Niets verleidelijker dan languit op de bank scrollen op je telefoon, wanneer je je thuis kapot verveelt. Maar kijk uit, zeggen experts, want hand- en polsklachten liggen op de loer.

Vraag maar aan fysio- en handtherapeut Lisa Ruigrok (27) van Go! Fysiotherapie in Lisse.

Merk je dat handklachten vaker voorkomen, nu iedereen thuiszit door corona?
“Het kán bijna niet anders dat mensen klachten hebben door overmatig smartphonegebruik. Momenteel is onze praktijk alleen open voor patiënten met een medische indicatie, maar ik verwacht een toename van patiënten met hand- en polsklachten als we weer helemaal opengaan.”

Wat voor klachten kun je krijgen door overmatig telefoongebruik?
“Voornamelijk hand- en polsklachten. De meeste problemen komen door overbelasting. Swipen en overmatig scrollen kunnen peesontstekingen veroorzaken. Maar we zien ook spier- en gewrichtsklachten, doordat mensen in slechte houdingen op de bank hangen. Je hoofd weegt bijvoorbeeld zes kilo, dus als je dan continu ‘hangt’ en naar je telefoon kijkt, is dat een flinke belasting.”

Hoe merk je die klachten tijdig op?
“Bij een peesontsteking van je duim begint het zo: eerst heb je een beetje pijn bij het swipen en scrollen. Normaal negeer je dat en swipe je lekker door. In de tweede fase suddert de pijn nog een beetje na, als je gestopt bent met swipen. In de derde fase heb je dag en nacht pijn en wordt die chronisch. Als je dán nog veel langer doorgaat, zou je op lange termijn artrose kunnen krijgen, maar dan hebben we het over een periode die veel langer is drie maanden. Als een gewricht eenmaal artrotisch is, is dit onomkeerbaar, maar de handtherapeut kan je wel helpen om de situatie ‘zo gunstig mogelijk te maken’.”

Komt dat voornamelijk door scrollen? Of ook door steeds grotere telefoons?
“Hand- en polsklachten door smartphonegebruik komen door een combinatie van factoren. Allereerst natuurlijk overmatig swipen en scrollen. Meestal doen mensen dat in de verkeerde houding. Dan werken ze bijvoorbeeld acht uur per dag en zitten ze in hun vrije tijd ook nog op hun telefoon. Een andere factor is eenzijdigheid; zowel op werk als privé gedraag je je hetzelfde op je telefoon. Als je de pijn dan – bewust of onbewust – negeert, ontstaan problemen. Je werkplek is een derde factor; je moet je werkplek en -houding aanpassen. Verder speelt stress een rol; er is bewijs dat stress een relatie heeft met peesontstekingen en klachten aan nek en schouders.”

Maar de grootte van telefoons, dus – speelt die ook een rol?
“Jazeker. Hoe groter je smartphone, des te verder je moet reiken om ‘m te bedienen. Het beste kun je je telefoon met twee handen vasthouden. En gebruik dan je wijsvinger in plaats van je duim om te swipen.”

Hoelang duurt behandeling bij dit soort klachten?
“Een behandeling blijft natuurlijk maatwerk en is persoonlijk. Maar over het algemeen: het begint bij een intake in de praktijk en een behandelplan. Afhankelijk van de diagnose, kunnen we de meeste klachten door smartphonegebruik in een maand of drie behandelen. Door de coronacrisis blijven veel patiënten thuis, maar mijn advies is: vraag gelijk om hulp. Via een videoconsult bij je fysiotherapeut kun je al advies inwinnen en aanpassingen maken op bijvoorbeeld je werkplek. Zo kun je erger voorkomen.”

Wat kun je doen om klachten te voorkomen?
“Probeer de duur te minimaliseren. En behalve dat je je telefoon beter kunt vasthouden met twee handen; hou ook de variatie van je houding in de gaten als je al langer dan twee uur op je telefoon zit. Als laatste: let op de signalen van je lichaam. Heb je pijn tijdens langdurig gebruik van je telefoon, negeer het die niet.”

Welke signalen moet je hoe dan ook niet negeren?
“Zeurende pijn van je duim tot aan je onderarm, dat kan duiden op een peesontsteking. Heb je stekende pijn? Dan moet je echt stoppen. Alles valt of staat met het variëren in bewegingen. Je lichaam is gemaakt voor bewegen, maar je moet het niet de hele dag op dezelfde manier doen.”

Lees ook
Redacteur Suzette probeerde haar schermtijd terug te dringen: ‘Ik ben een junkie’