Iedereen verdient een uitvaart die recht doet aan wie hij of zij was, vindt uitvaartverzorger Iede Hoorn. Want hoewel de dood verdrietig en schrijnend is, is er ook zo veel liefde.
Elke twee weken schrijft Iede Hoorn over bijzondere mensen en hun uitvaart. Om de dood bespreekbaar te maken en te laten zien dat er veel meer is dan koffie en cake.
'Deze medewerker van Mysteryland kijkt al net zo verbaasd naar ons en de rouwauto'
Afgelopen zondag was ik te zien in De Mensenbieb (terugkijken kan trouwens gewoon!). In dit programma lenen kinderen geen boeken, maar mensen – die ze vervolgens het hemd van het lijf mogen vragen. Deze keer kwam Vinn langs. Hij piekert veel, en één van de onderwerpen waar hij vaak over nadenkt, is de dood.
Wat gebeurt er met je lichaam als je dood bent? In wat voor kist word je dan begraven? Waar kan je eigenlijk allemaal aan doodgaan? Daar wilde hij wel eens antwoord op. En zo zat ik tegenover Vinn om te doen wat ik normaal gesproken via mijn Instagram, boek en columns voor volwassenen doe: de dood bespreekbaar maken.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Toen ik voor het programma werd benaderd, hoefde ik geen seconde na te denken, want hoe spannend en ongemakkelijk het ook lijkt, het is zó belangrijk om kinderen bij dit onderwerp te betrekken. Tijdens mijn werk heb ik wekelijks met kinderen te maken. Soms staan ze wat verder af van de overledene, maar vaak maken ze juist deel uit van de directe nabestaanden.
Hoe jong ze ook zijn, ze zijn wél nabestaanden – en die moeten we serieus nemen. Toch merk ik vaak dat volwassenen geneigd zijn hen te willen beschermen: ‘Het is te zwaar voor ze’ of ‘Dat is niets voor kinderen, ze begrijpen het toch nog niet’. Onzin. Kinderen begrijpen veel meer dan wij denken. En bovenal voelen ze haarfijn aan dat er iets speelt.
Daarom moet je ze niet weghouden, maar juist actief betrekken. Wees eerlijk over wat er gebeurt: papa of oma ligt niet te slapen, nee – ze zijn dood. Vertel wat er tijdens de uitvaart gaat gebeuren en hoe de dag eruitziet. Geef kinderen bovendien een taak, iets waarmee ze kunnen bijdragen. Dat kan groot zijn, zoals het helpen sluiten of rollen van de kist, maar ook klein: een tekening maken, een bloem neerleggen, een kaarsje aansteken. Alles wat hen het gevoel geeft: ik hoor erbij.
Vind je het lastig om te bedenken wat ze kunnen doen, vraag het ze dan zelf. Ik heb zo genoten van alle creatieve ideeën die kinderen bij uitvaarten hebben
ingebracht – van een zelfgemaakt dansje tot een verhaaltje voor in de kist zodat oma zich niet verveelt. Steeds opnieuw zie ik hoe juist die betrokkenheid kinderen houvast geeft. Het maakt de dood niet minder verdrietig, maar wél minder onbegrijpelijk en beangstigend.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
En dat is belangrijk, want de dood hoort bij het leven, óók bij dat van kinderen. Tegelijkertijd blijven het kinderen. Daarom vind ik het minstens zo belangrijk om ze ook gewoon kind te laten zijn. Laat ze rennen, spelen, lachen, huilen. Alles mag naast elkaar bestaan.
Het ene moment helpen ze mee, het andere moment zijn ze weer even weg in hun eigen wereld. Dat is niet raar, dat is precies hoe kinderen rouwen. Dat rouwen stopt bovendien niet bij de uitvaart. Juist wanneer er kinderen betrokken zijn, is het belangrijk om herinneringen vast te leggen. Foto’s, een opname van de uitvaart, of een paar woorden op papier die vertellen hoe de dag was. Nu beseffen ze misschien nog niet alles, maar later kan dat een waardevolle herinnering worden.
In De Mensenbieb kreeg Vinn de ruimte om zijn zorgen en vragen te delen. Ik kon hem niet alle antwoorden geven, niemand kan dat, maar ik hoop wel dat de dood voor hem iets minder spannend is geworden. Kinderen verdienen het om mee te doen, om gehoord te worden, en om te ervaren dat de dood, hoe verdrietig ook, een onderdeel is van het leven.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
'De uitvaart van de terminaal zieke Peer was een van de mooiste momenten uit mijn carrière'
Iede Hoorn (38) is uitvaartverzorger, auteur van Leven met de dood en bekend van zijn Instagrampagina waar hij foto’s en verhalen van uitvaarten post. Op LINDA. deelt Iede twee keer per maand een bijzonder verhaal in de hoop de dood meer bespreekbaar te maken en ook te laten zien dat er meer is dan koffie met cake. Iede is getrouwd en woont samen met Chris in Amsterdam.
Lees hier nog meer columns.
