zeggen het land te willen demilitariseren.
09.23 | Minister Yellen: oorlog Oekraïne kan economie VS raken
De oorlog in Oekraïne en de harde westerse sancties tegen Rusland kunnen de economie van de Verenigde Staten raken. Dat heeft de Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen gezegd bij een bezoek aan de stad Denver. Volgens haar is de Amerikaanse economie wel sterk en zal die dit jaar goed presteren.
Door het conflict in Oekraïne en de sancties zijn de olieprijzen hard gestegen, waardoor brandstof voor consumenten duurder wordt. Yellen zei dat de Amerikaanse regering nu kijkt naar een verlaging van de accijns op brandstof om huishoudens te helpen. “We kijken naar een reeks mogelijkheden om consumenten te steunen, waaronder een belastingverlaging op brandstof.”
Door de hogere energieprijzen wordt de inflatie verder aangejaagd. Om die hoge inflatie tegen te gaan gaat de Amerikaanse centralebankenkoepel Federal Reserve naar alle waarschijnlijkheid komende week de rente verhogen. Yellen stelt dat de hoge inflatie een probleem is en dat krapper monetair beleid kan zorgen voor een zwakkere economische groei. Ze heeft er vertrouwen in dat de Fed hier goed mee om zal gaan.
09.19 | Oekraïne: verschillende evacuatieroutes bij steden openen weer
Vanuit meerdere Oekraïense steden en dorpen, waaronder de belegerde havenstad Marioepol, worden zaterdag weer evacuatieroutes voor burgers geopend, meldt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Ze zegt te hopen dat Rusland zich houdt aan een staakt-het-vuren om dit mogelijk te maken.
Volgens Veresjtsjoek is Oekraïne van plan inwoners van verschillende steden en dorpen in de regio’s Kyiv en Soemi en enkele andere gebieden waar nog steeds wordt gevochten, te evacueren. “Ik hoop dat de dag goed zal verlopen, dat alle geplande routes open zullen zijn en dat Rusland zijn verplichtingen zal nakomen om het staakt-het-vuren-regime te garanderen”, zei de vicepremier in een videotoespraak.
Pogingen om de inwoners van Marioepol een veilige doorgang te bieden, zijn deze week herhaaldelijk mislukt.
Bestuurder Dmitri Zjyvytski meldde eerder op Telegram al dat inwoners van Soemi zaterdagochtend weer via zogenoemde humanitaire corridors kunnen vertrekken. Eerder maakten duizenden mensen in het gebied gebruik van een corridor waar Oekraïne en Rusland afspraken over hadden gemaakt. Geëvacueerde burgers gaan volgens Zjyvytski naar de zuidelijker gelegen stad Poltava.
07.25 | Oekraïne: 70 procent regio Loehansk bezet door Rusland
70 procent van de regio Loehansk is in Russische handen, zegt gouverneur Serhi Hajdaj van het gebied in het oosten van Oekraïne. Delen die nog onder controle staan van Oekraïne liggen volgens hem voortdurend onder vuur en tientallen burgers raakten gewond of werden gedood.
Hajdaj schreef op Facebook dat er geen zogenoemde humanitaire corridors zijn die mensen de mogelijkheid bieden de regio veilig te verlaten. De informatie kan niet onafhankelijk worden geverifieerd.
06.45 | Opnieuw humanitaire corridors vanuit Soemi
Inwoners van de belaagde Oekraïense stad Soemi kunnen volgens de lokale autoriteiten zaterdagochtend vertrekken via zogenoemde humanitaire corridors. Vanaf 09.00 uur (lokale tijd) vertrekken er voertuigen vanaf zes plaatsen in de regio, zegt bestuurder Dmitri Zjyvytski in een bericht op Telegram.
Eerder maakten duizenden mensen in het gebied gebruik van een corridor waar Oekraïne en Rusland afspraken over hadden gemaakt. Geëvacueerde burgers gaan volgens Zjyvytski naar de zuidelijker gelegen stad Poltava.
06.30 | Explosies gehoord in Kyiv, ook elders nachtelijke beschietingen
In verschillende Oekraïense steden worden in de nacht van vrijdag op zaterdag gevechten en beschietingen gemeld. In hoofdstad Kyiv werden minutenlang explosies gehoord in de verte door verslaggevers van CNN.
Het lijkt volgens een correspondent van de Amerikaanse zender te gaan om lucht- of artillerieaanvallen. Het is volgens haar niet duidelijk of die van Oekraïense of Russische zijde komen. Lokale Oekraïense media meldden dat er luchtalarmen zijn afgegaan.
Het Russische leger rukt op richting Kyiv en in de buitenwijken van de Oekraïense hoofdstad wordt gevochten. Op satellietbeelden van het Amerikaanse technologiebedrijf Maxar is te zien dat Russische militairen vrijdag dichterbij de stad zijn gekomen.
Volgens Oekraïne wil Rusland Kyiv omsingelen en daarna innemen. Burgemeester Vitali Klitsjko stelde dat zijn stad genoeg essentiële goederen heeft voor de komende twee weken.Het tientallen kilometers lange Russische militaire konvooi dat sinds het begin van de maand even ten noorden van Kyiv stilstond, is uiteengevallen en heeft zich volgens Maxar verspreid over de regio.
Behalve in Kyiv waren er volgens Oekraïense media ook luchtalarmen te horen in Lviv, Odessa, Charkov, Tsjerkasy en in de noordoostelijke regio Soemy. In en rond de Zuid-Oekraïense stad Mykolajiv zou afgelopen nacht geschoten zijn, meldde de gouverneur van de regio op Telegram.
03.24 | Oekraïne: Russen ontvoeren burgemeester bezette stad
Met de ontvoering van de burgemeester van de Zuid-Oekraïense stad Melitopol hebben de Russische bezetters internationaal recht geschonden, vindt Oekraïne. Russische troepen zouden hem hebben meegenomen omdat hij niet wilde meewerken met de vijand.
