Een condoom om een banaan en klaar is de seksuele voorlichting op Nederlandse scholen. En dat terwijl seks uit veel meer bestaat dan alleen de bescherming tegen soa’s en zwangerschappen.
Sekszusjes Krista en Marcelle maakten voor de VPRO een serie om te onderzoeken hoe dit beter kan.
Echt eerlijke en kwetsbare gesprekken over de beleving van seks, voeren de zussen al een hele tijd in hun webserie Sekszusjes TV. Nu komen ze voor het eerst met een serie op televisie. Daarin nemen ze allerlei aspecten van seks onder de loep. Denk aan sexting, consent, plezier, porno en diversiteit.
Zelf kregen de zussen vroegen ook alleen ‘condoom om banaan’-voorlichting op school. “Ik weet nog dat alleen de jongens dat mochten doen. De meisjes moesten toekijken,” vertelt Krista. “Achteraf gezien is het niet goed dat de volledige verantwoordelijkheid hierdoor bij de jongens gelegd werd, terwijl je er samen voor zorgt dat je veilig vrijt.”
Niet alleen dat is een probleem, maar ook dat de nadruk altijd ligt op het tegengaan van soa’s en zwangerschappen. “Daardoor ga je seks hebben vanuit waarschuwing; je bent vooral bang voor alles wat er mis kan gaan. Voor soa’s, zwangerschappen, het doorsturen van naaktfoto’s, het over grenzen gaan etc. Terwijl we jonge mensen moet leren: plezier is voorwaarde nummer één als het gaat om seks. Als dat de basis is kun je pas gaan voelen wat je fijn vindt en je afvragen hoe je seks kunt beleven op een manier die écht bij je past.”
Marcelle: “Wat ik nog wel goed weet is dat ik via verschillende informatiebronnen – ik denk dat de media er daar één van was – leerde wat de verschillende handelingen en standjes waren en welke cool gevonden werden. De invloed die dat op mij had was dat ik het gevoel had dat ik dat ook allemaal moest doen. Ik hoorde nooit iemand zeggen: ik vind pijpen niet fijn dus ik doe dat ook niet. Daardoor wist ik niet dat het een optie was om iets niet te doen als ik het niet fijn vond.”
Krista: “Wij denken dat seksuele ontwikkeling juist gaat over leren voelen. Dat je de signalen gaat herkennen, zoals een verhoogde hartslag, stress, het gevoel dat je dichtslaat. Dan weet je dat je op dat moment iets aan het doen bent wat je niet wilt.
Marcelle: “We merken bij de leerlingen vaak dat ze in theorie heel goed weten wanneer iets goed of fout was. Maar wanneer ze het fysiek moeten toepassen, handelden ze niet zoals ze gedacht hadden. Tuurlijk, je weet dat je kunt communiceren tijdens seksuele handelingen, maar het ook daadwerkelijk doen is iets anders.”
Daarom besloten de zussen dat tijdens hun onderzoek in praktijk te brengen en met verschillende oefeningen te laten zien hoe je ook het lichaamsbewustzijn kunt leren beheersen. “We bedachten allerlei contexten die niet over seks gingen, maar waarin we wel de manieren waarop je kon leren luisteren naar je lichaam konden oefenen,” vertelt Marcelle. “Zo moesten de jongeren bijvoorbeeld gebakjes voor elkaar versieren en precies aangeven hoe de ander dat moest doen.”
“Wat opviel was dat als iemand dat niet precies deed zoals hij of zij dat opgedragen had gekregen er vaak toch niets van werd gezegd.” Krista: “Je zag dezelfde mechanismen in werking treden als tijdens seks. Als je hen vroeg waarom ze er niets van zeiden, zeiden ze bijvoorbeeld dat ze dat niet durfden omdat diegene al zo z’n best deed. Hetzelfde kan gebeuren als je gebeft wordt op een manier die je niet helemaal lekker vindt. Dat je denkt: ‘Hij doet al zo z’n best, ik zeg er niets van’ of ‘Dat vind ik gênant’. Daarover gingen we dan in gesprek.”
Marcelle: “Bij een andere oefening wilden we een lichte freeze reactie oproepen, die uiteraard nog wel veilig aanvoelt. Dan moest één van de leerlingen de gang op lopen en wist hij of zij dat ‘ie overrompeld zou worden zodra ‘ie weer binnenkwam. De afspraak was dat diegene dan zijn of haar hand moest opsteken op het moment dat het niet meer fijn voelde.”
“Begon de hele klas bijvoorbeeld heel hard te klappen, dan zag je in het begin nog wel dat het grappig was, maar dat die ene leerling zich op een gegeven moment toch oncomfortabel begon te voelen, maar er niets van zei. Omdat je in een situatie terechtkomt die spannend is, als je voor je medeleerlingen, ons en een camera staat.”
Krista: “Dat geldt voor seks precies zo. Dan zit je ook in een situatie die spannend kan zijn, waarbij misschien wel verwachtingen zijn waar je aan wilt voldoen. Hoe doorbreek je dan het idee dat je niets durft te zeggen als je iets niet meer leuk vindt? Daar hebben we mee geoefend.”
Ben je nieuwsgierig geworden naar de televisieserie van de Sekszusjes? Naakt voor de klas met de Sekszusjes zie je vanaf dinsdag 7 juni om 21.10 uur bij de VPRO op NPO 3.
Nenah (20) had seks met het broertje van haar ex: 'Ze deden exact hetzelfde'
