Nu het einde van het jaar nadert, blikken wij terug op 2019. Een jaar dat voor Vlieland en Terschelling bewogen begon, door een aantal containers dat overboord sloeg van een vrachtschip.
We bellen met de burgemeester van Vlieland, Tineke Schokker, over de aangespoelde spullen op het strand en wat die teweegbrachten.
In de media zijn inmiddels alweer vele andere onderwerpen de revue gepasseerd, maar op het Waddeneiland is de gemeente nog steeds bezig met de nasleep van de containerramp. “Niet dagelijks,” zegt Schokker, “maar het loopt nog wel door. Zo werkt de Onderzoeksraad voor Veiligheid nog aan het onderzoek naar de zaak. Ook lopen er gesprekken over de kosten van de opruimwerkzaamheden.”
“Die kosten hebben wij verhaald op de reder, de Mediterranean Shipping Company”, vervolgt Schokker. “Rijkswaterstaat handelt dit voor ons af. Dat is heel sympathiek: Vlieland is maar een kleine gemeente met 1100 inwoners. We hoeven nu de lasten hiervan niet te dragen. Dit zelf doen zou betekenen dat we andere dingen moeten laten tot we het bedrag terug krijgen.”
Verder is op het eiland de rust wedergekeerd, zegt de burgemeester. “Er dobberen nog steeds spullen in zee die kunnen aanspoelen, maar de stroming is zodanig dat ze naar het oosten worden verplaatst. Als er dus nog iets aanspoelt, zal het meeste daarvan op Ameland of Schiermonnikoog belanden.”
Op 2 januari van dit jaar troffen de eilandbewoners de bende op het strand aan. “Echt een drama”, zegt Schokker. “Ik bracht mijn man naar de boot – hij moest naar het vasteland – toen ik werd gebeld. Er was toen nog sprake van twee containers met giftige stoffen en we moesten ons ervan verzekeren dat dat niet de containers waren die waren aangespoeld. Of dat voor paniek zorgde? Nee, we bleven er heel nuchter onder. Dat is misschien ook de noordelijke aard. Gelukkig bleek er alleen ongevaarlijk spul op onze stranden te liggen.”
Alsnog moest er snel worden ingegrepen: “Het waaide hard en veel spullen verdwenen heel snel de duinen in of werden begraven onder zand. Het zal je verbazen hoe snel dat gaat. Vrijwilligers gingen meteen aan de slag met opruimen, tot het donker werd. De volgende dag gingen ze verder. We hebben tot slot ook nog de beach cleaner ingezet waarmee in de zomer het strand wordt schoongehouden; die zeeft het zand als het ware. Aan het eind van de tweede dag was alles eigenlijk weer schoon.”
Of de burgemeester zelf ook geholpen heeft? “Jazeker, ik speelde koffiejuffrouw. Het was heel koud, dus de vrijwilligers werden goed geïnstrueerd dat ze zich warm moesten kleden. Er waren naast koffie ook broodjes en soep, dus dat was goed tegen die kou.” Het saamhorigheidsgevoel is haar het meest bijgebleven: “Het was fantastisch hoe iedereen meehielp, de kou in ging, en niet alleen kwam kijken of er mooie spullen tussen lagen.”
Vlieland kent strandjutters, die officieel alles wat zij vinden bij de gemeente in moeten leveren. “Die jutters ruimden nu gewoon mee op. Het meeste spul was ook troep: er waren bijvoorbeeld wel kinderjassen aangespoeld, maar door het zeewater waren die niet meer draagbaar. Alle producten zijn met een klap op zee beland en hebben toen nog een hele tijd in het zoute water rondgedreven.” Lachend: “Op Terschelling dachten mensen er met televisies vandoor te gaan – foto’s daarvan verschenen in de kranten. Maar dat waren geen tv’s, alleen niet-werkende beeldschermen.”
Lees ook
Oceanograaf: ‘Rommel uit containers ramp voor het fragiele ecosysteem’
De aangespoelde boel kon niet zomaar naar de wal: eerst moesten de douane en de belastingdienst ernaar kijken. Daarom werd de buit op de gemeentewerf opgeslagen. De containers zelf moesten, na volledig te zijn leeggehaald, met shovels worden weg getild. “Dat is gelukt dankzij groot materieel dat door bedrijven, particulieren en Defensie is ingezet. Vlieland heeft weinig boeren, dus we hadden geen trekkers om dit te doen. Het was een enorme uitdaging, maar doordat iedereen heeft samengewerkt, is het allemaal geweldig gelukt.”