President Zelensky heeft vrijdagavond ook gereageerd en noemt de ontvoering een ‘misdaad tegen de democratie haarzelf’. Hij bestempelde de actie ook als een ’teken van zwakte’ van de Russen. “Ze zijn overgegaan naar een nieuwe terreurfase waarin ze proberen om vertegenwoordigers van legitieme lokale Oekraïense autoriteiten fysiek te elimineren”, aldus de president.
03.11 | Zelensky doet beroep op Russische moeders
De Oekraïense president Zelensky heeft een oproep gedaan aan de moeders van Russische soldaten er een stokje voor te steken dat hun zoons naar de oorlog in Oekraïne worden gestuurd. “Ik wil dit nogmaals tegen Russische moeders zeggen. Vooral moeders van dienstplichtigen. Stuur uw kinderen niet naar het buitenland om oorlog te voeren”, zei Zelensky in een video op Telegram.
“Controleer waar uw zoon is. En als u het lichtste vermoeden heeft dat hij mogelijk naar de oorlog tegen Oekraïne gestuurd kan worden, handel dan onmiddellijk”, aldus Zelensky, die stelt dat de soldaten in kwestie anders het risico lopen te worden gedood of krijgsgevangen gemaakt. “Oekraïne heeft deze verschrikkelijke oorlog nooit gewild. Maar het zal zichzelf verdedigen zoveel dat nodig is.”
Woensdag erkende Rusland voor het eerst dat er dienstplichtigen aanwezig zijn in Oekraïne en dat een aantal militairen gevangen is genomen. Eerder had Moskou gesteld dat er alleen beroepsmilitairen actief zijn in de oorlog die het voert in het buurland.
De mededeling uit het Kremlin volgde op een toenemende stroom van berichten op sociale media van bezorgde Russische vrouwen die informatie zoeken over het lot van hun naar Oekraïne gestuurde kroost.
De Oekraïense regering zegt sinds het begin van de oorlog tientallen soldaten gevangen te hebben genomen. Eerder nodigde Kyiv moeders van gevangengenomen Russische militairen uit hun zoons in Oekraïne op te komen halen. Het ministerie van Defensie gaf telefoonnummers en een mailadres vrij waarop ouders informatie konden opvragen.
02.43 | Oekraïne meldt fors minder evacuaties uit steden
Ruim 7100 mensen zijn vrijdag geëvacueerd uit vier Oekraïense steden, zei president Zelensky in een televisietoespraak. Dat is een flinke daling ten opzichte van het aantal evacuaties op woensdag en donderdag. Toen spraken de autoriteiten over respectievelijk zo’n 40.000 en 35.000 evacués die via humanitaire corridors vertrokken.
Volgens Zelensky wisten vrijdag inwoners van de steden Energodar in het zuidwesten en Tsjernihiv in het noorden weg te komen. Ook uit Hostomel en Kozarovytsji in de buurt van Kyiv vertrokken er burgers, zei Zelensky.
De Oekraïense president beschuldigt Rusland ervan geen inwoners te laten vertrekken uit de belegerde stad Marioepol. Rusland zegt dat dat komt door toedoen van rechtsextremistische milities die de burgerbevolking als menselijk schild in Marioepol willen houden.
De regering in Kyivnoemde de situatie in Marioepol eerder kritiek. Er is sinds ruim een week geen elektriciteit of stromend water meer beschikbaar voor de inwoners van de strategisch belangrijke havenstad aan de Zee van Azov. Bij beschietingen zijn er volgens de lokale autoriteiten bijna 1600 burgers omgekomen.
“Russische troepen laten onze hulp de stad niet in en gaan door met het martelen van onze mensen”, aldus Zelensky, die toevoegde dat zaterdag een nieuwe poging wordt gedaan om voedsel, water en medicijnen Marioepol in te krijgen.
02.23 | Atoomagentschap: stroomtoevoer Tsjernobyl deels hersteld
De stroomtoevoer naar de oude, in 1986 ontplofte kerncentrale van Tsjernobyl in Oekraïne is deels hersteld, meldt het internationaal atoomagentschap IAEA op basis van de Oekraïense netbeheerder. Bij beschietingen zijn volgens de netbeheerder stroomkabels beschadigd geraakt.
02.17 | Luchtaanvallen gemeld op West-Oekraïense steden
De Russische strijdkrachten hebben vrijdag de steden Loetsk en Ivano-Frankivsk in het westen van Oekraïne bestookt met raket- en luchtaanvallen, meldt het Britse ministerie van Defensie. De Russische generaal Igor Konasjenkov meldde eerder dat twee Oekraïense militaire vliegvelden bij de twee steden vrijdagochtend zijn verwoest.
Volgens de Britten is het Russische leger vanwege “hevig verzet” vanuit de Oekraïense luchtafweer met name aangewezen op langeafstandswapens om meer grondgebied te veroveren. Ook gebruiken Russische vliegtuigen ongeleide bommen om grondtroepen te ondersteunen, stelt het ministerie.
“Dergelijke wapens zijn relatief onnauwkeurig en willekeurig en het gebruik ervan vergroot de kans op burgerslachtoffers aanzienlijk”, aldus de Britse overheid. Eerder stelde Amnesty International dat het werpen van ongeleide bommen in bevolkte gebieden in strijd is met het verbod om willekeurige aanvallen op burgers uit te voeren.
De organisatie noemde een Russische luchtaanval op de stad Tsjernihiv, waarbij 47 burgers om het leven kwamen, een mogelijke oorlogsmisdaad. Bij de aanval op 3 maart werden volgens Amnesty hoogstwaarschijnlijk minstens acht ongeleide bommen gedropt.
01.42 | VS bezorgd om veiligheid in door Rusland bezette kerncentrales
De Verenigde Staten beschuldigen Rusland ervan veiligheidsmaatregelen bij de in Oekraïne veroverde nucleaire installaties te overtreden. Russische troepen hebben onder meer de oude kerncentrale bij Tsjernobyl bezet en hebben ook de controle over de centrale Zaporizja, de grootste van Europa.
