Mondkapjesplicht toch overwogen als besmettingen 'aanzienlijk stijgen'

30-07-2020 | Renee de Witte

Het Outbreak Management Team (OMT) adviseerde woensdag om geen mondkapjesplicht in te voeren. Maar als het aantal coronapatienten “aanzienlijk stijgt”, kan het OMT dat heroverwegen.

Het mondkapjesadvies eerder deze week was gebaseerd op het feit dat het niet wetenschappelijk bewezen is dat mondkapjes een effectieve maatregel zijn tegen de verspreiding van het coronavirus. Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, schrijft donderdag in een brief aan de Tweede Kamer dat dit dus mogelijk heroverwogen wordt.

Onderzoek en voorlichting

Voordat het OMT hier opnieuw naar kijkt, moet wel eerst worden onderzocht welke niet-medische mondkapjes het meest effectief zijn in het blokkeren van druppeltjes uit de neus of mond. Daarom wil De Jonge samen met het RIVM en minister van Medische Zorg en Sport Tamara van Ark kijken hoe ze dit onderzoek kunnen opzetten. Volgens de minister is duidelijkheid over de kwaliteit van verschillende mondmaskers gewenst.

Daarnaast moet er training en voorlichting komen bij “elk gebruik van mondneuskapjes”, schrijft De Jonge. Bij het OMT leven namelijk nog steeds zorgen over schijnveiligheid als mensen mondkapjes dragen. Ze vrezen dat mensen zich minder goed aan de anderhalve meter afstand houden wanneer zij een mondkapje dragen, of toch besmet raken wanneer ze eten, drinken of het masker op en af doen.

Lees ook
Meerderheid Nederlanders is voorstander van mondkapjesplicht in openbare binnenruimtes

Regionaal

Wel is het mogelijk dat op regionaal niveau al mondkapjes worden ingezet. Volgens de minister is er “behoefte aan experimenteren met nieuwe maatregelen gericht op gedragsverandering”. Niet-medische mondkapjes zijn onderdeel van deze maatregelen, aldus de Jonge.

Het Rijk en de veiligheidsregio’s zoeken op dit moment uit onder welke voorwaarden een burgemeester voor mondkapjes mag kiezen. Afspraken worden gemaakt over bijvoorbeeld de onderbouwing van het kiezen voor een mondkapje en de mate waarin het verplicht kan worden gesteld. Maar ook over de handhaving op straat. Ze denken daar enkele dagen voor nodig te hebben. Dat vertelt een woordvoerder van het Veiligheidsberaad, het samenwerkingsverband van de veiligheidsregio’s.

Lees ook
Laagste aantal coronapatiënten in ziekenhuizen, maar stijging in besmettingen

Besluit burgemeester

Woensdag is dus afgesproken dat burgemeesters de ruimte krijgen om een mondkapje in te voeren als zij dit willen. “Maar ze mogen niet zomaar zeggen: in mijn regio moet je een mondkapje op. Daarvoor zijn de gevolgen te groot. Ze moeten daar met goede redenen een bepaalde plaats of meer plekken voor aanwijzen. Dan kan het publiek zelf beslissen of ze in die omgeving willen komen”, vertelt de woordvoerder.

Ook is nog onduidelijk of het dragen van een mondkapje verplicht wordt of dat het bij een dringend advies blijft. Volgens rechtsgeleerden zou een mondkapjesplicht ongrondwettelijk zijn en dus onmogelijk. “Dat wordt nu onderzocht en dat heeft ook weer consequenties voor de eventuele handhaving, zeg maar de boetes”, zegt de woordvoerder.

Deze dagen wordt uitgezocht hoe een experiment met de mondkapjes gemonitord gaat worden. Helpt het niet? Dan worden de pilots weer stilgelegd. “De bestaande coronaregels blijven altijd leidend”, aldus het Veiligheidsberaad.

Afwachten

Zodra alle afspraken zijn vastgelegd, zal een burgemeester of veiligheidsregio het dragen van mondkapjes op bepaalde plekken zelf, onderbouwd met redenen, naar buiten brengen. De burgemeesters van Amsterdam (Femke Halsema) en Rotterdam (Ahmed Aboutaleb) blijken wel wat te voelen voor mondkapjes. Het is niet bekend of het in die steden ook echt zal worden doorgevoerd. De woordvoerder vertelt dat woensdagavond niet geturfd is welke burgemeesters een experiment willen starten.

Lees ook
Man uit kritiek op Britse coronaregels door mondkapje te dragen als… G-string