In Nederland groeit één op zes kinderen op met een ouder met psychische en/of verslavingsproblemen. Om die problematiek onder de aandacht te brengen komt Stichting Open mind met een expositie: ‘KIND VAN’.
Fotograaf Sevilay Maria (38) maakte voor het project portretten van negentien kinderen van ouders met dergelijke problemen, waaronder van haarzelf. Tegen LINDA. vertelt ze erover.
Opgroeien met een psychisch kwetsbare of een verslaafde ouder heeft een levenslange impact, weet fotografe Sevilay Maria. Ze is wat je noemt een KOPP/KOV: Kind van Ouders met Psychische Problemen of Kind van Ouders met Verslavingsproblemen. Negentien van dit soort kinderen – onder wie zijzelf – staan nu centraal in het project KIND VAN. Want het is tijd dat het taboe eraf gaat, aldus stichting Open mind.
“Alle deelnemers hebben een ander verhaal. Je hebt ofwel kinderen van ouders met psychische problemen ofwel met verslavingsproblematiek”, vertelt ze over het project. “Ik heb helaas de pech dat ik in beide categorieën val. Mijn vader verkwistte geld met gokken en betaalde zijn rekeningen niet. Mijn moeder kampt met psychische problemen.”
Elaine (19) heeft geen contact met ouders in 'Vier Handen Op Eén Buik': 'Staan niet achter relatie'
Haar thuissituatie noemt ze onveilig. “Mijn vader verliet mijn moeder al op jonge leeftijd. Hij heeft negen kinderen bij zes vrouwen. Al die gezinnen liet hij gebroken achter. Ik wist dat hij nooit zou terugkomen bij ons, maar dan stond hij toch midden in de nacht weer te bonken op onze voordeur.” Een keer escaleerde het zelfs zo heftig, dat hij op zo’n avond een pluk haar uit haar hoofd trok. “Als kind dacht ik dat dat normaal was. Was ik bij anderen thuis waar het gezellig was, dan dacht ik dat ze een toneelstukje opvoerden. Ik was opgevoed met het verkeerde voorbeeld.”
Zwemmen bleek uiteindelijk Maria’s redding te zijn. “Ik had talent en kwam terecht bij het Nederlandse team synchroonzwemmen. Daar bouwde ik discipline op en zorgde ik tegelijkertijd dat ik niet veel thuis hoefde te zijn. Het normale leven kreeg steeds meer grip op me, waardoor ik eindelijk inzag hoe niet oké mijn thuissituatie was. Dat was echt mijn redding.”
Ze verbrak het contact met haar ouders. “Toch merk ik dat ik alles wat ik heb meegemaakt, nog steeds met me meedraag. Ik heb een heel leuke vriend en de relatie is goed, maar ik handel vaak in angst en niet in vertrouwen. Dat komt echt door mijn thuissituatie. Mijn vrienden hebben genoeg aan de liefde die ze krijgen, maar bij mij lijkt het nooit genoeg. Ik ben een soort potje dat eindeloos gevuld kan worden met liefde, maar nooit volraakt. Ik vind het zo oneerlijk.”
Vroeger zag ze wat ze heeft meegemaakt in haar jeugd als een “superpower”, tegenwoordig heeft ze het er liever niet meer zo vaak over. “Als ik er over praat tegen vreemden krijg ik altijd zielige blikken. ‘Dat moet wel zwaar geweest zijn’, zeggen ze dan. Ik wil niet dat zielige meisje met bagage zijn. Van dat hoofdstuk wil ik ver wegblijven.”
Helen verbrak het contact met haar zoon: 'Beter voor mijn veiligheid en gezondheid'
Het liefst zou ze haar geschiedenis veranderen. “In mijn werk kan ik fotoshoppen, pukkeltjes wegpoetsen bijvoorbeeld. Kon ik dat maar met mijn ouders. Ik wil ze niet wissen, maar aanpassen.” Ondanks dat blijft de loyaliteit naar haar ouders groot. “Ik blijf de angst houden dat mijn moeder of vader dit leest. Het is voor mij een heel precair onderwerp. Daarom wilde ik dit project ook zo graag maken: hier moet aandacht op gevestigd geworden. Dat verdienen kinderen van ouders met psychische problemen en kinderen van ouders met verslavingsproblemen gewoon.”
De expositie KIND VAN is een reizende multimediale tentoonstelling met styling door Richard Schreefel en Visagie Cécile Holle en Tynke Jeeninga. De tentoonstelling start 10 februari 2023 in Amsterdam en is daarna in diverse gemeenten in Nederland te zien. Er verschijnen ook een magazine en podcast.
