Je zegt in het boek: ‘Ik heb het idee dat ik altijd met narcisten en psychopaten heb gewerkt. Eerlijk waar.’ Trek jij ze aan?
“Haha! Ze vallen in de muziekwereld moeilijk te ontlopen; je ontsnapt er lastig aan. Mensen met psychopathische en narcistische kwaliteiten missen natuurlijk één ding, en dat is het talent om zélf te kunnen creëren. Daardoor hebben ze altijd andere mensen nodig om zichzelf op te peppen. En ik ben iemand die niet zo goed is in het lezen van emoties van anderen. Mijn moeder zei al: ‘Je bent goedgelovig’. Nou, dat heb ik geweten.”

Je vertelt ook dat er een tijd was dat je heel veel stal, je noemt jezelf zelfs een kleptomaan. Tot je de piano ontdekte, toen was het over. Maar tot die tijd stal je alleen al driehonderd elpees, schat je. Je was er dus ook goéd in.
“Ja, haha! Al was het toen ook heel gemakkelijk, want er waren geen camera’s. Maar het was natuurlijk eigenlijk verschrikkelijk. Het was ook echt in één keer helemaal afgelopen. Stelen gaf vooral een adrenalinestoot, denk ik.”

Heb je vooraf besloten je biograaf Sander van Leeuwen maar gewoon álles te vertellen? 
“Ja, dat kan niet anders. Anders kun je er beter niet aan beginnen. Ik kan het iedereen aanraden: je leert van zo’n proces heel veel over jezelf. Daarna heb je het besproken, ligt het op straat en kan het geen kwaad meer.”

In je prachtige nieuwe single Nooit Meer Van God Los zing je: ‘Ik ben blij / en zo dankbaar / met twee voeten op de grond / en het leven draait in het rond.’ Wanneer schreef je dit?
“Dat was in Den Bosch, toen ik corona had en de dokter tegen me zei: ‘Als je binnen een kwartier een IC-bed nodig hebt, ga je dood, want we liggen vol. Dus we brengen je naar de VU in Amsterdam’. Daar gaven ze me een bekertje vol met pillen en begon ik gigantisch te hallucineren. Het was alsof het water door de kamer liep, alsof de zee onder mijn bed door stroomde. Ik dacht dat ik dood ging en begon te bidden. Dat had ik al vijftig jaar niet gedaan, kwam zomaar uit de lucht vallen. ’s Ochtends kreeg ik een muziekje binnen van pianist Jacco Wynia om me sterkte te wensen en als troost. Dat heb ik een dag of vijf in een loop gezet en daarna heb ik deze tekst op geschreven.”

Hoe verklaar je zelf dat je stem zo goed en vitaal is gebleven?
“Ik heb nooit erg hard gewerkt, laat ik het zo zeggen. Ik heb nooit van die lange, slopende tournees gedaan die heel slecht zijn voor je stem. Bij veel mensen gaat de stem omlaag naarmate ze ouder worden. Ik heb het gevoel dat mijn stem juist omhóóg gaat. Ook weer zoiets waar ik geen verklaring voor heb. Wat ook helpt volgens mij, is dat je de dingen die in je leven gebeuren moet verwérken en dat heb ik gedaan. Ik heb weinig bagage meer in mijn rugzak zitten die vervelend is. En muzikanten stoppen niet hè, die houden nooit op.”

Er is nogal wat te doen over de Nederlandse inzending voor het Eurovisie Songfestival dit jaar. De twee hebben nu een aantal keer vals gezongen, al dan niet door technisch gedoe. Welke tip heb jij met jouw ervaring voor relatief onervaren vocalisten die onder hoge druk moeten presteren?
“Je moet je vooral zo weinig bezig houden met uiterlijke zaken. De enige die écht een goede stem heeft momenteel is Davina Michelle, de rest kan daar niet aan tippen. Deze twee mensen hebben natuurlijk een groot probleem. Maar ja, dat hele kiessysteem is op zich al belachelijk: dat je de winnaar van twee jaar geleden laat bepalen wie er nu mee doet. Wat weet hij ervan? Toevallig omdat hij zelf heeft gewonnen? In Duitsland hebben ze hetzelfde probleem, daar hebben ze ook mensen gekozen die niet kunnen zingen. Misschien doen ze het wel met opzet!”