“We volgen meldingen van schade aan een onderzoeksfaciliteit in Kharkov”, stelde de Amerikaanse minister Jennifer Granholm (Energie) vrijdag op Twitter. “Het veiligheidsrisico op korte termijn is laag, maar het voortdurende Russische vuren op nucleaire faciliteiten moet stoppen.”
#Ukraine nuclear facilities update: @ENERGY continues to monitor the situation. We remain concerned about Russia’s reckless actions and violations of nuclear safety principles. 1/
— Secretary Jennifer Granholm (@SecGranholm) March 11, 2022
De Amerikanen zeggen geen informatie te hebben dat de stroomtoevoer van de in 1986 ontplofte kerncentrale van Tsjernobyl is hersteld. Volgens de Oekraïense netbeheerder zijn stroomkabels beschadigd door beschietingen.
De Belarussische autoriteiten meldden donderdag dat specialisten uit dat land reparaties gaan uitvoeren. De kerncentrale, die zelf al jaren geen stroom meer opwekt, kan 48 uur draaien op noodgeneratoren. Volgens Granholm zou er extra diesel zijn aangerukt.
“We blijven bezorgd over het gebrek aan gegevens van veiligheidscontroles in Tsjernobyl en Zaporizja, wat het vermogen van de wereld om materiaal vanaf die plaatsen te volgen belemmert”, aldus de minister. Ook zou de aanvoer van onderdelen en voorraden naar Zaporizja zijn gestokt en zijn er zorgen over de toestand van het personeel in de centrales.
Volgens het internationale atoomagentschap IAEA werken ongeveer 210 technici en veiligheidsmedewerkers al bijna twee weken onafgebroken in Tsjernobyl, omdat er sinds de Russische overname van de faciliteit geen ploegwissel meer mogelijk zou zijn.
00.17 | Satellietbeelden: Russen steeds dichter bij Kyiv
Russische militaire eenheden blijven verder oprukken naar Kyiv en vuren artillerie af richting woonwijken van de Oekraïense hoofdstad. Dat is volgens het Amerikaanse bedrijf Maxar Technologies op te maken uit satellietbeelden die vrijdag zijn genomen.
In de buitenwijken van Kyiv werd vrijdag gevochten. Volgens Oekraïne wil Rusland de stad omsingelen en daarna innemen. De zorgen nemen toe nu het stilstaande Russische konvooi ten noorden van de stad uiteen is gevallen en zich over de regio heeft gespreid.
Maxar stelt op basis van de satellietbeelden dat in de plaats Moschun even ten noordwesten van Kyiv meerdere huizen en andere gebouwen in brand staan. Ook zouden er inslagkraters en grote schade te zien zijn.
21.19 | Oekraïne: Russen ontvoeren burgemeester bezette stad
Met de ontvoering van de burgemeester van de Zuid-Oekraïense stad Melitopol hebben de Russische bezetters internationaal recht geschonden, vindt Oekraïne. Russische troepen zouden hem hebben meegenomen omdat hij niet wilde meewerken met de vijand.
Het gijzelen van burgers in een oorlog is een oorlogsmisdaad, aldus het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken. Op Telegram is een video te zien waarop soldaten een man met een zak over zijn hoofd vasthouden. Rusland heeft nog niets gezegd over het lot van burgemeester Ivan Fedorov.
Melitopol, dat ongeveer 150.000 inwoners telt, viel na de Russische invasie al vrij snel onder Russische controle. Begin maart demonstreerden honderden burgers tegen de bezetting.
19.51 | Artsen zien tragedie in Marioepol door ‘middeleeuwse’ belegering
De toestand in de al bijna twee weken omsingelde Oekraïense havenstad Marioepol is “wanhopig”, zegt Artsen zonder Grenzen (AzG). Het hoofd van de organisatie in het Zwitserse Genève roept op tot onmiddellijke actie om een “onvoorstelbare tragedie” te voorkomen.
Meer dan 200.000 inwoners van de strategisch gelegen stad die willen vluchten zitten als ratten in de val, nu evacuatie door aanhoudende Russische beschietingen nauwelijks mogelijk blijkt. De stad zit zonder water, stroom en verwarming en de voedselvoorraden raken op. Een stadsbestuurder zei vrijdag dat de stad eigenlijk niet meer bestaat door alle verwoesting. Toevoerlijnen zijn afgesneden.
Topman Stephen Cornish van AzG wijst erop dat een belegering een middeleeuwse praktijk is die om goede redenen is verboden in het oorlogsrecht. Ook in andere steden zoals Charkov zijn burgers volgens hem doelwit. AzG heeft ongeveer honderd medewerkers in Oekraïne, maar vanwege het geweld op zo veel plekken kunnen de teams maar beperkt hulp verlenen.
De autoriteiten in Marioepol schatten dat bijna 1600 burgers zijn gedood, terwijl er nog veel lichamen onder het puin liggen. Afgelopen week werd een kinderziekenhuis en kraamkliniek gebombardeerd waarbij drie mensen omkwamen. Dat was een echte schok voor onze menselijkheid, aldus Cornish. Hij begrijp niet hoe dat kan worden toegestaan. “Dit is simpelweg onaanvaardbaar in moderne tijden.”
18.55 | YouTube blokkeert wereldwijd kanalen van Russische staatsmedia
YouTube blokkeert wereldwijd met onmiddellijke ingang kanalen die banden hebben met door de Russische staat gefinancierde media. Het Amerikaanse bedrijf verwijst daarbij naar zijn beleid dat inhoud verbiedt die goed gedocumenteerde gewelddadige gebeurtenissen ontkent of bagatelliseert.
