Begin oktober spraken we Eva Hermans-Kroot, bekend van Longeneeslijk en Over Mijn Lijk, voor een persoonlijk interview. Dat zou 18 december, één dag na de publicatie van haar eigen boek, te lezen zijn in LINDA. magazine. ‘Kei mooi’ leek haar dat.
Het is verdrietig hoe de realiteit alles inhaalde: Eva overleed afgelopen zaterdag in het bijzijn van haar naasten. Als eerbetoon delen we het volledige interview nu ook op LINDA.nl.
“Als ik doodga, ligt er een handboek klaar. Al m’n wachtwoorden staan erin, welke kleding ik aan wil, wie mijn sieraden krijgt. Na mijn uitvaart geen slappe cake en ongemakkelijke gesprekken, maar een goede borrel voor mijn inner circle. Ik ben een controlfreak en vind het niet erg om mijn eigen afscheid te organiseren. Ik wil zeker weten dat ik alles zo goed mogelijk achterlaat voor mijn man Matthijs en mijn familie. Daarvan heb ik eigenlijk meer stress dan van mijn ziekte. Afscheid moeten nemen van de mensen die ik liefheb, dat is wat ik het moeilijkst vind.
In maart 2021 werd ik gediagnosticeerd met longkanker. Stadium vier met uitzaaiingen, ongeneeslijk. Ik was 22. Inmiddels zijn we bijna vier jaar verder en heb ik 26 dagbehandelingen gehad, zes soorten chemo therapie, acht immunotherapieën, vijf bestralingen, een paar honderd pillen, 33 CTscans… en die lijst gaat nog wel even door. Ik probeer altijd hoop te houden en in elke situatie het positieve te zien, maar het nieuws dat ik uitbehandeld ben verdoofde me. Ik voelde me fysiek niet per se anders, maar ineens kwam de dood een stuk dichterbij. Zo raar. Een flinke huilbui luchtte op, even zielig doen over deze klotesituatie is soms heel lekker. Maar daarna ga ik wel weer dóór: mijn tijd is alleen maar kostbaarder geworden.”
“Als je kanker krijgt, wil iedereen weten hoe het met je gaat. Zeker in het begin ontving ik op sommige dagen wel vijftig berichten: hoe is het, is er nog nieuws? Iedereen afzonderlijk beantwoorden was gewoon te intensief. Dus startte ik drie jaar geleden een account op Instagram, @longeneeslijk, waar ik updates deel over mijn kankertraject. Eerst achter een slotje, alleen voor vrienden en familie. Maar via via kwam mijn verhaal terecht bij lokale media en daarna is het, subtiel gezegd, allemaal een beetje uit de hand gelopen. Inmiddels heb ik ruim 500.000 volgers die oprecht geïnteresseerd zijn in hoe het met me gaat.
Ontzettend lief natuurlijk, maar soms ook veel om mee te dealen. Ik ben ondertussen gewoon hartstikke ziek, hè. Ik heb ook tijd voor mezelf nodig. Dat vergeten mensen soms, wanneer ze in het ziekenhuis met me op de foto willen of continu vragen of de uitslag van die ene scan al binnen is. Door social media vervagen de privacy grenzen. Soms zijn mensen ook echt onbeschoft. Ze denken: Eva deelt dingen, dus ik kan haar altijd alles vragen. Dat kan, maar verwacht niet dat ik per definitie antwoord. Dat gaat gewoon niet, net als dat ik niet voor iedereen met kanker een bondgenoot kan zijn.
Tegelijkertijd komt er ook heel veel liefde mijn kant op, wat natuurlijk heel mooi is. Dat doet me echt goed. En het maken van de posts helpt mij ook in dit alles, want van me afschrijven heb ik altijd fijn gevonden. Het account is een soort naslagwerk geworden. Als ik even niet meer weet hoe iets ook alweer zat, kan ik het gewoon opzoeken, heel handig. Ik vind het vooral belangrijk om het posten niet als verplichting te gaan zien. Daarom deel ik belangrijk nieuws toch weer als eerste met familie, daarna zet ik het op Longeneeslijk. En als mijn hoofd daar even niet naar staat, is het ook goed.”
“Sinds mijn diagnose hebben mijn man en ik al twee prachtfeestjes mogen vieren. Het eerste was onze bruiloft in mei 2022. Matthijs en ik waren al jaren samen voordat ik ziek werd en wisten altijd al dat we met elkaar wilden trouwen. Matthijs is gewoon de man voor mij, dus ik dacht: vastleggen die hap. In een normale situatie waren we nooit op die leeftijd al getrouwd, maar nu wilden we heel graag onze liefde vieren. Tim Hofman volgde me toen al voor Over Mijn Lijk, het programma over jonge mensen die ongeneeslijk ziek zijn. De cameraploeg was die dag aanwezig om alles te filmen en toch stond de liefde centraal – niet mijn ziekte. Het was echt de bruiloft van onze dromen.
