Kersverse ouders willen vaak niets liever dan hun baby vasthouden na een bevalling. Maar bij kinderen met een zuurstofgebrek bij de geboorte, die koeltherapie in een koelpak moeten ondergaan, kan het soms dagen duren voor de eerste aanraking.
In het Isala Vrouw-kindcentrum Zwolle kunnen ouders van een baby in een koelpak hen nu wél even vasthouden.
Bij Mindy en Bastiaan leek alles goed te gaan tijdens de zwangerschap en de bevalling. “Maar op het moment dat ze eruit kwam, was ze levenloos. Toen de navelstreng werd doorgeknipt, zakte ze weg.” Haar pasgeboren dochter ligt maar een paar seconden op haar buik, als ze wordt weggedragen en moet worden gereanimeerd.
Nadat ze stabiel is, moet baby Lauren meteen per ambulance worden overgeplaatst naar het Isala ziekenhuis in Zwolle, waar ze op de Neonatale intensive care unit (NICU) in een koelpak wordt gelegd. “Ik heb haar nog even vast mogen houden voordat ze de ambulance inging. Ze leefde, maar daar was ook alles mee gezegd”, aldus Mindy.
“Dat koelpak is bedoeld voor voldragen pasgeboren baby’s die in de problemen zijn gekomen tijdens de bevalling en ernstig zuurstoftekort hebben gehad”, legt Ellen Heldoorn uit. Zij is van oorsprong NICU-verpleegkundige in het Zwolse ziekenhuis en volgt daarnaast de opleiding tot master physician assistant.
Het pak zorgt ervoor dat de lichaamstemperatuur van het kind wordt afgekoeld tot 33,5 graden Celsius. “De kinderen moeten 72 uur in koeltherapie blijven”, vertelt neonatoloog Karin de Graaff. “Zo moet verdere uitbreiding van de hersenschade, bovenop eerdere schade door het zuurstoftekort, worden voorkomen.”
Tot voor kort mochten ouder en kind elkaar in die periode niet vasthouden. “Tijdens het koelen wilden we voorheen zoveel mogelijk rust creëren”, legt Heldoorn uit. “De ouders waren welkom, maar mochten alleen de handen op het kind leggen of helpen bij de verzorging, omdat deze kinderen erg ziek en instabiel zijn.”
Dat gebrek aan fysiek contact was volgens De Graaff voor veel ouders een kwelling. “Drie dagen is verschrikkelijk lang als je niets liever wilt dan je kind vasthouden. Het gaat ook tegen je gevoel als zorgverlener in om ouder en kind op deze manier van elkaar gescheiden te houden.”
Maar omdat er werd gevreesd dat de baby’s door de aanrakingen te veel zouden opwarmen, en werd gedacht dat het uit bed of couveuse halen te veel stress zou veroorzaken, was meer contact geen mogelijkheid. Ouders mochten hun kinderen slechts bij hoge uitzondering buidelen, bijvoorbeeld als het ernaar uitzag dat de baby ging overlijden. “Dan zagen we enorme reacties bij ouders”, vertelt Heldoorn. Dat riep bij haar dan ook de vraag op of het buidelen niet vaker kon.
Toen uit Amerikaans onderzoek bleek dat het vasthouden heel goed mogelijk is en er geen risico’s aan kleven voor de kinderen in koeltherapie, startte het ziekenhuis vorig jaar een onderzoek waarbij ouders hun baby’s in het koelpak kunnen vasthouden. Daarbij plaatsen ze een thermodeken tussen het koelpak en de ouders, zodat het buidelen geen invloed heeft op de lichaamstemperatuur van de baby.
Ook Mindy en Bastiaan kregen de mogelijkheid om Lauren vast te houden. “Ellen kwam naar ons toe met de vraag of we wilden buidelen”, aldus Mindy. “Natuurlijk wilden we dat, want we wisten niet of ze het ging halen. Alle momenten die we samen konden hebben, wilden we pakken.”
Niet alleen werkt het buidelen stressverlagend bij de baby’s, ook de ouders hebben er baat bij. “Wat ons van tevoren erg opviel, is dat ouders problemen hadden met hechting en soms niet op de afdeling kwamen”, vertelt Heldoorn. Volgens de verpleegkundige ervaren ouders koeltherapie vaak als heel traumatisch en stressvol. “De ouders hadden net een traumatische bevalling achter de rug, soms hebben ze gezien hoe het kind is gereanimeerd en zien ze daarna een bleek en slap kind terug dat nergens op reageert.”
Volgens Heldoorn voelen sommige deelnemers van het onderzoek zich pas echt ouders nadat ze hun kind hebben vastgehouden. “Door middel van het vasthouden van hun baby zijn ouders minder gestrest en kunnen ze beter bij hun emoties.”
Mindy herkent dit. “Die eerste 72 uur wil je jezelf in bescherming nemen, je probeert niet volledig te hechten. Zo vroeg ze of ik wilde kolven voordat we haar voor het eerst in het koelpakje zouden zien liggen. Toen zei ik: ‘nee, want ik heb helemaal geen kind’. Pas toen we haar in dat koelpakje zagen liggen, dacht ik: o ja, ik heb een dochter’.”
Uiteindelijk mocht vader Bastiaan de kleine Lauren vasthouden. Alle buisjes en apparatuur om vader en dochter heen merkte hij op dat moment heel even niet, “want je hebt dat kleine bundeltje op je en dat is het enige wat telt”, aldus Mindy. “Hij zat echt op een roze wolk.”
Zes dagen na de geboorte bleek dat het goed ging met dochter Lauren. Inmiddels is ze vijftien maanden en kerngezond. “Ze loopt zelfs een beetje voor op andere peuters van haar leeftijd”, vertelt haar trotse moeder. Ondanks de traumatische ervaring, krijgen Mindy en Bastiaan elke dag wat meer vertrouwen. “Het beste medicijn is om te zien hoe goed zij het doet.”
Annemieke kreeg een psychose tijdens spoedkeizersnede: 'Mijn lichtje ging uit'
