De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed stuurt maandag het onderzoek naar de manier waarop premier Mark Rutte zijn sms-verkeer archiveert en weggooit naar de Tweede Kamer.
De vraag is of hij zich wel aan de Archiefwet heeft gehouden. Rutte heeft steeds benadrukt dat hij de richtlijnen heeft gevolgd die voor alle kabinetsleden gelden – maar zijn die ook toereikend?
De inspectie kondigde in mei een onderzoek aan naar aanleiding van een artikel van de Volkskrant. De krant vond dat er wel heel weinig sms-berichten van de premier openbaar gemaakt zijn rond de aanpak van de coronacrisis. En dat terwijl dat soort berichten wel verstuurd zijn. Zo bleek Rutte wel degelijk ge-sms’t te hebben met de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema over een coronademonstratie. Maar de premier had zijn communicatie met de burgemeester verwijderd omdat hij dat geen “bestuurlijke aangelegenheid” vond.
Over de kwestie is korte tijd later een verhit debat gehouden in de Kamer. Dat mondde uit in een motie van wantrouwen. Die kreeg geen meerderheid. Wel uitten veel Kamerleden kritiek dat het kabinet niet transparant genoeg is. Verschillende kabinetsleden, onder wie de minister-president, verweten juist de Tweede Kamer te wantrouwig te zijn.
Rutte: nooit bewust zaken achtergehouden door sms'jes te wissen
De richtlijn waar Rutte zich aan zei te houden is opgesteld door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarin staat dat berichten “moeten worden opgeslagen, als ze over bestuurlijke besluitvorming gaan”. Die drempel ligt voor de politieke top lager dan voor ambtenaren. Berichten die het archiveren niet waard zijn, moeten “consequent en frequent” worden weggegooid. Maar de afweging om iets te bewaren of verwijderen laat het ministerie aan de overheidsmedewerker zelf. In dit geval dus Rutte.
De staatssecretarissen die verantwoordelijk zijn voor de manier waarop de overheid informatie bewaart en openbaar maakt, zeiden daags na het Kamerdebat al dat de manier waarop sms-verkeer wordt gearchiveerd beter kan.
Volgens Gunay Uslu, als staatssecretaris van Cultuur en Media verantwoordelijk voor de Archiefwet, moet het systeem zo ingericht worden dat er “geen menselijke fouten worden gemaakt”. Alexandra van Huffelen (Digitalisering) erkende “dat er nog veel te doen is om de informatiehuishouding van de overheid verder op orde te krijgen”.
Verdwenen sms'jes van Rutte niet meer te achterhalen
