Coulant

Van de Mortel merkt allereerst op dat de meeste werkgevers gelukkig de nieuwe situatie heel realistisch benaderen. “Mensen snappen dat dit een crisis is en je er het beste van moet maken.” Desondanks kán het voorkomen dat jouw baas je vraagt om toch naar werk te komen, ook al ben je (licht) verkouden of heeft iemand in jouw huishouden koortsklachten. De richtlijnen van het RIVM zeggen dat je daarmee thuis moet blijven. Mag je baas jou dan wel verplichten om alsnog naar werk te komen?

Redelijkheid

Van de Mortel: “Als jouw werkgever je toch ‘vraagt’ om te komen werken, is dat (in de basis) geen redelijk verzoek dat je moet accepteren. De werkgever handelt niet als goede werkgever en neemt het risico dat collega’s worden besmet. Dat druist in tegen de Arbowet, die voorschrijft dat een werkgever een veilige, gezonde werkplek moet bieden.”

Nu zijn er altijd uitzonderingen, bijvoorbeeld als de werknemer in kwestie een cruciale rol vervult in het bedrijf. “Als thuiswerken niet mogelijk is en zijn/haar afwezigheid de continuïteit van het bedrijf flink in gevaar brengt, kan er wel gevraagd worden om alsnog te komen werken. Maar dan wel alleen als de werkgever voldoende maatregelen neemt om besmetting te voorkomen. Denk hierbij aan een grotere afstand tussen werknemers in het pand, extra desinfectiemiddelen, aparte ruimtes voor verschillende werknemers of gespreide werktijden.”

Rechten

Als deze maatregelen niet genomen worden en je blijft om die reden alsnog thuis, heb je dan een poot om op te staan? Van de Mortels eerste reactie is ‘ja’. “Je baas gedraagt zich niet op een manier die je mag verwachten van een goede werkgever. Hij vraagt iets waardoor je de veiligheid van je collega’s in gevaar brengt. Aan de andere kant is het verzorgen van een veilige werkplek de plicht van een werkgever en niet de werknemer. De werkgever zou dus kunnen zeggen dat de werknemer zich niet mag bemoeien met het gevoerde beleid. Sympathiek is het zeker niet en de kans dat een rechter de werkgever hierin gelijk geeft, is erg klein.”

Als je thuisblijft om de bovenstaande reden (een onveilige werkplek) heb je als werknemer nog steeds recht op loon. Ook als je niet werkt. Als de werkgever niet of te laat het salaris betaalt, moet de werkgever naast het salaris een boete betalen die op kan lopen tot vijftig procent van het salaris, plus wettelijke rente (op dit moment twee procent).

Lees ook
Vraag van vandaag: hoe zit het eigenlijk met groepsimmuniteit?

Advies

Hoe ga je het best in gesprek als je baas dwars blijft liggen? Van de Mortel: “Ik geef hier een heel vaderlijk advies: probeer mee te denken en denk in oplossingen. Kijk wat wél mogelijk is voor beide partijen en praat vanuit je eigen ervaringen. Zeg bijvoorbeeld: ‘Het is mijn verantwoordelijkheid om te zorgen dat ik niemand besmet en ik voel me niet prettig onder deze werkomstandigheden.’ Ook kun je je werkgever blijven wijzen op het recht op een veilige werkplek.”

Nog een goede tip: ga dit gesprek in eerste instantie aan per mail. Zo heb je op papier dat je probeert mee te denken. Zo sta je sterker, mochten de zaken écht escaleren.

Externe hulp

Kom je er op eigen initiatief echt niet uit met de baas? Dan kun je altijd checken of je verzekerd bent voor rechtsbijstand: zij geven advies en sturen als dat nodig is ook wel eens een felle brief voor je. Ben je lid van een vakbond? Zij bieden via verschillende loketten ook hulp op dit vlak.

Gelden de bovenstaande dingen niet voor jou? Leg dan je vragen voor aan een advocaat of arbeidsrechtjurist. Mensen met minder financiële middelen kunnen terecht bij het juridisch loket: in veel grote gemeenten zit er wel eentje. Zij sturen geen brieven voor je, maar geven wel advies.