De populairste streamingdienst ter wereld benadrukt dat de Russische invasie van Oekraïne onder dat beleid valt. YouTube verwijdert ook inhoud over de Russische invasie in Oekraïne die dit beleid schendt, aldus een woordvoerder.
18.45 | Nieuwe EU-sancties tegen Rusland gericht op handel
De EU schorst bepaalde handels- en economische privileges die Rusland geniet, verbiedt de export vanuit de EU van luxueuze goederen naar Rusland en verbiedt de import van goederen van Russisch ijzer en staal. De nieuwe sancties tegen Rusland vanwege de aanhoudende strijd in Oekraïne zijn gecoördineerd met de Verenigde Staten en andere bondgenoten uit de G7, de zeven rijkste westerse landen.
“Morgen nemen we een vierde pakket maatregelen om Rusland verder te isoleren en de middelen te onttrekken die Rusland gebruikt om deze barbaarse oorlog te financieren”, zei voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie na afloop van een EU-top in Versailles. Ook pakt de EU het gebruik van cryptovaluta aan waarmee sancties worden omzeild.
18.12 | EU-leiders overwegen extra geld voor bewapening Oekraïne
De Europese Commissie wil het budget van het fonds waaruit ze wapens en militair materieel voor Oekraïne bekostigt verdubbelen. De zogeheten Europese Vredesfaciliteit wordt van 500 miljoen euro opgetrokken tot een miljard euro, als het aan buitenlandchef Josep Borrell ligt. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz verwacht dat de lidstaten het voorstel zullen goedkeuren, zei hij na afloop van een tweedaagse EU-top in Versailles.
“Ik geloof niet dat iemand denkt dat Borrell het verkeerd heeft als hij zegt dat de EU verder moet gaan op dit gebied”, aldus Scholz. En “dit bedrag ligt op tafel”.
Na de Russische invasie in Oekraïne besloot de EU voor het eerst een land in oorlog militaire steun te bieden, waarvoor 500 miljoen euro werd uitgetrokken. Daarvan was 450 miljoen bedoeld voor wapentuig, de rest voor bijvoorbeeld brandstof en EHBO-trommels.
Maar overeenstemming over het nieuwe plan is nog niet verzekerd. Premier Mark Rutte weet van niets. “Ik zag die 500 miljoen euro ook voorbijkomen” in de pers, maar “hier hebben we het vandaag echt niet over gehad”, zei hij bij vertrek uit Versailles.
De Nederlandse premier is ook niet onmiddellijk te vinden voor het vergroten van de ‘vredesfaciliteit’, die wordt gevuld met bijdragen van de lidstaten. “Daar moet de commissie naar kijken binnen de bestaande fondsen natuurlijk. We gaan niet meer geld” uittrekken, aldus Rutte.
17.17 | Russische eigenaar Oyf zet Vitesse in verkoop
Valeri Oyf gaat zijn aandelen in Vitesse verkopen. De Russische eigenaar van de club treedt per direct terug uit de raad van commissarissen van de club uit Arnhem. Hij volgt het voorbeeld van Roman Abramovitsj, een goede bekende van hem die vanwege de oorlog in Oekraïne van Chelsea af wil.
“Het doet me veel pijn om zo afscheid te nemen van Vitesse”, laat de 58-jarige Oyf in een persbericht weten. “Maar in de huidige situatie neem ik deze moeilijke beslissing in het belang van de club, medewerkers, supporters, sponsoren en andere stakeholders. Ik kijk terug op een bijzondere periode, waarin ik me altijd erg betrokken voelde bij de club en genoten heb van mooie prestaties. Vitesse zit in mijn hart en dat zal altijd blijven gelden voor de club en de supporters.”
17.15 | Oekraïne: ‘Rusland probeert Belarus bij de oorlog tegen Oekraïne te betrekken’
Rusland probeert bondgenoot Belarus bij de oorlog tegen Oekraïne te betrekken door in Belarus onder valse vlag dorpen aan te vallen. De Russische actie moest lijken op een Oekraïense operatie om zo een reactie van Belarus uit te lokken, meent Oekraïne over de “provocatie”.
Tijdens de aanval van Russische straaljagers was de Belarussische leider Alexandr Loekasjenko op bezoek bij de Russische president Vladimir Poetin in Moskou, benadrukte een adviseur van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.
Moskou gaf niet onmiddellijk commentaar op een eerdere verklaring van de Oekraïense grensbewaking dat Belarussische grensdorpen waren gebombardeerd door Russische gevechtsvliegtuigen om voor de regering in Minsk een reden te creëren zich bij de Russische oorlog tegen Oekraïne aan te sluiten.
Volgens het Oekraïense luchtmachtcommando zouden Russische vliegtuigen zijn opgestegen vanaf een Belarussisch vliegveld, daarna over Oekraïne zijn gevlogen, vervolgens zijn omgedraaid en het Belarussische Kapan hebben beschoten. De Oekraïense minister van Defensie gaf vervolgens de “garantie” dat de Oekraïense strijdkrachten geen agressieve acties tegen Belarus uitvoerden of van plan zijn.
17.02 | Verenigde Staten komen met zwaardere sancties voor Rusland
De Verenigde Staten komen met zwaardere sancties tegen Rusland vanwege de aanhoudende strijd in Oekraïne. President Joe Biden heeft gezegd dat voor Rusland de status van “permanente normale handelsbetrekkingen” ingetrokken gaat worden, waarmee Rusland een zelfde behandeling zou krijgen als bijvoorbeeld Noord-Korea. Ook doen de Amerikanen Russische wodka, diamanten en visproducten zoals kaviaar in de ban.
Door Rusland de belangrijke handelsstatus te ontnemen wordt de weg vrijgemaakt voor de VS om tarieven op te leggen op een breed scala aan Russische goederen. Dit kan Biden overigens niet alleen doen. Ook het Amerikaanse Congres moet instemmen. Nancy Pelosi, de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, heeft al laten weten dat hieraan wordt gewerkt. Zowel de Democraten als Republikeinen zouden het wegnemen van de handelsstatus steunen.
