Mom rage. Moeders die vreselijk kunnen ontploffen tegenover hun kinderen en partners. Wat veroorzaakt deze intense woede-aanvallen en hoe kun je hier het best mee omgaan?
Agressie-expert Caroline Koetsenruijter: “Voel je niet schuldig als je weleens ontploft in het bijzijn van jouw kind.”
Drie miljoen keer wordt de reel van coach for angry moms, Jessie Ereddia op Instagram bekeken. Daarin geeft de Amerikaanse toe dat niet haar man, maar zij de agressieve partner in de relatie was. Dat ze haar man vreselijk uitschold en kleineerde waar de kinderen bij waren. Pure mom rage.
Wat is dat, mom rage? Een allesverzengende woede van moeders met jonge kinderen die wordt veroorzaakt door de bijna onmogelijke verwachtingen van het modern moederschap. Dit gecombineerd met een gebrek aan ondersteuning van hun partner, al dan niet door een postnatale depressie zorgt voor explosieve uitbarstingen.
In 2019 zet journalist Minna Rubin in The New York Times het fenomeen op de kaart met haar taboedoorbrekende stuk: ‘De woede waar moeders niet over praten’. Tijdens haar oncontroleerbare woede-aanvallen smijt ze met spullen, schreeuwt, gilt ze en dreigt ze al het speelgoed van haar zoontje af te pakken: “Ik ben tranen en woede en geweld. Ik heb hem nog nooit geslagen, maar het is een dun lijntje tussen slaan en niet-slaan.”
Na publicatie van haar stuk volgt een stortvloed aan reacties: van trollen die zeggen dat ze haar kind mishandelt tot moeders die haar bedanken. Omdat ze zich herkennen in haar verhaal en zich schamen dat ze niet kunnen voldoen aan het perfecte plaatje.
'Momblogger' Sigourney (27) gaat viral met 'eigenwijze' dochter: 'Begon na postnatale depressie'
In Nederland is het fenomeen moederwoede nog niet zo bekend. Daarom wil agressie- en conflictexpert Caroline Koetsenruijter er graag over vertellen. Om het taboe rondom vrouwen en agressie te helpen doorbreken: “Want in onze samenleving worden vrouwen geacht de geduldige, verzorgende moederfiguur te zijn, terwijl uit onderzoek steeds meer blijkt dat vrouwen ook gewelddadig en agressief kunnen zijn. Vrouwen zijn bijvoorbeeld ook enorm goed in onderling pesten, roddelen en het buitensluiten van iemand op het werk. Dat is ook agressie.”
Eind 2021 verscheen haar boek Het Agressieparadijs waarin een flinke rol is weggelegd voor boze vrouwen. Mom rage is namelijk niet nieuw, maar er wordt nu pas in de psychologie meer onderzoek naar vrouwen en agressie gedaan.
“Het gaat altijd over de angry young man, terwijl uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut blijkt dat ook vrouwen – vooral door docenten, verpleegkundigen en ambtenaren – worden aangewezen als de agressor. Als er ook maar iets op hun kind wordt aangemerkt door een docent, zien sommige moeders dit als gezichtsverlies. Intimidatie door moeders is aan de orde van de dag.”
Maar zijn deze moeders kwaadaardig? Vreselijke wezens die hun kinderen en partners geestelijk en misschien uiteindelijk wel lichamelijk kunnen gaan mishandelen? Nee, zegt Koetsenruijter. Moederwoede heeft niets te maken met niet van je kinderen houden. Maar structureel is er in Nederland van alles aan de hand, dat het voor vrouwen wel moeilijker maakt. Ze geeft een voorbeeld: “We krijgen als vrouwen minder betaald dan mannen. Nu krijgen mannen gelukkig langer verlof rondom de geboorte, maar vrouwen ‘hangen’ nog steeds als vanzelf voor een groot deel voor de onzichtbare zorgtaken.”
Van die dingen waar sommige partners nooit bij stilstaan. Zoals het onthouden van verjaardagen, dat er een cadeautje gekocht moet en dat er snoep in huis is voor Sint Maarten.
Moeders met postnatale depressies: 'Ik wilde weggaan en alles achterlaten'
“Het is de overweldigende stress, een partner die het al dan niet onbewust laat afweten. Want in te veel gezinnen heeft papa geen of hoogstens één papadag in de week. De moeder heeft de andere zes of zeven dagen.
Met alle onrealistische verwachtingen van het moederschap erbij: we moeten niet alleen een carrière, maar ook een sociaal leven, lekker koken, het huis aan kant, er leuk uitzien met een spetterend seksleven en keurig opgevoede kinders. Nou, hou al die ballen maar eens in de lucht. Da’s ondoenlijk.”
Vast herkenbaar voor veel moeders. Wie ontploft er niet na een vreselijke werkdag als je kind voor de 380ste keer niet wil poetsen en zit te klieren? Maar voel je niet schuldig als je weleens woest wordt in het bijzijn van je kind.
“Jouw kind raakt daar niet meteen van getraumatiseerd. Sterker nog: kinderen tussen de drie en vier jaar leren veel over ruziemaken én verzoenen door conflicten in de familiesfeer. Benoem: ‘Ik deed net heel erg boos tegen jou, omdat die stinkende vuilniszak er nog stond. Mijn reactie naar jou was niet eerlijk. Sorry.’ Geef je kind een knuffel en maak het goed. Als papa dan ook zegt: ‘Onwijs shit dat ik weer vergeten ben de vuilniszak buiten te zetten, sorry’, geef je samen een ruzie waarde. Daarmee trek je de angel eruit.”
Hoe ga je ermee om als jouw emmer soms overloopt? Koetsenruijter vindt dat vrouwen ten eerste moeten stoppen met zichzelf wegcijferen. “Want de man sport wel, zijn vrouw niet. Contact met vriendinnen? Alleen als de kids in bed liggen, terwijl de man rustig een avondje kroeg voor zichzelf claimt.”
Dan heb je ook nog gewerkt, moet je koken en hang je ’s avonds in je eentje voor het bedritueel. Koetsenruijter: “Dat zijn een heleboel rode vlaggen. Ik zie te veel moeders met een bot zaagje een bos te lijf gaan. Hou je zaagje scherp. Ga er alsjeblieft even uit, want je bent niet de veerkrachtige ouder die je normaal bent. Dat moeten we als moeders claimen en onszelf gunnen.”
Andere tips zijn: zorg voor voldoende slaap. En dat is ingewikkeld met jonge kinderen. Verder: verdeel de onzichtbare zorg- en huishoudelijke taken beter met je partner, vraag ondersteuning aan vrienden en familie. Creëer ook meer me-time en gooi je schuldgevoel daarover subiet uit het raam. En kom je er zelf niet uit, zoek professionele hulp.
Wat tot slot zou kunnen helpen is stoppen met momshaming. Koetsenruijter: “Laten we elkaar bekrachtigen in plaats van elkaar af te fakkelen. Als een moeder in al haar kwetsbaarheid iets deelt op social media en je maakt een lelijke opmerking, dan bezorg je die moeder een rotdag. Laten we daarmee stoppen en elkaar als moeders gaan dragen.”
Dit artikel werd voor het eerst gepubliceerd op 10 november 2021.
Topsporter over postnatale depressie: 'Ze zeiden dat ik mijn team in de steek liet'
