Tijdens de Week van de Lentekriebels geven duizenden basisscholen les over relaties, seksualiteit en grenzen. Dat levert veel kritiek van ouders op, ziet specialist seksuele opvoeding Belle Barbé.
“Dat komt doordat we er door de bril van volwassenen naar kijken”, concludeert ze. “Kinderen zien het heel anders.”
Het begint er al mee dat veel ouders seksualiteit gelijkstellen aan seks, legt Belle Barbé uit. “Maar seksualiteit is veel meer dan dat. Het gaat ook heel erg over het hebben van een lichaam en dat lichaam mogen ontdekken. Over vriendschappen en relaties met elkaar aangaan, over grenzen stellen en daarover praten. We moeten seksualiteit dus in de breedste zin van het woord bekijken.”
Maar dat vinden we lastig, concludeert ze. “Volwassen bekijken deze dingen door een volwassen bril, ook als het bij kinderen gebeurt. Als volwassenen zien dat twee kleuters in elkaars onderbroek kijken, maken ze zich vaak meteen zorgen. Maar voor kinderen heeft het die lading nog helemaal niet, die zijn gewoon van nature nieuwsgierig. Hun drang om te weten waar een baby vandaan komt, is hetzelfde als wanneer ze vragen wat er met een slokje appelsap gebeurt in je lichaam. We moeten onze volwassenen-bril afzetten en kijken naar wat iets betekent voor een kind.”
De Sekszusjes onderzoeken seksuele voorlichting: 'Minder focus op theorie, meer op het gevoel'
Nadat ze haar sekspositieve voorlichtingsboek Ik & seks (voor tieners vanaf 15 jaar) had geschreven, kreeg Barbé van veel ouders de opmerking dat pubers het helemaal niet met hen over seks wilden hebben. “Dat komt vaak doordat hen al vanaf jongs af aan geleerd is dat het gek is, of vies. Ze ontwikkelen dan een gêne die kinderen van nature helemaal niet hebben. Dat voorkom je door al vroeg te praten over seksualiteit. Als je het al jong bespreekbaar maakt, blíjft het ook bespreekbaar.” Daarom schreef Barbé later 100 antwoorden bij seksuele opvoeding, een boek voor ouders van kinderen van 0 tot 12 jaar.
En vroeg over seksualiteit beginnen heeft meer voordelen, ziet Barbé. “Veel mensen denken dat kinderen eerder seks willen hebben als je al jong met ze over seksualiteit praat, of dat ze dan kwetsbaarder zijn voor misbruik. Maar uit onderzoek blijkt dat goed voorgelichte kinderen juist later aan seks beginnen. Ook maakt het ze weerbaarder; ze kunnen zo gemakkelijker grenzen aangeven om negatieve ervaringen te voorkomen en praten over eventueel misbruik.”
Wat seksuele voorlichting ons nog niet leert over instemming en verkrachting
Volgens Barbé is het dan ook belangrijk om geen informatie voor kinderen achter te houden, op welke leeftijd dan ook. “Dat houdt ook in dat je bijvoorbeeld de vulva gewoon de vulva noemt en de piemel de piemel. Als je eufemismes gebruikt, kan dat juist nadelig werken. Ik sprak een keer een moeder die haar dochter had verteld dat zwangerschappen ontstaan als mensen knuffelen. Het meisje wilde wekenlang niet meer met haar vader knuffelen omdat ze bang was voor een baby in haar buik.”
“Bovendien zijn kinderen vaak al tevreden met een simpel antwoord”, vertelt de specialist. “Als een kind vraagt hoe een baby wordt gemaakt, kun je gewoon zeggen dat dat komt doordat de ouders vrijen. Je hoeft echt niet meteen tegenover je kind op de bank te gaan zitten om alle soa’s uit te leggen.”
En dat je kinderen niet in aanraking komen met seks als ze er thuis of op school niks over horen? Dat is een fabeltje, weet Belle Barbé. “Uit onderzoek van het Jeugdjournaal blijkt dat ruim driekwart van de kinderen tussen de 9 en 12 jaar online ooit in aanraking is gekomen met seksuele beelden. Dat voorkom je niet. Het enige wat je kunt doen is er zelf iets tegenover zetten.”
“Dat kan thuis, maar ook op school”, vindt ze. “Opvoeden doe je samen. Ouders mogen best wat meer vertrouwen hebben in de pedagogische kwaliteiten van de basisschool die ze hebben gekozen. Natuurlijk hoef je de opvoeding niet zomaar aan de school over te laten, maar je kind thuishouden is niet de oplossing. We moeten juist in gesprek blijven.”
Louise over de uitdagingen met alcohol in de opvoeding: 'Alcohol op zijn verjaardag of niet?'