De importban die daarnaast is afgekondigd beslaat slechts een fractie van de Amerikaanse invoer uit Rusland, maar is wel gericht op iconische Russische producten. Volgens Biden zijn de maatregelen bedoeld als nieuwe klap voor de Russische economie. Hij hoopt Rusland zo te straffen en te bewegen om te stoppen met de invasie van Oekraïne.
15.59 | President Oekraïne: Europese Unie moet meer voor ons doen
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vindt dat de Europese Unie meer moet doen, nu de hoop op versnelde toetreding van Oekraïne tot het Europese blok is vervlogen.
“De Europese Unie zou meer moeten doen. Ze moet meer doen voor ons, voor Oekraïne”, zei Zelensky in een video op Telegram, na afloop van een Europese top in Versailles waar de Russische oorlog tegen Oekraïne centraal stond. “De beslissingen van politici moeten overeenkomen met de stemming bij hun volk”, zei hij. De president leek daarmee te suggereren dat Europese leiders de wens van Oekraïne voor een snel EU-lidmaatschap te formeel bekijken, terwijl Europese burgers daar minder moeilijk over zouden doen.
Nederland en veel andere EU-lidstaten willen geen bochten afsnijden in de loodzware en langdurige toetredingsprocedure. Polen en onder meer de Baltische staten wilden wel tegemoetkomen aan de vurige wens van Oekraïne om zo snel mogelijk toe te treden tot de EU. Zij gunden het door Rusland binnengevallen land de status van kandidaat-lid.
15.52 | Rusland beperkt toegang tot Instagram
De Russische mediawaakhond heeft de toegang tot Instagram in Rusland beperkt. Voor de inwoners valt daarmee opnieuw een sociaal medium weg. Facebook en Twitter kregen eerder een verbod opgelegd.
De stap van toezichthouder Roskomnadzor komt kort nadat openbaar aanklagers een zaak zijn gestart tegen moederbedrijf Meta omdat het op Facebook en Instagram uitlatingen zoals “dood aan de Russische bezetters” tijdelijk toelaat. Oproepen tot geweld tegen burgers blijven verboden.
“Het sociale medium Instagram verspreidt materiaal dat bestaat uit oproepen tot geweld tegen burgers van Rusland, inclusief het legerpersoneel”, zegt Roskomnadzor over het besluit. De aanklagers in Rusland willen het moederbedrijf op de lijst van extremistische organisaties laten plaatsen. De chatapp WhatsApp werkt nog wel in Rusland.
15.18 | Burgemeester Kyiv: aanvoerroutes naar stad blijven open
De belaagde Oekraïense hoofdstad Kyiv heeft genoeg essentiële goederen voor de komende twee weken, terwijl de aanvoerroutes open blijven. Burgemeester Vitali Klytsjko heeft ook gezegd dat er nog steeds elektriciteit, verwarming, gas en water is, wat bijvoorbeeld al dagenlang niet meer het geval is in de zuidelijke havenstad Marioepol.
In de buitenwijken van Kyiv wordt gevochten, terwijl Russische troepen oprukken naar de stad met nu nog een kleine 2 miljoen inwoners. Volgens Oekraïne wil Rusland Kyiv omsingelen en daarna innemen. De zorgen nemen toe nu het stilstaande Russische konvooi ten noorden van de stad uiteen is gevallen en zich over de regio heeft gespreid.
14.51 | Bruls: opvang Oekraïners zal om heftige keuzes vragen
De opvang van Oekraïense vluchtelingen zal om heftige en grote keuzes gaan vragen. Er zullen af en toe harde beslissingen moeten worden genomen, die niet iedereen goed zullen bevallen. Dat zal niet altijd fijne discussies opleveren. Dat verwacht Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad en burgemeester van Nijmegen.
Bruls: “Iedereen is nu met de beste bedoelingen bezield en dat is mooi, maar het gaat langer duren dan een paar weken. We weten niet hoeveel vluchtelingen naar Nederland komen. Het kunnen er 50.000 zijn, maar misschien ook wel 100.000 of meer. En we hadden al een probleem met de opvang van asielzoekers en er is woningnood. Toch moet iedereen een plekje krijgen. Dus er komen heel veel uitdagingen op ons af en ik wil ervoor waarschuwen dat het over een paar maanden misschien niet meer allemaal zo vrolijk en mooi is.”
Bruls is er zeker van dat de veiligheidsregio’s de gevraagde 50.000 opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen gaan vinden. “Maar dat zijn lang niet allemaal plekken waar mensen heel lang kunnen verblijven. Dus straks moeten we wellicht vluchtelingen onderbrengen in woonwijken. Daar zal niet iedereen blij mee zijn. Toch zullen we dan misschien gaan zeggen: het gaat gewoon gebeuren, want het moet.”
14.02 | Zelensky zegt dat Oekraïne omslagpunt in oorlog heeft bereikt
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vindt dat Oekraïne een strategisch keerpunt heeft bereikt in de oorlog met Rusland. Hij waarschuwde vrijdag wel dat het niet mogelijk is te zeggen hoelang de gevechten nog zullen duren.
“Het is onmogelijk te zeggen hoeveel dagen nodig zijn om Oekraïne te bevrijden. Maar we kunnen wel zeggen dat we het zullen doen. Want we hebben al een strategisch keerpunt bereikt”, aldus de president in een televisietoespraak. Hij drong daarin ook aan op meer sancties van de internationale gemeenschap tegen Rusland, om de druk nog verder op te voeren. Nadere uitleg over het omslagpunt dat Zelensky ziet, gaf de president niet direct.
Zelensky vindt dat de Russische president Vladimir Poetin gestraft moet worden voor het beschieten van humanitaire corridors, vluchtroutes voor burgers die beide staten overeen kwamen, bij Oekraïense steden.
