Jeugdcriminaliteit

In januari maakte de politie bekend dat de criminaliteit in 2019 gestegen is ten opzichte van het jaar daarvoor. Uit dat onderzoek blijkt dat steeds meer criminelen onder de achttien jaar zijn.

De jongeren zijn voornamelijk betrokken bij online misdaad en steekpartijen. Jeugdcriminaliteit steeg in 2019 met 16 procent ten opzichte van 2016. In de laatste maanden van het jaar liep dit percentage op naar 20 procent.

Kwetsbaar

“Mensen tussen de tien en twintig jaar hebben bepaalde kwetsbaarheden die ze vatbaarder maken voor risicogedrag of zelfs crimineel gedrag”, vertelt Van De Groep.

“Jongeren zijn niet zo goed in het inschatten van risico’s en overschatten kortetermijnvoordelen ten opzichte van langetermijnvoordelen. Vooral op sociaal gebied.”

Deze leeftijdsgroep vindt het heel belangrijk wat vrienden van hen vinden. In het vormen van een identiteit kijken ze dan ook vaak naar hun vriendengroep. “Door het gemis van sociaal contact in tijden van corona, zoeken ze naar digitale manieren om zich te uiten. Dat kan vervolgens leiden tot cybercriminaliteit.”

Risicogroep

Veel jongeren ervaren ongemak tijdens een crisis zoals in de huidige coronatijd. Jongeren met ongunstige omgevingsfactoren, zoals een laag gezinsinkomen of onstabiele thuissituatie, vormen een risicogroep.

“Zij zien steeds meer zekerheden wegvallen, zijzelf of hun ouders verliezen bijvoorbeeld hun baan. Via cybercrime proberen ze dan makkelijk geld te verdienen.” Het lijkt een makkelijke oplossing, maar door het niet inzien van langetermijngevolgen beseffen jongeren niet wat voor schade ze aanrichten.

“Ze denken dat vrienden hun acties cool vinden en verwachten dat ze veel likes krijgen. Ze staan niet stil bij wat zo’n actie kan betekenen voor je carrière over tien jaar.”

Extremen

Jongeren ervaren verhoogde emotionele gevoelens en beleven ervaringen heel intens. Wanneer een puber ruzie krijgt met een leeftijdsgenoot en vervolgens niet weet wat te doen, grijpt men soms naar een mes.

“Het is een gevolg van zich niet kunnen uiten en in een radeloze handeling het probleem zo proberen op te lossen”, legt Van de Groep uit. In crisissituaties kan het dus voorkomen dat jongeren in extremen gaan handelen.

Opvoeding speelt hierbij ook een rol. “Als je in je thuissituatie nooit hebt geleerd hoe je een ruzie uitspreekt, dan weet je ook niet dat er andere oplossingen zijn dan het enkel uitvechten.”

Lees ook
De zoon van Diana belandde in de criminaliteit:
“Natuurlijk neem je het jezelf kwalijk”

Serieus nemen

Van De Groep organiseerde als mede-onderzoeker van het SYNC Lab onder leiding van professor Eveline Crone een brainstorm met twintig jongeren. Ook deden ze een onderzoek onder 500 jongeren. Daaruit bleek dat zij erg bereid zijn om bij te dragen aan de coronacrisis, maar simpelweg niet weten hoe.

“Als het groepsbelang, of dat nu de maatschappij of het gezin is, overeenkomt met het belang van de jongeren, dan zijn zij gemotiveerd om iets goeds te doen”, concludeert Van De Groep. “Ze willen zich wel inzetten, maar ze willen ook serieus genomen worden.”

Die tip wil de ontwikkelingspsycholoog aan elke ouder meegeven. “Ook al ben je het niet altijd eens met je kind, neem ze serieus en geef ze het gevoel dat ze gehoord worden. Daar bereik je veel meer mee.”