Het is kerstvakantie en dat betekent: geen school, (hopelijk) geen werk en lekker ontspannen. Want vakantie is immers om uit te rusten. Toch is dat nog best lastig, met een stel kinderen thuis.
Opvoedcoach en psycholoog Joyce Akse geeft ons tips over hoe je de kerstvakantie gezellig houdt.
Om te beginnen, benadrukt Joyce: “Rust bewaren is fijn. De ervaring leert dat kinderen die naar school gaan, het druk hebben met toetsen, huiswerk en vaak ook nog (sport)clubs en hobby’s. Dan is het fijn dat er nu twee weken zijn waar niks hoeft en ze kunnen bijkomen. Gun je kinderen dat ook.”
Dat betekent niet dat er niets kan worden ondernomen, vertelt de opvoedcoach. “Naar het buitenland of een dagje uit kan natuurlijk, maar hou er rekening mee dat er ook rust ingelast moet worden. Jonge kinderen moeten rustig kunnen spelen. Dat is belangrijk voor de ontwikkeling.”
En dat kan gewoon thuis. “Sommige ouders kunnen het niet betalen om uit te gaan en daar hoef je je niet schuldig over te voelen. Lekker thuis zijn is ook prima voor kinderen, ervan uitgaande dat het een positieve en veilige plek is.”
Vakantie klinkt voor kinderen vaak als vrij spel en doen waar ze zin in hebben. “Veel kinderen grijpen dan naar de Playstation of de Wii. Dan mag je wel grenzen stellen.” Hoe doe je dat? “Het is heel belangrijk om vóóraf duidelijk afspraken te maken. Als ze bezig zijn en je zegt ineens: ‘Nu is het klaar’, dan kun je er vergif op innemen dat er een discussie komt. Pak het anders aan. Zeg dat het geen probleem is dat er wordt gegamed, maar dat dit bijvoorbeeld dertig minuten gebeurt.”
Geef vijf minuten van tevoren aan wanneer de laatste minuten ingaan, tipt de opvoedcoach nog. “En nog belangrijker: houd je aan de afspraak. Dan leren kinderen hoe ze ermee om kunnen gaan en wat ze kunnen verwachten.”
Al beklemtoont ze ook dat een telefoon tegenwoordig niet meer weg te denken is. “Vooral voor kinderen op het voortgezet onderwijs.” Sterker nog, daarmee behouden ze contact met klasgenoten en vrienden, wat ze nodig hebben. De telefoon afpakken raadt ze dan ook af.
“Het is op die leeftijd belangrijk om contact te hebben, maar daar mag je grenzen aan stellen. Laat ze afspreken met vrienden, nodig een vriend of vriendin uit bij jullie thuis of neem ze mee een dagje uit, zodat ze persoonlijk contact hebben in plaats van telefonisch.”
Wanneer kan je kind op zomerkamp? (en ben je er zelf klaar voor)
Wat is verder belangrijk voor een gezellig thuis tijdens de kerstvakantie? “Afwisselen. Ga lekker naar buiten, lees een boek of ga samen spelletjes spelen. En maak ook tijd vrij om niks te doen.”
Mocht het niks doen uitmonden in vervelen, is dat helemaal niet erg. “Zichzelf vervelen geeft niet. Als ze maar niet iemand ánders gaan vervelen. Geef kinderen tijd om te bedenken wat ze gaan doen. Daar leren ze ook van. Ze bedenken vaak zelf iets creatiefs. Zo kun je als ouders de balans vinden hoe ver je ze gaat helpen.”
Mochten de kinderen allemaal iets anders willen doen, dan weet Joyce raad. “Je kunt bijvoorbeeld de opties opschrijven en loten trekken. Bewaar de andere loten voor de volgende vakantie. Je kunt niet altijd doen wat je wil. Schrijf dan wel de realistische activiteiten op, naar Disneyland gaat niet zomaar”, lacht de opvoedcoach.
Nog een tip om de sfeer er goed in te houden, is het bieden van structuur. “Dat voelt misschien tegenstrijdig, maar ook in de vakantie is dat belangrijk. In de (kerst)vakantie valt de structuur van school plots weg. Daar worden kinderen vaak klieriger van. Ouders adviseer ik structuur aan te brengen op de dag. Zeker qua eten en slapen. Dan weten kinderen wat ze kunnen verwachten en gedragen ze zich beter. Ze voelen zich veilig door de duidelijkheid.”
Dat hoeft niet stipt om 8:00 uur ’s ochtends aan het ontbijt te zijn. “Het is vakantie, je kunt ervoor kiezen ze wat later naar bed te laten gaan. Maar ga het niet overdrijven. Later opblijven klinkt leuk, maar we weten dat kinderen er de dag erna last van hebben.”
Tot slot onderstreept Joyce nogmaals het belang van samen tijd doorbrengen. “Probeer in de tijd dat je kerstvakantie hebt en als ouders niet hoeft te werken aandacht te hebben voor het samenzijn. Je hoeft echt niet allemaal dingen te verzinnen om samen te doen. Ga erbij zitten als ze spelen met Duplo of als ze even gamen, dat is ook genoeg. Zit erbij en wees samen. Laat je kind maar vertellen wat-ie doet en geniet van de vakantie.”
Kinderarts Ineke de Kruijff over omgaan met een huilbaby: 'Vraag alsjeblieft om hulp'