11.48 | Energiebedrijf: bijna 1 miljoen Oekraïners zonder stroom
Meer dan 954.000 Oekraïners zitten zonder elektriciteit. Dat heeft het Oekraïense staatsenergiebedrijf Energoatom vrijdag bekendgemaakt. Pakweg 228.000 mensen in het land zijn afgesloten van gas. De autoriteiten in verschillende Oekraïense steden hadden eerder al gemeld dat nutsvoorzieningen niet werkten, maar concrete cijfers over hoeveel mensen waren getroffen ontbraken tot nu toe.
Alle kerncentrales in het land werken stabiel. Maar het personeel in de Zaporizja-centrale, die door Russische troepen is veroverd, staat volgens Energoatom onder psychologische druk. “Werknemers staan onder sterke psychologische druk van de bezetters, al het personeel wordt bij aankomst in het bedrijf zorgvuldig gecontroleerd door gewapende terroristen”, aldus het bedrijf dat daarmee doelt op Russische troepen. “Dit alles heeft een negatieve invloed op het werk en brengt de nucleaire en stralingsveiligheid in gevaar.” De stralingsniveaus in alle fabrieken zouden onveranderd zijn.
Het bedrijf laat weten geen Russische kernbrandstof meer te kopen. Oekraïne exploiteert kernreactoren uit het Sovjettijdperk en importeert zijn brandstof uit Rusland en de Verenigde Staten.
10.43 | 2,5 miljoen mensen gevlucht uit Oekraïne
Sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne zijn 2,5 miljoen mensen het land ontvlucht, melden de Verenigde Naties. De teller van het aantal vluchtelingen stond een dag eerder nog op ruim 2,3 miljoen.
116.000 van hen zijn afkomstig uit een derdewereldland, zegt woordvoerder Paul Dillon van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) van de VN op Twitter. Een deel van hen is door de VN-organisatie geholpen terug te keren naar het thuisland.
Door het aanhoudende geweld blijven mensen Oekraïne massaal ontvluchten. Ook zijn veel mensen in eigen land op de vlucht. Volgens de nieuwste gegevens van de VN gaat het om 1,85 miljoen ontheemden.
Two and a half million people have now fled #Ukraine including 116,000 third country nationals pic.twitter.com/GzkwIBZRI3
— Paul Dillon (@Dillon_PaulJ) March 11, 2022
10.06 | Poetin steunt vrijwilligers die willen meevechten tegen Oekraïne
De Russische president Vladimir Poetin vindt dat vrijwilligers mee moeten kunnen vechten tegen het leger van Oekraïne. Op een bijeenkomst van de nationale veiligheidsraad zei hij achter dat plan te staan.
Volgens de minister van Defensie, Sergej Sjojgoe, zijn in het Midden-Oosten 16.000 vrijwilligers klaar om mee te vechten met door Rusland gesteunde milities in het oosten van Oekraïne. Hier zijn geen details over bekendgemaakt.
Poetin heeft gezegd dat Rusland de vrijwilligers moet helpen. “Als je ziet dat er mensen zijn die op vrijwillige basis willen helpen, dan moet je ze tegemoetkomen en helpen om naar de plekken te komen waar wordt gevochten”, zei hij tegen zijn minister van Defensie.
10.03 | Aantal gastgezinnen voor Oekraïners loopt op naar 25.000
Het aantal gastgezinnen dat zich heeft aangemeld voor de opvang van Oekraïners in nood is opgelopen naar 25.000. Het burgerinitiatief Onderdak Oekraïne heeft zijn database met 8.600 gastgezinnen overgedragen aan de organisatie Takecarebnb, die zich bezighoudt met de screening van de gezinnen. Takecarebnb meldde donderdag dat al ongeveer 16.000 potentiële gastgezinnen zich hebben aangemeld.
Onderdak Oekraïne laat weten daarmee zijn doel te hebben bereikt, namelijk het op tijd inventariseren van potentiële gastgezinnen waar vluchtelingen in huiselijke kring kunnen worden opgevangen. Met het overdragen van de gastgezinnen aan Takecarebnb is het burgerinitiatief daarmee afgesloten.
Takecarebnb verzorgt als onderdeel van het samenwerkingsverband met Leger des Heils, Rode Kruis, VluchtelingenWerk en NLvoorElkaar de registratie en screening van gastgezinnen. Bij de screening van gastgezinnen wordt gekeken naar de ruimte die mensen in huis hebben voor opvang, vanaf wanneer mensen kunnen worden opgevangen en of Oekraïners bijvoorbeeld een huisdier kunnen meenemen.
Andere initiatieven, zoals Room for Ukraine, zijn vooralsnog van plan de plaatsing en screening zelf op zich te nemen. Room for Ukraine laat weten ruim 9.600 bedden aangeboden te hebben gekregen op ongeveer 3.600 locaties.
9.58 | Navalni roept opnieuw op tot protesten tegen oorlog in Oekraïne
De Russische oppositieleider Aleksej Navalni roept de bevolking van Rusland op aanstaande zondag massaal te demonstreren tegen de oorlog in Oekraïne. De prominente Kremlin-criticus riep eerder ook al op tot protest. Daar gaven duizenden mensen gehoor aan.
Het is volgens Navalni belangrijk dat mensen blijven demonstreren tegen de Russische invasie in Oekraïne, die net de derde week is ingegaan. De Russische autoriteiten hebben mensen meermaals gewaarschuwd om niet te gaan demonstreren tegen de oorlog. Bij eerdere protesten zijn vele duizenden betogers opgepakt.
9.37 | Zelensky meldt dat bijna 100.000 inwoners van steden zijn geëvacueerd
De afgelopen dagen zijn volgens president Volodymyr Zelensky bijna 100.000 mensen uit belegerde steden in Oekraïne geëvacueerd. Er vonden evacuaties plaats in onder meer Soemi, Enerhodar en de omgeving van Kyiv.
