Jaarlijks sterven wereldwijd meer dan 4,5 miljoen vrouwen en kinderen tijdens de zwangerschap, geboorte of eerste weken daarna. In de meeste gevallen had goede zorg die overlijdens kunnen voorkomen.
Dat blijkt uit een nieuw rapport over moeder- en babysterfte van de Verenigde Naties, zo meldt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Sinds 2015 is het aantal gevallen van moeder- en babysterfte wereldwijd zo goed als gelijk gebleven. Per jaar gaat het om circa 290 duizend zwangere vrouwen die overlijden, 1,9 miljoen stilgeboortes (baby’s die overlijden na 28 weken zwangerschap) en 2,3 miljoen kinderen die sterven in de eerste maand van hun leven.
Dat komt neer op één geval van moeder- of babysterfte per zeven seconden. Het gros van de sterfgevallen is volgens het rapport te voorkomen als zwangere vrouwen en hun baby’s toegang hebben tot de juiste zorg, maar daarin wordt onvoldoende geld gestoken.
Vooral corona, toenemende armoede en humanitaire crises hebben de druk op toch al overbelaste gezondheidsstelsels vergroot. Slechts één op de tien landen zegt voldoende middelen te hebben om de gezondheidszorg op peil te houden, en een kwart geeft aan dat als gevolg van de pandemie essentiële zwangerschaps- en postnatale zorg en de zorg voor zieke kinderen nog altijd beperkt is. Dit raakt vooral moeders en baby’s in kwetsbare landen en omstandigheden.
Het zijn “onaanvaardbaar hoge aantallen”, zegt Anshu Banerjee van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). “Als we andere resultaten willen, moeten we het anders doen. Er zijn nu meer en slimmere investeringen in de eerstelijns gezondheidszorg nodig, zodat iedere vrouw en baby – ongeacht waar ze wonen – de beste kans op gezondheid en overleven heeft.”
Nikita over zwangerschap na stilgeboorte: 'Bang dat ik weer zou bevallen van een dood kindje'
“De dood van een vrouw of jong meisje tijdens de zwangerschap of bevalling is een ernstige schending van de mensenrechten.” Dat zegt Julitta Onabanjo van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA). Om de overlevingskansen te vergroten is voor, tijdens en na de bevalling goede en betaalbare zorg nodig voor baby’s en vrouwen. Daarvoor zijn meer bekwame verloskundigen nodig, naast onder andere medicatie, schoon water en elektriciteit.
Verder moet er meer aandacht komen voor het bestrijden van schadelijke gendernormen, vooroordelen en ongelijkheid. Hierbij kan onder andere voorlichting een rol spelen. Vrouwen moeten bovendien zélf de controle over hun lichaam krijgen. Recente gegevens tonen aan dat slechts zo’n 60 procent van de vrouwen van 15 tot 49 jaar nu haar eigen beslissingen neemt als het gaat om seksualiteit of het krijgen van kinderen.
“Zoals zo vaak het geval is zijn kwetsbaarheid, angst en verlies niet eerlijk verdeeld over de wereld”, aldus Steven Lauwerier van Unicef. Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara en landen in Centraal- en Zuid-Azië worden het zwaarst getroffen. Het rapport benadrukt dan ook dat interventies vooral gericht moeten zijn op de armste en meest kwetsbare vrouwen, omdat zij het nu veelal zonder levensreddende zorg moeten stellen.
Moedersterfte groot probleem Afganistan: 'Elke twee uur overlijdt een vrouw in het kraambed'
