Op 5 november mogen Amerikanen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen, wat betekent dat Amerika-correspondenten en verslaggevers zich niet hoeven te vervelen. Maral Noshad Sharifi zit sinds 2021 voor de Volkskrant in New York.
In aanloop naar de verkiezingen gaat LINDA. in gesprek met vrouwen die vanuit de Verenigde Staten de strijd tussen Harris en Trump verslaan.
Amerika wordt nog vaak ‘het land van de onbegrensde mogelijkheden’ genoemd – maar aan al die mogelijkheden zijn wel wat voorwaarden verbonden. In 2013 keerde Noshad Sharifi na haar master journalistiek aan Columbia University in New York met tegenzin weer terug naar Nederland. “Engels is niet mijn eerste taal, en er zijn al zo weinig plekken te verdelen in de Amerikaanse journalistiek. Vrienden van me gingen bij The New York Times werken en moesten dan ervaren journalisten ondersteunen voordat ze zelf verhalen mochten maken. Bij NRC Next ging ik meteen zelf op pad.”
Haar vertrek was niet makkelijk. “Ik wilde helemaal niet weg uit New York – ik vond het echt verschrikkelijk. Ik ben zo lang mogelijk gebleven, tot de allerlaatste dag van mijn visum. Mijn idee was: ik ga in Nederland zoveel mogelijk leren. En hopelijk kan ik dat dan ooit een keer hier toepassen als correspondent. Mijn Amerikaanse vrienden vroegen: ‘Wanneer kom je dan weer terug?’ en dan zei ik: ‘Ik denk over tien jaar.’ Al wist ik helemaal niet of het echt zo snel zou lukken. Uiteindelijk ben ik na acht jaar teruggekomen.”
Amerika-correspondent Karlijn van Houwelingen: 'New York is geweldig maar soms ben ik het zat'
Voordat Noshad Sharifi correspondent werd, was ze bureauredacteur Europa en later Afrika op de buitenland redactie van NRC. “Ik merkte dat ik het leuk vond om middenin de grote gebeurtenissen te staan die normaliter toch een beetje op afstand te blijven. Maar het Amerika correspondentschap leek nog ver weg. Het wordt toch gezien als een van de belangrijkste landen en lange tijd waren het met name mannen die deze positie kregen. Of journalisten die al ergens anders correspondent of chef waren geweest.”
Inmiddels noemt ze het werk “in bepaalde opzichten makkelijker” dan wat ze eerder deed. “Wanneer je op afstand bent, zal je nooit helemaal begrijpen hoe mensen daar denken. Je kunt de hele dag CNN kijken en alle politieke analyses lezen maar uiteindelijk gaat het om de kiezers: hun gedachteprocessen bepalen wat er in Washington gebeurt. Als correspondent ben ik iedere dag in gesprek met het land. Dat blijft boeien omdat het land zo groot en divers is. Laatst was ik een weekendje weg naar de kust van Massachusetts, en sta je ook daar in de kroeg alweer snel met Amerikanen te praten over de verkiezingen.”
New York voelt als thuis, benadrukt Noshad Sharifi steeds weer tijdens ons gesprek. “Het is een plek waar de hele wereld samengeperst is. Mensen voor wie het leven zwaar is en voor wie alles makkelijk gaat. Jong, oud, van over de hele wereld. LHBTI’ers die gevlucht zijn uit conservatieve staten. Ik, die vertrokken ben uit het saaie Nederland. We wonen hier allemaal bovenop elkaar. Door de eeuwen heen komen mensen naar New York voor betere kansen of omdat ze zich ergens anders niet thuis voelden. Dat betekent niet dat het een makkelijke stad is. Het is ruig, hard en ook oneerlijk. Door de diversiteit is het moeilijk om je hier niet thuis te voelen.”
New York is ‘heel erg in your face’, zegt ze: je zit constant dicht op anderen.
“Sommige mensen vinden dat moeilijk, ik vind dat wel lekker. Ik heb ook in
Amsterdam gewoond maar grote steden in Nederland voelen voor mij toch niet anoniem genoeg. Hier let niemand op me. In Nederland moet je jezelf vaak klein maken, en anderen vaak ook. In New York hoeft dat gelukkig niet. Ik vind dat je gewoon moet kunnen zeggen: hier ben ik goed in, hierin minder en hier sta ik voor. Amerikanen durven dat veel meer te benoemen.”
De Amerikaanse omgangsvormen liggen haar wel. “Ook als journalist is het heerlijk, want je kunt makkelijker dichtbij mensen komen. Als je in Nederland mensen op straat aanspreekt, zijn ze vaak heel afhoudend, van: ‘wat wil je hier mee?’ en ‘waarom vraag je dat?’ Hier gaan mensen meteen over hun leven vertellen, en niet op een opschepperige manier. Ze vertellen het goede en het slechte. Dat ze in de gevangenis hebben gezeten of een kind hebben verloren. Ze durven gelijk veel kwetsbaarder te zijn, hun leven te tonen.”