Uit de zuidoostelijke havenstad Marioepol kunnen de mensen echter niet weg. Volgens Zelensky komt dat doordat Russische strijdkrachten evacuaties blokkeren. Rusland zegt dat het komt door toedoen van rechtsextremistische milities die de burgerbevolking als menselijk schild in Marioepol willen houden. Ze zouden bijvoorbeeld bussen hebben gekaapt die voor evacuaties bestemd waren.
Vrijdag wordt opnieuw geprobeerd burgers uit Marioepol te laten vertrekken. Er zullen ook humanitaire corridors zijn op andere plekken in het land.
8.39 | Rusland meldt inname van Volnovacha
De strijdkrachten van de rebellen in de regio Donbas hebben de plaats Volnovacha “bevrijd”, meldt de Russische generaal Igor Konasjenkov. Volnovacha is een plaats van circa 20.000 inwoners en ligt tussen de provinciale hoofdstad Donetsk en de haven Marioepol.
In Marioepol boeken “volksmilities” van de pro-Russische separatisten ook terreinwinst, zei Konasjenkov. Rusland heeft volgens de generaal bovendien met “precisiewapens voor de lange afstand” vrijdagmorgen twee Oekraïense militaire vliegvelden verwoest, in Loetsk en in Ivano-Frankivsk, beide in het westen van Oekraïne.
Rusland spreekt van een speciale militaire operatie tegen uitsluitend militaire doelen. Steeds wordt beklemtoond dat Russische militairen geen burgerdoelen in steden aanvallen, maar in tal van steden woeden gevechten.
8.32 | Basisscholen maken Nederlandse ‘We are the world’ voor Oekraïne
Een groot aantal Nederlandse basisscholen gaat op woensdag 16 maart op het schoolplein een Nederlandse variant op het bekende nummer We are the world van USA for Africa zingen. Het initiatief komt van docent Jiska Noortman van een basisschool in Heiloo. Zij heeft donderdag de website Wijstaanhiersterk.nl online gezet, waar scholen de tekst en de muziek van het lied Wij staan hier sterk kunnen downloaden.
Volgens Noortman is dit binnen een halve dag al honderden keren gebeurd. Het is de bedoeling dat komende woensdag om 11.55 uur zo veel mogelijk kinderen op schoolpleinen in Nederland gaan meezingen. Het miniconcert kan dan gekoppeld worden aan een geldinzameling voor Giro555, voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. De initiatiefnemers hebben gekozen voor dit tijdstip, vijf voor twaalf, om “de ernst van de situatie in Oekraïne aan te geven”.
Hoe de basisscholen geld voor Giro555 ophalen met de actie mogen zij zelf verzinnen. “Dit kan bijvoorbeeld door met de pet rond te gaan of door donaties van ouders, opa’s, oma’s en buren”, zo staat uitgelegd op de website. “Vervolgens maken scholen het opgehaalde bedrag zelf over naar Giro555.”
8.29 | Twitter labelt door de staat gesteunde accounts Belarus
Twitter gaat duidelijk zichtbaar maken welke media-accounts in Belarus worden ondersteund door de Belarussische regering en mogelijk desinformatie over de oorlog in Oekraïne brengen. Daarmee wil Twitter het brengen van desinformatie via zijn platform over de oorlog in Oekraïne tegengaan. Ook tweets die links bevatten naar de betreffende mediaorganisaties worden gelabeld.
Twitter voert in Rusland al eenzelfde beleid met het labelen van accounts om duidelijk te maken dat er op bepaalde kanalen misleidende berichten worden geplaatst over de invasie in Oekraïne. Het labelen van tweets die linken naar door de staat gesteunde mediakanalen heeft hun bereik op Twitter met 30 procent verminderd, aldus Yoel Roth, hoofd site-integriteit bij Twitter.
Zeker vijftien kanalen zullen door het nieuwe beleid van Twitter worden gelabeld. De publicaties van deze partijen zullen ook lager in de zoekresultaten verschijnen.
6.08 | Veiligheidsraad bespreekt Russische aantijgingen tegen VS
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt vrijdag op verzoek van Rusland bijeen in een spoedzitting. Rusland wil “de militaire biologische activiteiten van de VS op het grondgebied van Oekraïne” bespreken, schrijft de hoge Russische VN-diplomaat Dmitri Poljanski op Twitter.
Russian Mission asked for a meeting of #SecurityCouncil for 11 March to discuss the military biological activities of the US on the territory of #Ukraine https://t.co/51LOJwi6zy
— Dmitry Polyanskiy (@Dpol_un) March 10, 2022
Het Russische ministerie van Defensie maakte donderdag bekend dat de VS 200 miljoen dollar zouden hebben geïnvesteerd in laboratoria in Oekraïne, als onderdeel van een “biologisch oorlogsprogramma”. Het ministerie publiceerde documenten in het Oekraïens en Engels om de aantijgingen te onderbouwen, maar die zijn niet op hun echtheid te verifiëren.
Rusland beschuldigt de Verenigde Staten er al langer van chemische en biologische wapens te ontwikkelen in Oekraïne. De VS ontkent dat. De Oekraïense regering zegt dat er in Oekraïne geen laboratoria zijn waarin aan chemische of biologische wapens wordt gewerkt. Woensdag waarschuwde het Witte Huis dat Rusland met de beschuldigingen mogelijk de weg wil vrijmaken om zelf dit soort wapens in te zetten in het buurland. Ook zou Rusland volgens het Witte Huis een chemische aanval “onder valse vlag” kunnen uitvoeren, om daar vervolgens Oekraïne of haar bondgenoten de schuld van te geven.
6.06 | Facebook accepteert haatzaaierij tegen Russische bezetters
Facebook en Instagram versoepelen de regels rondom verboden inhoud op de platforms. Gebruikers die aanzetten tot haat worden niet geblokkeerd als de bedreigingen zich richten tegen bijvoorbeeld Russische militairen in Oekraïne. Uitlatingen als “dood aan de Russische bezetters” worden voorlopig in enkele landen toegestaan.
