Aletta-jaar

In 1871 schrijft Jacobs zich in aan de RUG, acht jaar later promoveert ze als eerste Nederlandse vrouw ooit. De universiteit noemt haar prestatie een “keerpunt in de Nederlandse geschiedenis ten aanzien van de positie van vrouwen in de wetenschap” en roept 2021 daarom uit tot het Aletta-jaar. Hiermee vraagt de universiteit aandacht voor diversiteit binnen de wetenschap.

Het Aletta-jaar wordt gevierd met een podcast over succesvolle academische vrouwen, een kunstproject en een stadswandeling. Als je nog een maatschappelijk verantwoord uitje zoekt voor je dochters: wandel dit rondje door Groningen, langs onder andere de eerste vrouwelijke studentenvereniging van Nederland.

Aletta Jacobs, de arts

Voor wie stiekem wel een opfrisser kan gebruiken over de bekendste feministe van ons land, hier een spoedcursus. Aletta Jacobs (1854-1929) wordt in 1870 als eerste meisje ooit toegelaten tot de hbs. Een jaar later schrijft ze zich ook in aan de universiteit: niet als de eerste vrouw ooit, wél als eerste vrouw die een volledige studie succesvol afrondt. Dat maakt haar in 1879 de eerste vrouwelijke arts van Nederland met een academische achtergrond.

Ze vertrekt naar Londen, waar ze zich zowel als vrouwenarts specialiseert, als op het gebied van kindergeneeskunde. Ze beweegt zich daar in progressieve kringen en start vervolgens in Amsterdam een praktijk. Daar houdt ze regelmatig gratis spreekuren voor minderbedeelde vrouwen én introduceert ze het pessarium als voorbehoedsmiddel.

Kiesrecht

Maar daar houdt haar lijst met bezigheden niet op. In die tijd is stemrecht alleen voor mensen die minstens 30 jaar oud zijn en genoeg geld verdienen, stuk voor stuk mannen. Jacobs voldoet als eerste vrouw aan deze eis, maar mag desondanks niet stemmen. Dat moet anders. Ze wordt voorzitter van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht en zet zich hiervoor in op internationaal niveau. Ze publiceert in tijdschriften, start petities en is aanwezig op bijeenkomsten. De grote vrouwendemonstratie van 18 oktober 1916 haalt alle kranten.

Mede dankzij haar inspanningen en de aandacht die zij genereert, ondertekent koningin Wilhelmina in 1919 de wetswijziging: vrouwen krijgen volledig kiesrecht. Jacobs wordt tot op de dag van vandaag gezien als het boegbeeld van de eerste feministische golf in ons land. Aletta, bedankt.

Lees ook
Khadija Arib ontvangt Aletta Jacobs-prijs voor aandacht voor algemeen kiesrecht