Ben jij d’r zo een die binnen een paar minuten in slaap valt? Good for you. Niet iedereen heeft het zo gemakkelijk. Meer dan één op de drie Nederlanders heeft namelijk klachten tijdens of na het slapen.
Over wat voor klachten hebben we het, en hoe verschillen ze bij mannen en vrouwen? We duiken erin op deze Internationale Dag van de Slaap.
De Vrije Universiteit van Amsterdam heeft samen met slaapfysiotherapeut Hidde Hulshof onderzoek gedaan naar het slaapgedrag van Nederlanders. In dit onderzoek, waaraan 16.000 mensen deelnamen, analyseerde hij in totaal 60.000 nachten.
Hieruit blijkt dat één op de drie Nederlanders last heeft van slaapklachten, waarvan iets meer vrouwen dan mannen (36 tegenover 34 procent). “We zien dat vrouwen vaker meerdere klachten tegelijk ervaren dan mannen”, licht Hulshof toe. “Vrouwen met slaapproblemen rapporteren gemiddeld 3,5 verschillende typen klachten, terwijl dit bij mannen 2,8 is.”
Vrouwen hebben het vaakst last van rug-, schouder- en klimaatgerelateerde klachten, zoals temperatuur en luchtvochtigheid in de kamer. Ook mannen ervaren vaak rugklachten bij het slapen. Maar wat hen – en indirect ook degene die er naast ligt – vaker treft dan vrouwen, zijn snurkproblemen. In 2024 telde Nederland zo’n vier miljoen chronische snurkers, waarvan 60 procent man en 40 procent vrouw.
Misschien slaap je graag in een foetushouding, stil als een potlood of knuffel je je kussen of partner: de slaaphouding en mobiliteit zijn belangrijke indicatoren voor slaapklachten. Zo slaapt 10 procent van de Nederlanders op hun buik, maar dat is het meest belastend voor je nek en onderrug. Volgens Hulshof komt dat door de rotatie in de wervelkolom, wat voor spanning op je spieren en gewrichten zorgt. Ook slaapt 6 op de 10 mensen het liefste op hun zij, met of zonder ’tweede lepel’ erbij.
Soms word je in precies dezelfde houding wakker als hoe je bent gaan slapen, en lijkt het alsof je de hele nacht ijzig stil hebt gelegen. Maar schijn bedriegt: gemiddeld draaien mensen zo’n veertig keer per nacht. En naarmate je ouder wordt, draai je minder vaak. “Veel bewegen in je slaap is heel gezond en normaal”, legt Hulshof uit. “Ook helpt het je om de volgende dag lekker kwiek uit bed te stappen.”
Gemiddeld spenderen Nederlanders zo’n acht uur per nacht in bed. Brabanders spenderen hier in vergelijking met andere provincies het minste tijd. Ook in Gelderland, Zuid-Holland en Zeeland ligt men relatief korter in bed. In Friesland, Flevoland en Groningen liggen mensen het langst in bed gemiddeld genomen.
Goed nieuws voor degenen die zich soms schuldig voelen nadat ze hebben uitgeslapen: dit is juist goed voor je. Uitslapen verlaagt namelijk je kans op hartziekten. Als je normaliter goed slaapt en ineens in een slaaptekort komt, kunnen de stressniveaus in je lijf stijgen. Een beetje bijslapen – de onderzoekers benadrukken dat je niet langer dan een uur moet blijven liggen dan normaal – laten die stressniveaus weer dalen. En minder stress betekent minder kans op hartziekten. Ook beïnvloedt slaap je fysieke gesteldheid, hormoonhouding, energieniveau en emotionele balans. Toch mooi meegenomen.
Tot slot blijkt uit de cijfers dat mannen minder lang in bed liggen dan vrouwen. Specifiek jonge vrouwen van 12 tussen 19 jaar zijn het bed moeilijk uit te slepen. “Naarmate we ouder worden, hebben we steeds minder slaap nodig. Toch zien wij dat gezinnen met jonge kinderen minder slaap registreren, maar uit ervaring en gesprekken met deze groep blijkt dat ze die slaap júist nodig hebben”, legt Hulshof uit.
“We horen ook vaak dat bijvoorbeeld millennials gescheiden van elkaar slapen.” En dat klopt. Uit onderzoek van Beter Bed in 2023 blijkt dat bijna de helft van de Nederlanders slechter slaapt mét hun partner, dan zonder. Daarom kiezen sommige stellen dan ook voor een zogenoemde sleep-divorce.
Een gouden tip: wil je nou écht lekker slapen, probeer dan de houding uit het onderstaande artikel eens uit:
Wilde fantasie? In déze slaaphouding krijg je het snelst een seksdroom
