Nog regelmatig denken we terug aan het afgrijselijke spoordrama in Oss, afgelopen jaar. Zo ook Gemma van Baasbank, ceremoniemeester tijdens een samenkomst in de Brabantse plaats.
De Nijmeegse (42) ging voor die bijeenkomst in gesprek met verschillende betrokken families. Wij spraken met Gemma om terug te blikken op deze aangrijpende gebeurtenis.
Het nieuws
Gemma weet nog goed waar ze was toen ze voor het eerst hoorde over het ongeluk. “Ik zat in een cafeetje in Nijmegen koffie te drinken. Iemand appte me toen over het nieuws. Toen ik hoorde wat er precies gebeurd was, vond ik het meteen heel erg. Ik had echt kippenvel en de tranen stonden in mijn ogen.”
Bewust geen herdenking
Gemma was als ritueelbegeleider betrokken bij de uitvaart van de zusjes Dana en Liva, die omkwamen bij het drama. “De burgemeester gaf aan ook graag iets voor de mensen uit Oss te willen doen. Via de plaatselijke uitvaartondernemer kwam ze bij mij terecht.” De bijeenkomst moest een samenkomst zijn en bewust géén herdenking, vertelt Gemma. “De gemeente wilde dat mensen steun bij elkaar konden vinden, omdat het zo’n heftige gebeurtenis was. Het leefde zó erg.”
Families ontmoetten elkaar
De families van de betrokken kinderen waren daar ook bij, al was dat lange tijd onzeker. “De families zelf zaten er niet om te springen. Achteraf vonden ze het heel fijn, gelukkig. Ze hebben elkaar bovendien ontmoet tijdens die samenkomst.”
‘Wie ben jij nu?’
Gemma sprak met de ouders van de vier kinderen en met de familie van de begeleidster van het kinderdagverblijf, die gewond raakte. Hoe was dat? “Het is heel verdrietig, heel zwaar. Niemand kan zich voorstellen hoe het voor hen is. Sommige ouders vonden het fijn om te praten, anderen dachten aanvankelijk: ‘Wie ben jij nu, waarom moet ik met jou praten?’. Ik snap dat heel goed.”
Lees ook
Een terugblik op het tragische Stint-ongeluk in Oss: een zwarte dag in 2018
Kinderen een gezicht geven
Tijdens de samenkomst in Oss werden, voor het eerst, de namen van de kinderen publiekelijk genoemd. “Ik wilde hen een gezicht geven”, vertelt Gemma daarover. “Ik heb uiteraard aan de ouders gevraagd of zij dat oké vonden. Dat vonden ze, gelukkig, allemaal. We hebben wel afgesproken de overlevenden niet bij naam te noemen: de begeleidster bijvoorbeeld, maar ook de grote zus van Dana en Liva, die ook gewond raakte bij het ongeluk.”
Veerkracht
Zij heeft nog lang in het ziekenhuis gelegen maar is inmiddels thuis. Haar ouders verloren eerder ook een kindje. Een onbeschrijflijke tragedie. “Ze worden heen en weer geslingerd tussen alle emoties: verdriet om het verliezen van je kinderen, blijdschap om het feit dat hun andere dochter nog leeft.” Eén ding is Gemma erg bijgebleven uit de gesprekken met de ouders: “Hun veerkracht. Al deze ouders hebben nog een kind; iedere dag staan ze op, gaan ze door. Bewonderenswaardig. Als moeder en als vader lúkt dat je dus.”
Alles in overleg
“Toen ik de tekst voor de samenkomst schreef, was het belangrijk om er scherp op te blijven dat ik niet voor anderen kan praten. Er zijn zoveel partijen betrokken hierbij. De nabestaanden, de familie van de begeleidster, het kinderdagverblijf.” Peinzend: “Het kon op veel manieren fout gaan: mijn uitspraken konden ervoor zorgen dat de betrokkenen nóg meer pijn kregen.”
Lees ook
Schooldirecteur over Stint-ongeluk: ‘Er zijn hier heel wat tranen gevloeid’
‘Als ze dat willen, ben ik er voor hen’
Gemma kon uiteindelijk, tijdens de samenkomst, maar ternauwernood haar tranen bedwingen. “Tijdens het oefenen lukte dat niet. Ik was bang dat ik nu ook zou moeten huilen. Het was lastig, ik moest me als het ware afsluiten van mijn eigen woorden en de muziek.” Spreekt Gemma nu nog steeds met de ouders? “Zo nu en dan, maar het is niet mijn plek om contact met hen op te nemen. Ik moet mijn plaats weten. Als zij behoefte aan mij hebben, dan ben ik er voor hen. En als dat niet zo is, dan is dat goed.”