Dit zijn de standpunten van Kamala Harris: 'Heeft ook invloed op Nederland'
Haar correspondentschap begon in 2021 – het jaar van de Capitool bestorming. Sindsdien is het er niet rustiger op geworden. “De Verenigde Staten zijn eigenlijk een continent – het is een enorm terrein wat ik versla. Als je alle Europese landen bij elkaar optelt gebeurt er elke dag ook wel wat.
Mensen zeggen vaak: ‘Amerikanen staan recht tegenover elkaar.’ Ik denk dan: Nederlanders denken ook heel anders dan Hongaren. Als je al die mensen in één land zou plaatsen, zouden er ook gigantische verschillen zijn. Amerikanen zijn veel meer aan die diversiteit gewend. Zelfs in conservatieve staten kom ik cowboys en de drag queens tegen die samen in één kroeg zitten.”
Als Noshad Sharifi na acht jaar terugkeert naar Amerika, zijn er een behoorlijk wat wisselingen van de wacht geweest. Barack Obama werd vervangen door Donald Trump, en inmiddels is Joe Biden (nog) president.
“Toen ik terugkwam, wilden Amerikanen het ineens over politiek hebben. Eerder was dat meer een privé-onderwerp: ze hadden het over sport, entertainment en het nieuws maar zodra het over politiek ging, werden ze ongemakkelijk. Ik denk dat Obama een nieuwe groep kiezers heeft weten te enthousiasmeren, en ook Trump heeft dat bij een deel van de samenleving losgemaakt. In het begin waren mensen heel vurig maar nu merk ik dat mensen juist hopen dat het land terug naar het midden gaat. Je merkt dat ze het vervelend vinden dat er zoveel afstand is ontstaan in de samenleving.”
Beyoncé waarschuwt Donald Trump om dit nummer van haar niet meer te gebruiken
Nadat in 2022 Roe v. Wade verworpen werd (de rechtelijke uitspraak uit 1973 die Amerikanen het recht op abortus gaf, red.) werden de regels voor abortus in veel staten verscherpt of helemaal verboden. Naast de economie en migratie zullen ook vrouwenrechten een belangrijke rol spelen tijdens de verkiezingen, zegt Noshad Sharifi. “Deze beslissing heeft niet alleen invloed op de toegang tot abortus, maar ook op de toegang tot een medische behandeling bij vrouwen die een miskraam hebben. Omdat je in beide gevallen een zwangerschap moet beëindigen, durven veel artsen het niet aan. Dat heeft het leven van veel vrouwen in gevaar gebracht. Natuurlijk speelt dit onderwerp vooral bij Democratische kiezers, maar ook Republikeinse vrouwen maken zich hier zorgen over.”
Verkiezingen blijven de spannendste tijd voor een correspondent. “Je bent als een gek bezig, maar ik vind dat eigenlijk wel lekker. Want dít zijn de momenten waarop ik veel over het land leer binnen korte tijd. En natuurlijk ben ik zelf ook benieuwd wie de Amerikanen op 5 november gaan kiezen. Het zal verregaande gevolgen hebben voor het land én voor de rest van de wereld. De NAVO, Poetin, Netanyahu: iedereen kijkt gespannen mee. En veel Amerikanen hebben dat niet door, want die hebben het al druk genoeg met het volgen van al het nieuws in eigen land.
Greet (66) was 17 toen ze een abortus kreeg: 'Ik heb jarenlang last gehad van mijn moeders reactie'
Tijdens ons gesprek lijkt het onwaarschijnlijk dat Noshad Sharifi de Verenigde Staten snel zal verlaten. Ze voelt zich er thuis – en welkom. “Er wonen zoveel migranten hier, die allemaal hun eigen cultuur meenemen. En hun identiteit wordt dan weer onderdeel van de samenleving en de Amerikaanse identiteit. Dat vind ik zo leuk aan de Verenigde Staten. Toen ik in Nederland opgroeide, was het toch meer: je bent het een of het ander.”
Ze vertelt dat ze in New York een Nederlander tegenkwam die ze al eerder gesproken had. Hij sprak haar aan in het Engels, omdat hij haar niet meteen
herkende. Zij antwoordde in het Nederlands. Hij zei: “Ik moest even schakelen omdat je er niet uitziet als een Nederlander.” Mijn Amerikaanse vrienden zaten erbij en die vonden dat een hele rare uitspraak, en dat is een van de redenen waarom ik me hier zo prettig voel. Het kost mij veel energie om steeds aan mensen te moeten uitleggen dat ik inderdaad ook een Nederlander kan zijn. En dat Nederlanders er uit kunnen zien als ik. Hier is dat geen issue, en dat is zo ontzettend bevrijdend.”
Amerika-verslaggever Sophie van der Meer over de verkiezingen: 'Never a dull moment'