Een jaar later pakten we ook nog groot uit voor mijn verjaardag met een 25 For Life-feest, omdat we dachten dat het mijn laatste verjaardag zou zijn. Alles was er, van een taart en photobooth tot een frietkar en silent disco. Ik danste met alle mensen die ik liefheb en kletste alsof het de laatste keer was. Dat ik daarna nog 26 ben geworden en inmiddels flink op weg ben richting de 27, is ongelooflijk. Ik weet soms ook niet wat mijn lijf nou precies wil, maar ik ga maximaal, zolang het kan.
Dat betekent ook dat ik vaak moe ben en pijn heb, maar toch voel ik me beter als ik mezelf bezighoud. Afleiding is goed. Dus de ene keer geniet ik van een etentje met mijn ouders, de andere keer spring ik uit een vliegtuig. En als mijn planning even niet haalbaar is, kan ik altijd nog afzeggen. Daar hebben mensen gelukkig begrip voor als je zo ziek bent.”
“Ik ga vrij nuchter om met de situatie en behandel mijn dood alsof het een project is. Dat is niet altijd makkelijk voor de mensen om me heen. Dan app ik mijn zus wie zij op de uitvaart wil uitnodigen en krijg ik terug: ‘Yo, ik ben nu gewoon aan het werk hè’. Daar denk ik dan niet over na. Mijn ouders laten soms hun tranen zien, vaker houden ze hun verdriet voor zichzelf. Maar ik weet dat het er is. Zo mijdt papa bepaalde plekken omdat hij het niet aankan als mensen continu vragen hoe het met mij gaat. Hij heeft zelfs een keer carnaval over geslagen. Er zijn er maar weinig die mijn ouders vragen hoe het met hén gaat. Dat zou van mij wel wat vaker mogen gebeuren.
Oh en weet je wat ik ook slecht trek? Als mensen zeggen dat iemand ‘de strijd tegen kanker verloren heeft’. Daar word ik eigenlijk meteen boos van. Dus als je eraan doodgaat, heb je het niet goed genoeg gedaan? What the fuck. Van kanker kún je niet winnen, het is geen strijd. Als je geneest, blijf je altijd achter met een nasleep. En als je doodgaat, gaat de kanker net zo goed dood: die wint dus ook niet. Ik zei al tegen Tim in Over Mijn Lijk: het liefst kom ik terug als vlinder, maar als mensen dit soort domme dingen over mij gaan zeggen, word ik een duif. En dan poep ik op hun hoofd.”
Beeld: Robin de Puy
“Door mijn behandelingen is er fysiek veel veranderd. Eind 2022 verloor ik mijn haar, maar daar had ik me een beetje op voorbereid. Ik kocht niet alleen een haarstuk – koosnaam Gradje – maar liet ook een haarband maken van mijn eigen haar: Freek. Met Freek op voelde ik me echt als mezelf. Sowieso was ik eigenlijk best een knappe kale. Dat veranderde toen ook mijn wenkbrauwen en wimpers verdwenen: ineens was mijn hele mimiek weg. Ik gebruik makeup om me weer een beetje mezelf te voelen, maar vind het heel confronterend dat ik daar nu producten voor nodig heb.
Voordat ik ziek werd, was ik topfit; ik had zelfs een blokjesbuik. Nu kan ik niet zo veel sporten als ik zou willen en moest ik zelfs tien kilo aankomen van mijn arts. Die gewichtsbuffer had ik nodig voor mijn behandelingen, dat weet ik ook wel, maar ik merk dat ik me minder goed voel in dit lichaam. Minder zelfverzekerd. Daar baal ik van. Matthijs vertelt me vaak dat ik prachtig ben en ik zie dat hij het meent, dus het zal wel zo zijn. Maar het allerliefst zou ik gewoon mijn oude lijf weer terug hebben. Dat voelt toch het meest als Eva.
Verder staat mijn libido op min tien; ik merk dat mijn lichaam haar energie nodig heeft voor andere dingen. Matthijs en ik zoeken nu onze intimiteit op andere manieren. We knuffelen en kussen veel, en op de bank zitten we het liefst tegen elkaar aangeplakt. Gelukkig kunnen we heel goed praten over deze veranderingen in onze relatie. Dat vind ik belangrijk, want ik wil Matthijs blijven zien als gelijkwaardige partner, niet alleen maar als mijn steun en toeverlaat.”
“Als ik er straks niet meer ben, hoop ik dat hij weer een nieuwe vriendin krijgt. Ik begrijp best dat hij eerst een tijdje moet rouwen, maar ik hoop dat hij nog wel een gezin zal starten. Matthijs en ik weten natuurlijk al jaren wat er aankomt, dus we zitten allebei al midden in dat afscheidsproces. Daar horen wat mij betreft dit soort gedachten ook bij. Anderen zullen misschien een mening hebben over een nieuwe vriendin, zullen het ‘snel’ vinden, maar dat is dan maar zo. Ik gun hem echt een nieuwe liefde.
