Tot 1 juli zijn bij afscheidsdiensten maximaal dertig mensen toegestaan. Afscheidsfotograaf Gwendolyn Pieters (38) merkt dat daardoor meer behoefte is aan mooi beeld van deze treurige, maar liefdevolle dag.
Pieters: “Ik vind het telkens weer bijzonder dat ik zo dichtbij mag komen.”
Pieters was hobbyfotograaf toen in 2013 de moeder van haar beste vriendin overleed. Toen Pieters’ man gevraagd werd om de afscheidsdienst te filmen, kwam zij op het idee om er foto’s bij te maken. “Mijn vriendin was na afloop zo dankbaar. Met die dankbaarheid is bij mij het zaadje geplant.”
Het duurde nog even voor Pieters het roer helemaal kon omgooien, maar inmiddels is ze vier jaar fulltime fotograaf, waarvan drie jaar afscheidsfotograaf. “In het begin moest ik mensen nog overtuigen van de waarde van afscheidsfotografie. Inmiddels weten steeds meer nabestaanden me te vinden.”
Maar wat is die waarde dan precies? Daar kan Pieters genoeg voorbeelden van geven. “Ik merk dat naast het verdriet ook de liefde op zo’n dag enorm voelbaar is”, vertelt Pieters overtuigd. “Wanneer je echter nog vol in je verdriet zit, krijg je dat lang niet altijd mee. Maar nabestaanden zien het wél terug op de foto’s. Als ze die bekijken, verschijnt regelmatig een glimlach op hun gezicht. Dat is zo waardevol.”
Pieters legt uit dat naast liefde ook trots deze glimlach omhoog haalt. Dat heeft ze zelf ervaren toen haar schoonvader vlak voor coronatijd overleed en een collega foto’s maakte van het afscheid. “In zo’n week na het overlijden krijg je te maken met moeilijke keuzes en vraag je je af of je de juiste maakt. Wanneer ik nu die foto’s bekijk, krijg ik een warm gevoel: dat hebben we toch maar mooi gedaan.”
Dat de foto’s zo’n fijn gevoel op kunnen roepen, heeft vaak nog meer mooie gevolgen. “Ik merk dat mensen het via beelden gemakkelijker vinden om een gesprek te openen. Wanneer je je partner net verloren hebt en je kind lastige vragen stelt, is het moeilijk om uit je hoofd te antwoorden. Met zo’n album erbij hoef je er niet zoveel woorden aan te geven.”
Tekst gaat verder onder de foto’s.
Lees ook
Brenda verloor haar dochter (6): ‘Door thuisisolatie ontstaat meer ruimte voor rouw’
Door de ingevoerde coronamaatregelen vervult Pieters een nog belangrijkere rol. Door middel van livestreams, videobeelden en fotografie krijgen nabestaanden die niet bij de uitvaart aanwezig kunnen zijn, toch een goed beeld van het afscheid. Pieters kreeg het de afgelopen weken dan ook drukker en kwam voor wat creatieve uitdagingen te staan. “Zo waren er veel meer erehagen en ik maakte een prachtige drive thru mee, waarbij de familie bij de kist stond en mensen met hun auto langs konden rijden om afscheid te nemen.”
Ook troost ziet er in coronatijd anders uit. “‘Normaal’ focus ik me op liefdevolle momenten als een knuffel. Nu is aanraking vaak niet mogelijk, maar als je goed oplet, vindt de troost wel een andere vorm. Een hand op het hart bijvoorbeeld of een betekenisvolle blik.”
De hoeveelheid varieert, maar vier diensten in één week is Pieters niet vreemd. Hoe gaat ze om met al dat verdriet? “Natuurlijk raakt het me, ik ben vaak aanwezig bij uitvaarten van bijvoorbeeld kinderen of jonge ouders, maar ik probeer de emotie die ik voel in mijn foto’s te leggen.”
Pieters heeft wel trucs om ermee om te gaan. “Ik zorg dat ik na een reportage tijd voor mezelf heb, zodat ik het een plekje kan geven.” Ook probeert de fotograaf haar eigen leven niet bij het afscheid te betrekken. “Ik leef mee met het verdriet van de familie, maar als ik een kind in een kistje zie liggen, moet ik niet denken: stel dat mijn zoon hier ligt. Dan wordt het echt te zwaar.”
Lees ook
Dora Barens is geboortefotograaf: ‘Op elk moment moet ik alles kunnen laten vallen’
Toch heeft haar werk als afscheidsfotograaf wel degelijk invloed op hoe ze in het leven staat. “Ik ben bewuster van de vergankelijkheid van het leven. Ik zie helaas vaak genoeg dat het zomaar ineens voorbij kan zijn.” Pieters benadrukt dat ze hierdoor niet zwaarmoedig is. “We genieten juist veel meer en kunnen tegenslagen wat beter relativeren. Ik wil vandaag genieten van vandaag en morgen zien we wel weer.”
Gwendolyn Pieters
