Elke twee weken schrijft Iede over bijzondere mensen en hun uitvaart. Om de dood bespreekbaar te maken en te laten zien dat er veel meer is dan koffie en cake.

Kat

Terwijl ik met de familie aan tafel zit om de laatste details van de uitvaart door te nemen, loopt de kat van de overledene op zijn dooie gemak langs de kist. Meneer ligt thuis opgebaard. De familie wilde hem graag dichtbij houden. De hele familie, zo blijkt. Ook de leden met iets meer haar en vier pootjes. De kat geeft een paar kopjes tegen de kist, springt dan omhoog en nestelt zich op de deksel alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. En dat is het eigenlijk ook wel. Waarom ook niet? De familie en ik kijken met een glimlach naar het beestje op de kist. Het is een prachtig beeld. Stil en vanzelfsprekend. Zó kloppend bij wie deze man was, die kat hoorde bij hem. We maken een foto van het tafereel, omdat het zo’n teder moment is. En een belangrijk moment, want ook de kat moet afscheid nemen. Die gedachte zet me aan het denken, aan hoe we dieren betrekken bij het einde.

Tekst loopt door onder de foto.

Als uitvaartverzorger zie ik vaak dieren terug in het afscheid. Veelal met een symbolische rol. Denk maar aan zoiets als vogeltjes op de rouwkaart of vlinders verwerkt in het decor. Soms zijn er ook echt dieren aanwezig. Ik herinner mij een uitvaart van een klein kindje op een kinderboerderij, midden tussen de geiten, kippen en konijnen. De dieren maakten de dag zachter, luchtiger, en tegelijk ook heel persoonlijk, want dit was een plek waar hij altijd zo blij van werd. Symbolisch en verbindend, maar het meest ontroerend is natuurlijk om de persoonlijke band tussen mens en dier te ervaren en te eren.

'Er is geen vaste route voor rouw – maar wat je voelt bij het overlijden van een geliefde, hoef je niet weg te drukken'Lees ook

De paardenliefhebber die in een koets door zijn eigen paarden naar zijn laatste rustplaats werd gebracht, de trouwe viervoeter die meeliep in de rouwstoet. De band tussen mens en dier is een bijzondere. Dieren delen lief en leed met hun baasjes en hebben een speciale rol in iemands leven. Ze zijn er altijd, horen bij het ritme van alledag en bij ziekte liggen ze vaak te waken en brengen ze verlichting. Onder de streep zijn ze veel meer betrokken bij een overledene dan bijvoorbeeld een broer, zus, vriend of vriendin. En dan valt zo’n baasje opeens weg. Dat is echt heftig voor zo’n beestje.

Recht op een afscheid

Dieren zijn ontzettend intelligent en voelen zeker wel aan dat er iets aan de hand is. Dat moet je dan ook niet negeren. Zij hebben net zo goed recht op een afscheid. Neem het dier dus mee in wat er aan de hand is. Snuffelen, kijken en ervaren is voor hen heel belangrijk. En zoals ik al zo vaak heb gezegd, er is meer mogelijk dan je denkt. Ook met het betrekken van je dieren bij je uitvaart. Van pootjes op de rouwkaart (ooit stond een vrouw erop dat al haar overleden katten op haar rouwkaart werden genoemd. Dat werd een hele lijst met allemaal een kruisje achter de naam) tot een uitgebreide fotopresentatie. En van de hond meenemen naar de dienst tot de kat op de kist.

Klein of groot, ik hoop dat dit mensen inspireert om ook hun huisdieren niet te vergeten bij het afscheid. Geef ze een plek, eer jullie band. Want als je jarenlang lief en leed deelt met een dier, is het niet meer dan logisch om ook het afscheid samen te beleven. Het maakt het verlies niet minder, maar soms wel iets dragelijker — voor mens én dier.

Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.

'Het gesprek over haar uitvaart voelde meer als een gesprek met iemand die een bijzonder feest aan het plannen was'Lees ook