Jacobine Geel (58) start per september als nieuwe voorzitter van het College van de Rechten van de Mens. Want ook al is Nederland een goed georganiseerd land, er valt nog genoeg te verbeteren.
Het College voor de Rechten van de Mens is de onafhankelijke toezichthouder op mensenrechten in Europees- en Caribisch Nederland.
Word je benoemd tot voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens, dan ben je de komende zes jaar aan die functie verbonden. “Niet iets wat je al ambieert op je tiende”, vertelt Geel die aan de Vrije Universiteit theologie studeerde. “Maar wat ik mijn hele leven wél heb gehad, is dat ik mij graag bemoei met hoe wij het in onze samenleving met elkaar doen.”
“Ik heb het idee dat heel veel dingen goed gaan, maar dat ook een aantal dingen beter kan. Daarnaast ben ik nieuwsgierig naar het ‘waarom mensen doen wat ze doen, denken wat ze denken’. Dat is die journalistieke kant van mij. Dus ja, ik deed wel meteen een soort huppeltje, toen ik deze vacature voorbij zag komen. Het is er één waar alles in samen lijkt te komen.”
Geel is, naast voorzitter, ook programmamaker. En dat heeft een persoonlijk voordeel. “Ik ben mij voor mijn werk als programmamaker ontzettend breed georiënteerd op wat er speelt in de samenleving. Wordt iets spannend, knelt het of roept het vragen op, dan vang ik daar bijna als vanzelf de signalen van op.”
Voor haar werk als voorzitter van het College was Geel, van huis uit theologe, acht jaar bestuursvoorzitter van de Nederlandse GGZ. De brancheorganisatie voor geestelijke gezondheids- en verslavingszorg. Ook die ervaringen neemt ze mee naar haar nieuwe baan.
“Huisvesting is één van de mensenrechtenthema’s waar we bij het College ook mee te maken krijgen. Recht op wonen is voor heel veel mensen moeilijk te behalen. Dat merkte ik al bij de GGZ. Mensen waarvan de samenleving denkt: daar willen we geen last meer van hebben, worden weggestopt in inrichtingen. Maar degene die kampt met psychische problemen, kan daar heel makkelijk het slachtoffer van worden. Dat zijn botsende perspectieven, en dan is het goed om het perspectief ‘mensenrechten’ te blijven agenderen.
Volgens Geel zijn wij als Nederland al een goed georganiseerd land, maar daarmee zijn we er nog niet. “Ook hier hebben mensen soms heel erg het gevoel dat ze niet gehoord of gezien worden. ‘Waar is oog voor mij, in dit beleidsvoornemen?’ Daar hebben we het afgelopen halfjaar, mede door de coronapandemie – verrassende voorbeelden van gezien.”
“De hectiek van alle beslissingen rondom COVID zakt langzaam af, nu we meer grip krijgen op de pandemie. Dan is het goed om, ook nu, de mensenrechten tegen het licht te houden. Nog preciezer dan tijdens de rit zelf. Was er af en toe iets aan de hand waardoor de mensenrechten in gedrang kwamen? Hoe hebben we het aangepakt en hoe zouden we dat een volgende keer beter kunnen doen met elkaar?
Daar kun je nu niet meer voor weglopen. Dat is echt een vraagstuk waar het College zich over moet buigen.”
Een ander onderwerp op de agenda van het College van de Rechten van de Mens is bijvoorbeeld geweld tegen vrouwen in de privésfeer. Ook wel huiselijk geweld genoemd. “Dat komt meer voor dan je denkt. Het College is een toezichthouder en dus geen actiegroep, we gaan niet met spandoeken de straat op. Maar aan de hand van maatschappelijke vraagstukken proberen we aandacht te vragen voor het onderwerp, dit te agenderen en er het gesprek over aan te gaan.”
“Ik treed als collectief boegbeeld naar buiten: alle onderwerpen zijn mij lief. Wat kunnen we als College doen om als nationaal toezichthouder op mensenrechten ook de maatschappelijke discussie te voeden of te verbreden. De dialoog aangaan, voordat het al in de wetgeving zit. Dat is iets waar ik zelf actief mee aan het werk ga. Want het fenomeen mensenrechten als element in heel veel discussies: je gaat er zo aan voorbij.”
Máxima: Mbo'ers hebben ons door de coronacrisis heen gesleept