Wat is in de jaren dat je muzikant bent de grootste verandering in het maken van muziek?
“De computer. En nu ook in de vocalen, door het gebruik van autotune. Een machine die alles rechtzet naar honderd procent juist, waardoor iedereen perfect klinkt. Ik denk dat die twee die nu naar het Songfestival gaan ook met autotune niet vallen te redden, maar ik vind autotune sowieso heel vervelend om naar te luisteren. Het klinkt niet natuurlijk. Maar iedereen gebruikt het nu, we zijn er aan gewend. Ik niet, maar ik ben ook van het motto: fuck entertainment. En trouwens ook: fuck Volendam. Want Volendam heeft er toch wel voor gezorgd dat de muzikale omstandigheden in Nederland behoorlijk gedegenereerd zijn.”

Ramses Shaffy en Johan Cruijff zijn de twee belangrijkste Nederlanders die we hebben gekend, stel je in je biografie. Shaffy zei tegen je: ‘Je kan er niks van. Maar het komt wel in orde.’ Mooie woorden.
“Kijk, Boudewijn de Groot is de grootste. Maar als het gaat om het uiten van emoties en de ongelooflijke liefde voor zijn muziek, was Shaffy niet Nederlands, maar internationaal. Als hij in Frankrijk was blijven wonen, was hij een gigantische ster geworden. Hij heeft mij met die woorden enorm gestimuleerd. Er zijn heel veel zangers naar hem toe gegaan, ook uit België, om een duw in de goede richting van hem te krijgen. Die man was meer dan een fenomeen. Jammer dat hij zoveel zoop.”

Heb je die andere belangrijkste Nederlander ook ontmoet?
“Ik was ooit bij een wedstrijd van Go Ahead Eagles tegen Ajax. Toen was er nog geen prikkeldraad tussen het veld en het publiek, alleen reclameborden. Ik stond in de hoek bij zo’n reclamebord en op een gegeven moment kwam Cruijff achteruit lopen om een corner te nemen, hij leunde half tegen dat reclamebord. Ik riep: ‘Die gaat erin!’ En hij zei: ‘Dat zou best wel eens kennen.’ Dat was mijn ontmoeting met Cruijff. Ik heb er nog een nummer over geschreven, Nummer 14. De twee keer dat ik in het ziekenhuis onder de morfine lag, zag ik hem weer. Toen werd het plafond een grasveld en zag ik hem voetballen. Op zijn kop!”

Er spreekt een zekere onvrede uit het boek met hoe de dingen gelopen zijn in je leven, maar ook nog steeds een honger om dingen te maken, te doen. Hoe zou je ideale scenario er vanaf hier uitzien? Ik neem niet aan dat je nog drie keer per dag wil optreden, of ’s nachts voor wietboeren in een villa. Hoe zou je het wél willen?
“Voor mijn gevoel is mijn carrière nu rond. Zo’n liedje als Nooit Meer Van God Los schrijf je maar één keer in je leven. Ik wil een album maken met alleen piano, harmonium en verder niks. Verder heb ik geen planning, maar ik wil wel nog een keer. De complimenten die ik nu krijg, Jezus Mina, dat is enorm wennen. Het is écht alles of niks in de showbusiness. Maar ik ben er heel erg blij mee. Ik sta weer op de kaart, om het zo maar te zeggen. Ook voor mezelf.”

We konden je niet lang geleden zien in het programma First Dates, in een aflevering met bekende deelnemers. Hoe vond je het om mee te doen?
“Een vriend in Malta had me opgegeven zonder dat ik het wist. Ik vond het harstikke leuk. Je krijgt nog geld ook, om lekker te gaan eten met iemand die je niet kent.”

Je zegt in het boek: ‘Ik ben slecht in communicatie, maar heb wel contact nodig.’
“Ja. En nadat ik met corona in het ziekenhuis lag, heb ik bedacht: ik moet alles doen wat me wordt aangeboden, anders loop ik het mis. Op deze leeftijd moet je gewoon de dingen doen die zich aandienen. En dan zie je wel wat er uitkomt.”

Katinka Polderman: 'Ik bleef in Amsterdam hangen, als secretaresse van een multimiljonair'Lees ook