In een verklaring schrijft Meta Platforms, het bedrijf achter Facebook en Instagram, dat de regels tijdelijk veranderen als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne. “Politieke uitingen die normaal in strijd zijn met onze regels, zoals gewelddadige uitlatingen, worden nu toegestaan”, aldus het bedrijf.
De versoepelde regels gelden voor zover bekend alleen in Oost-Europese landen en Rusland. Doodsbedreigingen zijn niet toegestaan als deze als “geloofwaardig” worden gezien, bijvoorbeeld omdat er over een locatie of methode gesproken wordt. Haatzaaien tegen Russische burgers is evenmin toegestaan. Het mag alleen als het militairen of regeringsleiders betreft.
4.09 | EU gaat Oekraïne ondersteunen ‘op zijn Europese pad’
De Europese Unie gaat de banden met Oekraïne aanhalen “om Oekraïne te ondersteunen om zijn Europese pad te bewandelen”. Dat hebben de leiders van de 27 EU-landen afgesproken op hun top in Versailles. Die verwijzing ligt gevoelig, omdat premier Mark Rutte en flink wat collega’s Oekraïne niet het EU-lidmaatschap willen voorspiegelen, zoals een aantal vooral Oost-Europese landen bepleit.
Polen en onder meer de Baltische staten wilden tegemoetkomen aan de vurige wens van Oekraïne om zo snel mogelijk toe te treden tot de EU en het door Rusland binnengevallen land de status van kandidaat-lid gunnen. Maar Nederland en veel andere EU-landen willen geen bochten afsnijden in de loodzware en langdurige toetredingsprocedure. Oekraïne is beter geholpen met meer samenwerking op korte termijn dan met een vergezicht, stelde Rutte.
De leiders willen Oekraïne “helpen in het proces van toetreding”, zei Rutte na afloop van het overleg met zijn collega’s. “Dat gaat een tijd duren”, tekende hij in dezelfde adem aan. De regering in Kyiv mag erop rekenen dat de EU-landen “kijken hoe we hen daar support kunnen geven”.
President Zelensky heeft eind februari de aanvraag voor het EU-lidmaatschap ingediend. “Die procedure is heel snel in gang gezet” en “loopt nu”, aldus Rutte.
De EU-landen hebben de Europese Commissie afgelopen week om advies gevraagd over de Oekraïense aanvraag, de eerste stap in de procedure.
2.42 | Russisch konvooi verspreidt zich rond Kyiv en neemt posities in
Het tientallen kilometers lange Russische militaire konvooi dat sinds het begin van de maand even ten noorden van de Oekraïense hoofdstad Kyiv stilstond, is uiteengevallen. Op satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar Technologies is te zien dat delen van het konvooi zich over de regio hebben verspreid.
Volgens Maxar verplaatsten pantserwagens zich donderdag door verschillende dorpen rondom het vliegveld Hostomel, dat in Russische handen is. In Ozera, zo’n 25 kilometer ten noordwesten van Kyiv, zijn militaire voertuigen zichtbaar die geparkeerd staan op oprijlanen van huizen. In een veld bij het iets noordelijkere Berestjanka staan tankauto’s opgesteld en trucks met wat volgens Maxar lanceerinstallaties zijn. Met Howitzers bewapende artillerie-eenheden zouden ondertussen gevechtsposities hebben ingenomen aan de bosrand bij het dorpje Loebjanka, op zo’n 40 kilometer van het centrum van Kyiv.
Het oorspronkelijke konvooi werd eind februari voor het eerst door Maxar opgemerkt, toen het zo’n 5 kilometer lang was. Het was toen vanuit Belarus op weg naar Kyiv. In de dagen daarna groeide het tot een lengte van meer dan 60 kilometer. Begin maart kwam het tot stilstand op zo’n 20 kilometer afstand van de hoofdstad.
2.44 | Europese Commissie: in 2027 af van Russische brandstof
De Europese Unie kan het al in 2027 zonder aardgas en andere fossiele brandstoffen uit Rusland stellen, denkt de Europese Commissie. Eerder deze week hield zij het nog op “ruim voor 2030” en noemde zij alleen gas.
Voorzitter Ursula von der Leyen legde de leiders van de 27 EU-landen, op een top bijeen in het Franse Versailles, donderdagavond de plannen van de commissie voor om de EU los te maken uit de greep van haar voornaamste gasleverancier. Rusland is nu nog goed voor 45 procent van het gas dat de unie invoert en levert ook olie en kolen.
Binnen een jaar kan de EU af van twee derde van het gas dat het van Rusland betrekt, zei Eurocommissaris Frans Timmermans dinsdag.
1.50 | Zelensky: aanval op humanitaire corridor is je reinste terreur
Russische troepen hebben volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky bij de Oekraïense havenstad Marioepol donderdag een tankaanval uitgevoerd op de plaats waar een humanitaire corridor was afgesproken. In zijn dagelijkse videoboodschap noemde Zelensky de aanval donderdagavond “je reinste terreur”.
Burgers konden wegens de gevechten de strategisch gelegen stad niet verlaten. Ook moest een konvooi vrachtwagens dat met hulpgoederen op weg was naar Marioepol omkeren. De burgemeester van Marioepol, Vadim Bojtsjenko, zei op Telegram dat woonwijken in zijn stad donderdag onophoudelijk zijn gebombardeerd door de Russische artillerie. Volgens Zelensky verhinderden Russische troepen ook evacuaties uit de stad Volnovacha, eveneens in de regio Donetsk.
Rond andere steden werkten de humanitaire corridors donderdag wel. Volgens Zelensky zijn de afgelopen twee dagen ongeveer 100.000 burgers geëvacueerd uit belegerde steden.
Liveblog Oorlog in Oekraïne: 9 tot en met 10 maart 2022