Ziek zijn is veel afwachten en aankijken, maar ik zie die tijd niet als verspild. Moeten wachten op een uitslag is oké, want zo’n uitslag geeft me vervolgens weer iets meer zekerheid. Ik zie tijd juist als iets dat me ruimte geeft, al weet ik natuurlijk ook heel goed dat ik er steeds minder van heb. Toekomstplannen maken is lastig, want verder dan een paar weken vooruitkijken, wil ik eigenlijk niet.
Ik probeer niet te veel te denken aan het leven dat ik had kunnen hebben zonder kanker, omdat ik weet dat dit onbereikbaar is. En tóch gebeurt het soms. Dan leef ik hele levens in een van mijn middagdutjes. Na mijn studie zou ik werk hebben gevonden als grafisch vormgever en dan zouden Matthijs en ik samen een huis hebben gekocht. En dan, na een tijdje, hopelijk kinderen hebben gekregen. Heel standaard eigenlijk. Het zou natuurlijk beter zijn als ik die kanker nooit had gekregen, maar toch vind ik het leven dat ik nu heb ook heel fijn. Ik ben veel bewuster geworden, liever voor de mensen om me heen.
Wat ik alleen heel vervelend vind, is als mensen mijn kanker vergelijken met die van een tachtigjarige. Dat is écht anders: die persoon heeft al een heel leven mogen leiden, misschien kinderen gekregen. Op je oude dag doodgaan aan kanker is natuurlijk ook superklote, maar daar zou ik meteen voor tekenen. Dan heb je in ieder geval nog een káns.”
“Als ik met vriendinnen ben, gaat het negen van de tien keer niet over mijn ziekte. Die momenten zijn heerlijk, want verder maak ik natuurlijk bijna alleen maar dingen mee die gerelateerd zijn aan de kanker. Ziekenhuisafspraken, opnames voor Over Mijn Lijk, interviews, mijn nieuwe boek Longeneeslijk: het draait allemaal om die ziekte. Kanker lijkt ineens mijn hele identiteit te zijn, maar ik ben ook gewoon nog Eva. Daarom vind ik keramieken zo nice. Vroeger was sporten mijn uitlaatklep, nu dit.
Ik heb toegang tot een atelier waar ik soms naartoe ga voor een paar uur. Noise cancelling koptelefoon op en dan even helemaal in mijn eigen wereld kruipen. Je kunt dan tegen me praten, maar ik zeg niets terug. En da’s zeldzaam, want ik praat eigenlijk continu. Ik heb al een vaas gemaakt, theelichthouders, urnen voor mijn as voor Matthijs, papa en mama, een popcornschaal. En het mooie is: als ik het niet wil hebben, is mijn schoonmoeder overal hartstikke blij mee, haha.”
“Mijn angsten kan ik meestal goed wegstoppen, maar soms overvallen ze me toch. Het liefst zou ik willen weten hoe het allemaal gaat gebeuren, dat doodgaan. Wordt het euthanasie, palliatieve sedatie of misschien toch gewoon wegglijden in mijn slaap? Wie is erbij, ga ik er iets van voelen? Als ik dingen niet kan plannen, dáár krijg ik paniek van. Vaak spookt ’s nachts van alles door mijn hoofd. Gelukkig is Matthijs er altijd en weet hij precies wat ik nodig heb om weer rustig te worden. Af en toe val ik huilend in slaap, maar dat is oké – als hij maar naast me ligt. Soms praten we de volgende ochtend kort na, maar het is nooit een groot ding. We zijn realistisch: deze momenten horen erbij.
Kanker is een soort achtbaan waarbij je nooit weet wat voor bocht er nu weer komt. Je moet het er gewoon mee doen. Maar hé, ik bén er nog – dat had ik drieënhalf jaar geleden niet durven denken. En dat ik uitbehandeld ben, betekent niet automatisch dat het snel voorbij is. Wat dat betreft blijf ik hoopvol. Hoe langer ik leef, hoe groter de kans dat er nieuwe medicijnen of therapieën komen die ik nog niet geprobeerd heb. Ik check het tóch altijd even bij mijn arts, ook al weet ik dat-ie ‘nee Eva’ zal blijven antwoorden.
Het komt erop neer dat ik niet weet hoe lang ik nog heb. Het zou kunnen dat het deze winter klaar is, al lijkt me dat helemaal geen fijne periode om dood te gaan. Zo donker allemaal. Maar goed, dat zijn dingen waar ik geen invloed op heb, dus ik richt me vooral op het nu. Wat wél kan en goed gaat. En ik hoop dat mensen mij zich zullen herinneren als iemand die altijd lachte en op zoek ging naar het positieve. Maar ze moeten me niet gaan ophemelen, hoor. Van het idee alleen al word ik vet ongemakkelijk.”
Rust zacht, lieve Eva.
View this post on Instagram
Dit interview met Eva Hermans-Kroot is ook te lezen in de nieuwe LINDA., die 18 december verschijnt.
Qmusic-dj Mattie Valk deelt emotioneel laatste gesprek met Eva Hermans-Kroot
