Medisch onderzoek is nog altijd voornamelijk gericht op het mannelijk lichaam, waardoor regelmatig diagnoses worden gemist of de verkeerde diagnose wordt gesteld. Daarom stelt Eva Jinek in haar talkshow Eva de vraag: worden vrouwen eigenlijk wel serieus genomen?
De medische ongelijkheid is volgens hoogleraar geneeskunde Marcel Levi aanzienlijk.
“We zijn het wel in hoog tempo aan het veranderen, maar nog niet zo heel erg lang geleden was de hele geneeskunde gecentreerd rondom mannen. Het onderzoek wordt gedaan bij mannen, mannen stonden model voor ziekten en men nam aan: als het voor de man gold, dan zou het ook wel voor vrouwen gelden.”
Cardioloog Chahinda Ghossein-Doha legt uit hoe dat zit. “Geneeskunde is een vorm van patroonherkenning. De manier waarop onderzoek gedaan werd naar bepaalde ziektes, zoals het hartinfarct, daarvoor stond de man centraal.” Maar waarom? “Het heeft ermee te maken dat enerzijds het mannelijk lichaam makkelijker te bestuderen is. Het heeft niet de invloeden die het vrouwelijk lichaam heeft van hormonale veranderingen, zwangerschap en menopauze. De fysiologie is makkelijker te begrijpen.”
Daarnaast gaan mannen en vrouwen verschillend met hun klachten om. “Vrouwen gaan al snel invullen: ik heb klachten, maar het zal wellicht komen door mijn te drukke baan. Ze maken het kleiner.”
Bovendien zou het zo kunnen zijn dat vrouwen nu ook daadwerkelijk vaker een hartinfarct krijgen dan vroeger. “Vrouwen zijn meer gaan werken en gaan roken. Ze hebben de leefstijl aangenomen die met name mannen vroeger aannamen. Het zou kunnen dat daarmee het aantal hartinfarcten toe is genomen.” Ook de manier waarop vrouwen hun klachten aankaarten is veranderd. “We merkten dat een bepaald percentage, ongeveer 30 procent, nogal afwijkt van het klassieke patroon waarover we vroeger leerden in de geneeskundeboeken.” En daardoor kwam er ruimte voor verandering.
Ook Caroline zit aan de talkshowtafel. Zij had negen jaar geleden, op 52-jarige leeftijd, een hartinfarct. Alleen duurde het heel erg lang voordat ze daar achterkwam. “De huisarts zei: het zal de overgang of stress zijn of je hebt het te druk. Neem een paracetamolletje en als het niet overgaat, dan zie ik je over een paar weken weer terug. Het was niet over na een paar weken, dus ben ik teruggegaan en toen heb gezegd: ‘Ik voel me vreselijk vermoeid, ik heb ontzettende pijn tussen mijn schouderbladen en als ik de trap op loop dan hijg ik’. Hij zei: ‘Doe maar rustig aan, ik weet niet wat het is’.” Daarna gaat ze nog een keer terug. “Er zijn allemaal onderzoeken gedaan, maar daar kwam niks uit.”
Cardioloog Janneke Wittekoek: 'Stress speelt hoofdrol bij hartinfarcten onder vrouwen'
Ze krijgt een doorverwijzing voor een psycholoog. Het probleem zou namelijk tussen haar oren zitten. “Ik dacht: ik ben toch niet gek, waarom zit ik hier? Het moet wel, want het wordt van je verlangd dat je dit soort stappen onderneemt, maar ik voelde me daar heel ongelukkig. Die psychologe had het gelukkig in de gaten. Zij zei: er is niks met jou aan de hand.”
Het probleem komt pas aan het licht als ze in de sportschool op de fiets zit. “Ik voelde me weer helemaal niet goed, maar ik wilde me niet laten kennen dus ik dacht: ik ga naar huis.” Maar dan wordt ze aangesproken door een medewerkster van de sportschool die vragen begint te stellen. “Zij zei: ‘Volgens mij heb je het aan je hart’.” Op haar aanraden gaat ze naar het ziekenhuis, waar ze een week wordt gehouden. “Ze konden vinden dat ik een hartinfarct had gehad, maar wat de oorzaak was, wisten ze niet.”
Dat is zowel een schok als een opluchting. “Ineens stond ik buiten met een hele zak medicijnen. Ik was verbaasd, er ging van alles door me heen. Ik dacht: ik heb me heel rot gevoeld, maar het zat dus niet tussen mijn oren.” Inmiddels is ze er middels een gespecialiseerde cardioloog achter gekomen wat er precies aan de hand is. Een scheur in haar hart was de oorzaak van haar klachten. Vrouwen met klachten roept ze op mondig te zijn: “Ik ben voor mezelf opgekomen en ik wil iedereen adviseren dat te doen.”
Eva is van maandag tot en met donderdag om 19.00 uur te zien op NPO 1. Je kijkt de aflevering van vanavond hier terug.
Eva Jinek geëmotioneerd na gesprek met ongeneeslijk zieke Eva (26): 'Ik ga jong overlijden, maar ben nog niet klaar met leven'
