Speeches over ‘sperma-emmers’ en nekken breken: vrouwonterende uitspraken bij het lustrumdiner van studentencorps A.S.C./A.V.S.V. maken veel los. Hoe hebben vrouwelijke leden dit ervaren?
LINDA.nl ging met twee leden van Amsterdamsch Studenten Corps/Amsterdamsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging in gesprek.
Sinds maandag druppelen heftige verhalen over het lustrumdiner van de avond ervoor naar buiten. Vier mannelijke leden van het studentencorps beschreven vrouwen onder andere als “niks meer dan een hoer” en een lid zou zelfs gezegd hebben dat “heren de nekken van vrouwen zullen breken, om hun lul erin te steken”.
Vooral vrouwelijke, maar ook mannelijke leden zeggen in een gezamenlijke brief dat ze ‘klaar zijn met dit seksisme’. Ze spreken van een ‘machocultuur’ en noemen de speeches ‘ronduit beledigend, beschamend, en treurig’.
Ook het bestuur, de burgemeester, de onderwijsminister en universiteiten reageren geschokt. Het studentencorps kondigt een onderzoek naar deze uitlatingen aan, en de vier speechende leden leggen hun functies neer. De inschrijvingen voor aspirant-leden worden tijdelijk opgeschort.
Donderdag stapt Heleen Vos op als voorzitter van de Senaat. Ze werkte met haar bestuur het afgelopen jaar juist aan een cultuuromslag bij de vereniging. Ze zijn daarmee begonnen nadat tijdens de laatste ontgroening misstanden naar buiten zijn gekomen. “Als rector kan en wil ik niet langer de verantwoordelijkheid blijven nemen voor incidenten en gedrag van leden die mijn persoonlijke grens te boven gaan”, verklaart ze haar vertrek.
Lees ookLid Delftse studentenvereniging filmde stiekem op damestoilet
Bij het lustrumdiner zijn de vrouwen en mannen zondag van elkaar gescheiden met een hek. “Bij ons was een mooie sfeer”, vertelt Fien* (23). “De sprekers zeiden: we zijn zussen, en we moeten elkaar steunen.” Door het harde geluid krijgt Fien weinig van het herendiner mee. “Ik hoorde wel twee keer het woord hoer. Ik dacht er niet veel van, behalve: wat zeggen ze nu?”
Buiten hoort ze van meerdere mannen dat ze ‘hoer’ moesten roepen. “Ze zeiden: ‘het was een hele rare speech’ en ze konden zich er helemaal niet in vinden.” Als het feest begint, voelt Fien dat onder de mannen “een beetje een gespannen sfeer” hangt. “Wel heb ik het verder gewoon leuk gehad.”
Pas als het Dumpert-filmpje van het diner in haar dispuutsapp terechtkomt en ze de brief leest, beseft Fien wat er nog meer gezegd is. “Ik vond het echt schokkend en ronduit smerig. Tegelijkertijd zie ik ook een groep mannen die niet meedoet en elkaar verbaasd aankijkt van: wat gebeurt hier?”
“In de vereniging heb ik me nooit seksueel bedreigd of gediscrimineerd gevoeld”, zegt Fien. “Ik voel me onveiliger in de club of tijdens mijn werk. Ik begrijp niet dat deze mannen zich vrij voelden om zoiets te zeggen, en dat hun speeches kennelijk niet door anderen gecheckt zijn.”
“Seksisme zie je in de hele samenleving en door groepsdruk gebeuren soms rare dingen”, zegt ze. “Dat wil ik niet goedpraten, maar alle mannen waar ik mee omga, vinden het belachelijk. Het is zo zonde dat vier mannen nu het hele imago verpesten.”
Fien is blij dat honderden leden zich via de brief tegen dit gedrag hebben uitgesproken. “Tien jaar geleden hadden vrouwen dit nog niet gedurfd, dus voor mij is dit een immense stap in de goede richting. We waren al goed bezig met de cultuurverandering, maar wat nu wel duidelijk is, is dat er nog een schepje bovenop moet. Niet iedereen snapt het nog.”
Lees ookJapke-d. Bouma over seksisme op de werkvloer: 'Zeg dan ook 'schatje' tegen mannelijke collega's'
Ook Mireille* (22) spreekt van een fijn begin bij de vrouwen. “Het was een positief verhaal waarin de voorzitter zei waar ze voor staat. Je hoorde wel wat gebrul aan de andere kant van het hek, maar meer niet.” Totdat ze aan de bar staat. “Een vriend zei: ‘Wat er bij ons gezegd is, kan echt niet.'” Ze voelt onder sommigen “veel ongemak” en veel mannen en vrouwen vertrekken al vroeg.
Mireille blijft, maar voelt zich naar. “Ik voelde me bedrogen. Dat ik ze ken maakt het menselijk en verwarrend. Want het blijft vernedering en bedreiging. Het heftigste is dat het me niet verbaasde. Je hoopt zo op verandering, en dan gaat het toch weer mis.”
Ze hoopt dat dit een wake-upcall voor de vereniging kan zijn. “Velen zagen de cultuurverandering al als iets urgents, maar nu wordt het nog serieuzer genomen. Dat zie je aan die brief: dat zoveel mensen zich uitspreken, vind ik heel mooi. Een groep waar dit soort dingen geroepen wordt: daar kan niemand blij mee zijn. Daar wil je geen onderdeel van zijn.”
“Alleen zijn het niet de mensen maar de structuur waar de vereniging aan onderdoor gaat”, vindt ze. “Door de massale ophef zie je dat er vooruitgang is. Maar het gaat te langzaam, en we lopen al achter. Om echt te veranderen, moet je als vereniging midden in de maatschappij staan. Heleen Vos zei dat ook in haar opstapbrief. Dat kan niet als je een intern rechtssysteem hebt, en vrienden elkaar moeten berechten.”
“Dit soort grappen schenden het vertrouwen”, zegt Mireille. “Maar seksisme en machogedrag zijn niet gebonden aan de vereniging: het zit overal. En dat blijft een blinde blek. De mensen die ze maken denken vaak niet zo, maar als je steeds weer seksistische grappen maakt, normaliseer je die ideeën wel. Je kan zo gevaarlijke plekken creëren.” Hoewel dit niet de eerste vernedering is, voelt Mireille zich niet onveilig bij de vereniging. “Omdat ik weet dat veel mensen aan mijn kant staan.”
*De namen van Fien en Mireille zijn gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.
Lees ookStudentencorps Amsterdam schorst mishandelende ontgroeners
